Na czym polega umowa darowizny?

Umowa darowizny to popularny sposób na przekazanie swoim bliskim majątku. Jej celem jest nieodpłatne przysporzenie korzyści materialnej obdarowanemu, kosztem darczyńcy. Najczęściej umowa darowizny dotyczy nieruchomości np. działki, domu lub mieszkania. Jej sporządzeniem zajmuje się notariusz. Jaką ma formę i czy w razie problemów finansowych, można ją wycofać?

Jaką ma formę?

Umowa darowizny sporządzana jest w formie aktu notarialnego, gdyż czynności nieodpłatne są chronione przez prawo nieco słabiej niż te odpłatne. Stronami darowizny są:

• Darczyńca – strona dokonująca przysporzenia.
• Obdarowany – strona, której majątek jest przekazywany przez darczyńcę.

W celu spisania umowy należy udać się do notariusza np. Anny Michałek-Kobielusz, której kancelaria znajduje się w Świętochłowicach. Darowizna może być przekazana zarówno członkom rodziny, jak i obcym osobom oraz instytucjom. Bardzo często zdarza się, że osoby starsze nieposiadające bliskiej rodziny, przekazują swój majątek na cele charytatywne np. domy dziecka lub schroniska dla zwierząt. Jest to dobre rozwiązanie, gdyż w przypadku braku krewnych – po śmierci spadek jest przejmowany przez gminę lub Skarb Państwa. Wszystkie wytyczne dotyczące umowy darowizny są zawarte w księdze trzeciej Kodeksu Cywilnego.

Czy można ją wycofać?

Odpowiedzi na to pytanie szuka wiele osób, które mimo chęci przekazania majątku, obawiają się o swoją przyszłość. Sytuacja materialna może ulec zmianie z dnia na dzień, dlatego warto znać swoje prawa. Jeśli darczyńca ma poważne problemy finansowe i brakuje mu pieniędzy na podstawowe potrzeby, obdarowany jest zobowiązany na przekazanie darczyńcy środków do życia. Oczywiście w granicy istniejącego jeszcze wzbogacenia. Co więcej, darowizna może zostać w całości cofnięta, jeśli obdarowany wyraża względem darczyńcy rażącą niewdzięczność.

Grupy podatkowe darowizny

Obdarowany musi pamiętać o odprowadzeniu podatku od darowizny. Jego wysokość zależy od grupy podatkowej:

• 0 – małżonek, rodzeństwo, zstępni oraz wstępni.
• 1 – grupa 0 oraz teściowie, zięć, synowa.
• 2 – rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie rodzeństwa, małżonkowie rodzeństwa małżonków, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie innych zstępnych.
• 3 – pozostałe osoby, które nie zostały uwzględnione w poprzednich grupach.

Uiszczenie podatku to obowiązek obdarowanego. Niezgłoszenie darowizny jest traktowane jako oszustwo podatkowe i grozi za nie wysoka kara. Wysokość kary zależy od wartości darowizny oraz stopnia pokrewieństwa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym.