Od czego zależy dokładność pomiaru wagi?

Pomiar masy wykorzystywany jest na szeroką skalę w transporcie, budownictwie, przemyśle wydobywczym, leśnym oraz innych dziedzinach przemysłu. Dokładność pomiaru wagi jest więc niezwykle istotna. Nawet niewielkie odchylenia i niedokładne pomiary mogą nieść ze sobą poważne konsekwencje, na przykład uszkodzenia spowodowane zbyt dużym naciskiem. Od czego zależy dokładność pomiaru wagi i dlaczego jest to tak istotne?

Ważenie jest jednym z wielu etapów procesów przemysłowych. W zależności od zastosowania wykorzystywane są specjalistyczne wagi w  różnych klasach dokładności. Każda z nich ma jednak wspólny cel: dokładny pomiar masy.

Czym jest dokładność pomiaru?

Na początku warto przybliżyć definicję dokładności pomiaru. O precyzyjnym ważeniu możemy mówić wtedy, kiedy wartość wskazana przez urządzenie pomiarowe jest porównywalna do prawdziwej wartości ważonego przedmiotu.

Dokładność można określić w procentach. Dla przykładu dokładność pomiaru 0,05% oznacza, że w przypadku dokonywania pomiarów danym urządzeniem waga wskazana może różnić się o mniej niż jedną dziesiątą procenta od wagi właściwej 

– mówi specjalista z Tamtron Group, firmy będącej międzynarodowym producentem wag i wagowych systemów zarządzania danymi. 

– Dla wag przemysłowych, na przykład samochodowych, jest to naprawdę niewielka granica błędu, mieszcząca się w określonych zakresach tolerancji. W związku z tym waga z powodzeniem może służyć do rozliczeń handlowych – błąd pomiaru jest w tym przypadku tak niewielki, że w żaden sposób nie wpływa na wartość przewożonego towaru 

– dodaje.

Legalizacja wagi

Dokładność pomiaru, a właściwe dopuszczalny błąd pomiaru, znajduje się na tabliczce znamionowej każdej wagi, określany jako klasa dokładności wagi. Aby waga była używana zgodnie z prawem, konieczna jest jej legalizacja, czyli potwierdzenie przez Urząd Miar, że informacja znajdująca się na tabliczce znamionowej jest zgodna ze stanem faktycznym. Jest to zdecydowanie mniej istotne w przypadku wag stosowanych do użytku prywatnego. Jednak jeśli chodzi o wagi przemysłowe, zwłaszcza te używane do rozliczeń handlowych legalizacja jest konieczna – używanie wagi handlowej bez legalizacji jest niezgodne z prawem i może narazić użytkownika na kary finansowe. Warto pamiętać, że każda nowa waga poddawana jest ocenie zgodności przez producenta, która jest ważna przez 2 lata od 1 grudnia w roku, w którym dokonano Oceny Zgodności. Po tym czasie, konieczne jest przeprowadzenie ponownej legalizacji, która ważna jest przez 25 miesięcy, jednak wskazane jest, aby w tym okresie poddać wagę przeglądom technicznym i/lub wzorcowaniu, by upewnić się, że waga działa prawidłowo.

Dlaczego to takie ważne? Nie tylko z punktu widzenia prawa. Warunki atmosferyczne, intensywność użytkowania, a także inne czynniki mogą wpłynąć na błędy pomiaru, a tym samym sprawić, że waga nie będzie ważyła wystarczająco dokładnie.

Czynniki wpływające na błąd pomiaru

Czynniki atmosferyczne mają duży wpływ na błędy pomiaru. Zwłaszcza jeśli waga użytkowana jest na terenie otwartym – tyczy się to na przykład wag samochodowych, kolejowych lub wykorzystywanych w przemyśle leśnym. Temperatura, wilgotność, a nawet podmuchy wiatru oraz naturalne i wywołane przez człowieka drgania wpływają na urządzenie ważące. Wiele zależy również od stabilności samego urządzenia, a także intensywności eksploatacji oraz błędów ludzkich. Dlatego tak ważne są regularne przeglądy oraz kalibracja wagi, od której zależy dokładność pomiaru.

Kalibracja wagi

Kalibracja to działania, które mają na cele skorygowanie wskazań wagi. Może odbywać się na dwa sposoby: automatycznie lub przez upoważnioną do tego osobę. W przypadku kalibracji wewnętrznej wzorce wagi znajdują się wewnątrz urządzenia, a użytkownik wagi nie ma do nich dostępu. Cały proces przebiega automatycznie. Kalibracji dokonuje się również za pomocą specjalnych wzorców wagowych, które są zbliżone do maksymalnego udźwigu urządzenia. Wykonanie kalibracji może wiązać się z koniecznością ponownej legalizacji. Dzięki temu uzyskuje się pewność, że dokładność pomiaru jest bardzo duża, a błąd pomiaru minimalny.