Opieńki - jak je rozpoznać? Przepisy na opieńki

Sezon na opieńki rozpoczyna się już we wrześniu i trwa niemal do końca listopada. Te smaczne grzyby porastające korzenie, pnie i gałęzie, doskonale nadają się na zupę, sos czy farsz do pierogów. Popularne są również opieńki marynowane w zalewie octowej lub pomidorach. Przeczytaj, jak rozpoznać opieńki. Dowiedz się, jak smakują te grzyby i co możesz z nich przyrządzić w swojej kuchni.

Jak wyglądają opieńki?

W Polsce występuje 5 gatunków opieniek. Najpopularniejsza jest opieńka miodowa, jednak w lasach możemy również spotkać opieńkę północną, opieńkę maczugowatą, opieńkę żółtotrzonową i opieńkę ciemną. Grzyby te występują w dużych skupiskach. Rosną w lasach, parkach i ogrodach, porastając korzenie, pnie i gałęzie.

Cechą charakterystyczną opieniek jest długi (mający od 8 do 18 cm) i cienki (do 2,5 cm) trzon z wydatnym pierścieniem, na którym znajduje się kapelusz o blaszkowatym spodzie. Kapelusz opieńki może mieć od 3 do 13 cm. Ma on miodowo-złoty kolor, czasem nakrapiany ciemniejszymi plamkami. W miarę dojrzewania grzybów ich kapelusze ciemnieją, przybierając jasnobrązowy odcień.

Ciekawostką jest fakt, że opieńki mogą świecić w ciemności. Zieloną poświatę wydają ryzomorfy opieńki, czyli sznury grzybni, które pełnią funkcję korzeni. Jest to wynikiem procesów chemicznych, które zachodzą w czasie oddychania.

Opieńki - właściwości odżywcze

W kuchni najczęściej wykorzystuje się kapelusze opieniek, w których oprócz wody znajdziemy również:

białko,
cukry,
tłuszcze,
fosfor,
wapń,
sód,
witaminy z grupy B,
błonnik pokarmowy beta-glukan.

To właśnie ten ostatni składnik jest szczególnie cenny. Obniża on poziom cholesterolu we krwi, zapobiega otyłości, reguluje pracę jelit i wzmacnia odporność.

Należy pamiętać, że opieńki są ciężkostrawne, dlatego osoby z problemami trawiennymi powinny ich unikać.

Jak smakują opieńki?

Opieńki charakteryzują się słodkawym, lekko orzechowym posmakiem. Kapelusze grzybów są lekko cierpkie, jednak przyjemne i intensywnie grzybowe. Aby pozbyć się goryczki, grzyby warto przed właściwym gotowaniem sparzyć. Wówczas usuniemy z nich również substancje, które mogą podrażniać żołądek.

Warto pamiętać, że grzyby należy obowiązkowo poddać obróbce przed zjedzeniem. Surowa opieńka jest trująca i może powodować wzdęcia, bóle brzucha i wymioty. Należy również uważać, aby podczas gotowania grzybów nie wdychać oparów unoszących się nad garnkiem, gdyż może to skutkować m.in. bólem głowy.

Przepisy na opieńki

Opieńki możemy wykorzystać jako składnik do zup, sosów czy sałatek albo przygotować marynowane i podać jako dodatek do dań mięsnych.

Opieńki marynowane

Opieńki marynowane po długim leżakowaniu w zalewie uwalniają wszystkie walory smakowe i zapachowe.Aby je przygotować, potrzebujemy:

1 kg grzybów
2 szklanki octu winnego
4 szklanki wody
3 łyżeczki cukru oraz soli
ziarna pieprzu, gorczycy
ziele angielskie
liście laurowe

Wyczyszczone opieńki należy gotować w osolonej wodzie przez około 2 minut. Następnie grzyby odsączamy na sitku i ponownie gotujemy w czystej, osolonej wodzie. Następnie przygotowujemy zalewę z octu, wody, cukru, soli, liści laurowych, ziela angielskiego, gorczycy i pieprzu - gotujemy. Opieńki odsączamy z wody i wkładamy do słoików. Zalewamy zalewą. Pasteryzujemy przez około 20 minut.

Sos grzybowy z opieniek

Aby przygotować pyszny śmietanowo-grzybowy sos, potrzebujemy:

1 kg grzybów
dużą cebulę
2 ząbki czosnku
3 łyżki gęstej śmietany
sól, pieprz

Opieńki kroimy w plasterki. Na patelni podsmażamy posiekany czosnek i cebulę. Kiedy cebula się zeszkli, dodajemy do niej grzyby i całość dusimy przez 5 minut. Następnie dodajemy śmietanę i ponownie dusimy. Kiedy grzyby zmiękną, przyprawiamy sos solą i pieprzem i dodajemy łyżkę wody. Dusimy ponownie około 5 minut.

Na bazie tego sosu możemy przygotować pyszny makaron z sosem śmietanowym z opieńkami. Dobrym pomysłem będzie również dodanie do potrawy pieczonego kurczaka.