Na jakich zasadach mogą być dziedziczone prawa autorskie?
Prawo autorskie jest jedną z dyscyplin prawa cywilnego i obejmuje zespół norm prawnych, które wchodzą w skład prawa własności intelektualnej oraz ogół praw przysługujący autorowi utworu lub innemu uprawnionemu podmiotowi. Utwór natomiast jest dobrem niematerialnym, jednak związane z nim prawa w części mają charakter praw majątkowych. Na jakich zasadach przebiega ich dziedziczenie?
Dziedziczenie spadku w Polsce
Spadek, zgodnie z polskimi regulacjami prawnymi, może być dziedziczony droga ustawową lub poprzez testament. Pierwszy tryb ma zastosowanie, gdy spadkodawca nie wyraził woli co do swojego majątku, na który składają się zarówno rzeczy materialne, jak i prawa do rozporządzania. W takim przypadku w pierwszej kolejności dziedziczą małżonek zmarłej osoby oraz dzieci. Jeśli dziecko spadkodawcy zmarło przed nim, jego miejsce mogą zająć dzieci zmarłego dziecka. Jeżeli zmarły nie miał małżonka i dzieci, spadek dziedziczą jego rodzice, rodzeństwo, a w dalszej kolejności dziadkowie, a w ostateczności gmina, w której mieszkał zmarły w chwili śmierci. Nie jest to jednak metoda niezawodna i określonych sytuacjach konieczne jest prowadzenie postępowania przed sądem. Kancelaria adwokacka taka jak Koniecek Spółka Adwokacka będzie nieocenioną pomocą między innymi w sprawach działu spadku, związanych z zachowkiem i uznaniem spadkobiercy za niegodnego. Coraz częściej jednak Polacy decydują się na sporządzenie testamentu. Dokument w postaci aktu notarialnego sporządzanego u notariusza jest najlepszym sposobem na usprawnienie procedury dziedziczenia. Możemy za jego pomocą wskazać osoby, które będą po nas dziedziczyły niezależnie od ustawowej kolejności. Tu również w określonych przypadkach możliwe jest postępowanie sądowe, dotyczące na przykład unieważnienia testamentu notarialnego.
Dziedziczenie praw autorskich
Regulacje prawne dotyczące dziedziczenia praw autorskich znajdujemy w artykule 981 [1] Kodeksu cywilnego, według którego zbywalne prawo majątkowe może zostać przekazane wyłącznie za pośrednictwem testamentu w formie aktu notarialnego. Do takich właśnie praw zalicza się autorskie prawa majątkowe. Należy przy tym pamiętać, że prawa autorskie osobiste nie podlegają możliwości dziedziczenia, co wyraźnie zaznacza prawo cywilne i spadkowe. Autorskie prawa majątkowe nie muszą też zostać zapisane jednemu z ustawowych spadkobierców, a przypisane konkretnej osobie lub podmiotowi, na przykład firmie. Testament może również regulować wyłącznie przeniesienie praw autorskich. Wówczas masa spadkowa – z wyłączeniem praw autorskich – dzielona jest między ustawowych spadkobierców.
