Podstawowe zasady rehabilitacji z użyciem koncepcji PNF
Metoda PNF (proprioceptive neuromuscular facilitation) została stworzona głównie z myślą o rehabilitacji schorzeń neurologicznych u dzieci i dorosłych. Szczególnym wskazaniem do zastosowania fizjoterapii jest zespół mózgowego porażenia dziecięcego oraz zaburzenia w obrębie układu kostno-mięśniowego. Jej podstawowym założeniem jest wdrożenie ćwiczeń stymulujących receptory ruchu, poprawną postawę ciała oraz wielu innych codziennych praktyk, które umożliwią pacjentowi uzyskanie jak największej samodzielności i względnie niezależnej sprawności ruchowej.
Trzy rodzaje metody PNF
W zależności od stopnia fizycznej niepełnosprawności oraz obecnych dysfunkcji układu kostno-mięśniowego lub nerwowego możliwe są do wprowadzenia trzy formy rehabilitacji:
- Proprioceptywna – skupiająca się na stymulacji receptorów ruchu oraz pozycji ciała,
- Nerwowo-mięśniowa – mająca na celu zaangażowanie elementów wspólnych dla mięśni i układu nerwowego takich jak: białka mięśniowe, jednostki motoryczne, synapsy,
- Torowanie – czyli innymi słowy „ułatwianie” lub „facylitacja”. Metoda oparta o procesy nauczania motorycznego (-z ang. motor learning), torująca tym samym nowe możliwości funkcjonalności ruchowej pacjenta.
Dlaczego warto zdecydować się na rehabilitację metodą PNF?
Koncepcja PNF wprowadzana jest stopniowo, a fizjoterapeuta przykłada ogromną wagę do fizycznych możliwości i psychicznego komfortu pacjenta. Przed właściwym rozpoczęciem leczenia należy skupić się na znalezieniu najsilniejszych stron rehabilitowanego, wykreowaniu przestrzeni sprzyjającej efektom terapii (w tym zadbanie o wsparcie i partycypację opiekunów), zbudowanie pozytywnego nastawienia i motywacji do działania. Terapia PNF składa się z wielu różnych technik, których celem jest wyklarowanie trójpłaszczyznowych wzorców ruchowych różnych części ciała. Do najpopularniejszych metod należą: rytmiczne pobudzanie ruchu, inicjacja i zmiany tempa, poprawa koordynacji poprzez zwiększenie stabilności i siły, kombinacja skurczów izotonicznych, dążenie do uzyskania efektu rozluźnienia oraz polepszenie kontroli i zakresu ruchomości w stawach.
Wskazania i przeciwwskazania
Ośrodek Rehabilitacji dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej przy Klasztorze Franciszków oferuje szeroki wachlarz zabiegów rehabilitacyjnych dostosowanych pod różne rodzaje fizycznych dolegliwości i nieprawidłowości rozwojowych u dzieci i niemowląt. Dysfunkcje i schorzenia, dla których polecana jest fizjoterapia metodą PNF to przede wszystkim: mózgowe porażenie dziecięce, porażenie nerwu twarzowego, zaburzenia połykania oraz żucia, stymulacja oddychania, skolioza i wady postawy ciała, choroby typu SMA, usprawnienie po kontuzjach i urazach, przewlekłe zespoły bólowe i choroby o podłożu zwyrodnieniowym. Natomiast do przeciwwskazań należą: gorączka, ostre stany zapalne, schorzenia zakaźne oraz ciężkie stany chorobowe wymagające potencjalnej hospitalizacji.
