Porty dożylne – nie tylko przy chemioterapii. Zalecenia i zasady działania

Zadaniem portu dożylnego jest zapewnienie długoterminowego dostępu do żylnych naczyń krwionośnych. Ułatwia to leczenie przewlekłych chorób. Porty naczyniowe stosowane są podczas chemioterapii, ale sprawdzają się także podczas procesu leczenia innych schorzeń. Jak działają? Jak się je zakłada? Kiedy są zalecane? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w tym artykule.

Jak działa port dożylny?

Port dożylny, nazywany także portem naczyniowym, składa się z dwóch elementów – komory silnikowej z membraną i cewnika, który kończy się w żyle głównej górnej, tuż nad jej ujściem do prawego przedsionka serca. Komorę portu najczęściej umieszcza się  pod skórą w okolicy podobojczykowej. Wkłucie do tej komory specjalnej igły daje dostęp do centralnych naczyń żylnych, co pozwala na infuzję leków oraz aspirację krwi. Membrana może być nakłuwana tysiące razy, a raz założony port służy pacjentowi kilka lat – dzięki temu nie trzeba za każdym razem, kiedy należy podać lek, nakłuwać żyły obwodowej, co może być bardzo uciążliwe, zwłaszcza przy długotrwałym leczeniu.

Ważne zalecenia

Port dożylny musi zostać założony przez lekarza w określonych warunkach. Żeby zabieg przebiegał bezpiecznie, konieczne jest wykonanie go na sterylnej sali operacyjnej. Konieczne jest prowadzenie rentgenograficznej kontroli położenia cewnika w trakcie zabiegu lub po jego zakończeniu. U dzieci obowiązkowa jest śródoperacyjna kontrola RTG. Zabieg założenia portu naczyniowego wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym i nie wymaga hospitalizacji.

Lista przeciwwskazań

Chociaż porty dożylne są rozwiązaniem bardzo ułatwiającym prowadzenie długotrwałej terapii leczniczej, to nie zawsze można z nich skorzystać. Istnieje cała lista sytuacji, w których założenie portu naczyniowego nie jest wskazane. Po pierwsze, u pacjenta, u którego ma zostać założony port, nie może występować czynna infekcja. Zabieg nie zostanie też przeprowadzony w przypadku, gdy u pacjenta pojawiają się miejscowe zmiany zapalne albo różnego rodzaju zmiany skórne w miejscu, w którym ma zostać założony port. Przeciwwskazaniem są też niewyjaśnione skazy krwotoczne, o których lekarz dowie się w wywiadzie. Pacjent, u którego ma zostać założony port, nie może przyjmować leków przeciwzakrzepowych ani pochodnych kwasu acetylosalicylowego. Poza tymi przypadkami stosowanie portów naczyniowych jest zalecane u pacjentów wymagających długotrwałego leczenia. Dobrze przeprowadzony zabieg wyklucza możliwość pojawienia się jakichkolwiek powikłań i znacznie ułatwia leczenie.