Płytka kolczasta – nowoczesny łącznik elementów drewnianych

Konstrukcje drewniane w budownictwie wymagają specyficznych metod łączenia elementów, które zapewnią im wysoką trwałość oraz stabilność. Jednym z najskuteczniejszych łączników belek i desek jest płytka kolczasta, mająca już całkiem długą historię.

Czym jest płytka kolczasta?

Budowanie z drewna ma bardzo długą tradycję, jednak dopiero ostatnie 70 lat sprawiło, że w tym procesie do stosowania połączeń zaczęto stosować inne metody niż zbijanie gwoździami czy klejenie. Pojedyncze gwoździe nie tylko naruszają strukturę drewna, prowadząc do jego rozwarstwiania, ale też nie gwarantują tak dużej siły spojenia. Płytka kolczasta wykorzystywana w łączeniu drewna w systemie MiTek, oferowanym między innymi przez firmę Hantverkarpoolen, to element z blachy stalowej lub ocynkowanej, którego powierzchnię pokrywa szereg kolców. Blacha umieszczona na płaskiej powierzchni dwóch drewnianych elementów, po wciśnięciu za pomocą prasy, tworzy bardzo stabilne, trwałe spojenie. Kolce na powierzchni płytki rozłożone są równomiernie, dzięki czemu w podobny sposób rozkładają się też siły połączenia, jednakowo oddziałując na całą powierzchnię elementu. Płytki służą do łączenia płaskich powierzchni elementów o podobnej grubości i są wciskane prasą o nacisku 18-50 ton.

Historia płytki kolczastej

Płytka kolczasta jest rozwiązaniem bardzo nowoczesnym, ale jej historia zaczyna się już w latach 50. w Stanach Zjednoczonych. Pierwotnie takie płytki mocowano za pomocą gwoździ, a ich celem było wzmocnienie drewnianego spojenia. Przełomem była płytka opracowana w 1955 roku przez konstruktora z Miami J. Calvina Jureita. Płytka, nazywana wówczas Gang-Nail, jako pierwsza nie wymagała dodatkowego mocowania. Kolejne etapy rozwoju to powstanie ustalającego standardy w dziedzinie łączników Truss Plate Institute w 1960 roku, a 12 lat później wynalezienie pierwszego programu komputerowego do projektowania takich płytek. W 1976 roku zaistniał pierwszy na świecie zakład produkcyjny, wypuszczający seryjnie płytki na rynek. Lata 70. to również ich popularyzacja w krajach europejskich. Dziś popularność tego prostego, a zarazem rewolucyjnego rozwiązania wciąż rośnie, a niektóre kraje, jak np. Szwecja, Francja czy Wielka Brytania, wykorzystują już płytki kolczaste standardowo do większości tworzonych połączeń wiązarów dachowych.

Zalety połączeń płytką kolczastą

Przełomowe rozwiązania, które zdobywają rynek, zazwyczaj mają bardzo wiele zalet decydujących o ich popularności. Podobnie jest też z płytką kolczastą. Do jej największych zalet zalicza się tworzenie połączenia, które nie tylko jest trwałe i nie powoduje rozwarstwiania drewna, ale też można je precyzyjnie wyliczyć za pomocą specjalnego programu komputerowego. Taka cecha sprawia, że płytka staje się uniwersalna, a tworzone połączenia mogą być stosowane w każdej konstrukcji dachu. Dzięki rozłożeniu obciążeń spojenie wykonane za pomocą płytki jest równie trwałe, jak sam materiał, dzięki czemu konstrukcja nie posiada słabszych punktów. Do istotnych zalet można też zaliczyć względy ekonomiczne, bowiem dzięki takim połączeniom możliwe jest wykorzystywanie konstrukcji z tarcicy zamiast droższych i cięższych z drewna klejonego czy żelbetu.