Metody i techniki stosowane w badaniach nieniszczących
Przemysł to dziedzina, w której trwałość i wytrzymałość muszą znaleźć się na pierwszym miejscu, ze względu na intensywną eksploatację konstrukcji i instalacji, maszyn i narzędzi różnego rodzaju. Dlatego tak ważne jest tu monitorowanie stanu technicznego tych elementów. Najczęściej spotykanym materiałem w przemyśle są metale ze względu na swoją wysoką trwałość. Jednak i one nie są niezniszczalne.
Badania nieniszczące w przemyśle
Metale i ich stopy są powszechnie spotykane w różnych gałęziach przemysłu i cenione za trwałość oraz szerokie możliwości zastosowania. Nie są one jednak w pełni odporne na zniszczenie. Największym zagrożeniem w ich przypadku jest korozja, czyli ubytek materiału będący efektem działania czynników chemicznych lub elektrochemicznych oraz pęknięcia spowodowane wytężeniem materiału i warunkami pracy.
Badania nieniszczące (ang. NDT) to grupa metod badań powierzchniowych oraz objętościowych. Mają one na celu dostarczyć informacji o własnościach danego elementu bez ingerencji w jego strukturę. Wykorzystywane są w fazie wytwarzania oraz eksploatacji. Pozwalają wykryć oraz ocenić wady o charakterze nieciągłości materiału wynikające z przyczyn technologicznych lub eksploatacyjnych. Stosowane są między innymi w badaniu rurociągów oraz innych konstrukcji metalowych.
Firmy z branży zajmujące się przeprowadzaniem badań nieniszczących, takie jak Koli Sp. z o.o., wykorzystują w swoich działaniach liczne metody i techniki badań o szerokim zakresie zastosowania. Tym, co łączy je wszystkie, jest skuteczność oraz precyzja.
Zastosowanie metod badań nieniszczących
Podstawową metodą w zakresie badań nieniszczących są badania wizualne. Mają pierwszeństwo przed innymi metodami i jako pierwsze są wykorzystywane do oceny wad na powierzchni elementu. Metoda VT wykorzystywana jest w czasie wytwarzania materiału oraz w trakcie eksploatacji obiektu. Badanie może być przeprowadzane tak zwanym „okiem nieuzbrojonym” lub przy pomocy odpowiednich narzędzi – lupy, lusterka, endoskopu czy wideoendoskopu.
Badania penetracyjne są jedną z metod powierzchniowych, zewnętrznych. Służą one do wykrywania wyłącznie otwartych nieciągłości wychodzących na powierzchnię. Przed ich przeprowadzeniem konieczne jest przygotowanie badanej powierzchni poprzez oczyszczenie, odtłuszczenie lub otwarcie nieciągłości. Podczas badania wykorzystywane są specjalne preparaty (zmywacz, penetrant, wywoływacz). Metoda PT stosowana jest zazwyczaj do badania materiałów niemagnetycznych, na przykład stali austenitycznych, tytanu, stopów niklu i stopów aluminium, a także niektórych kompozytów.
W grupie badań elektromagnetycznych znajdują się natomiast badania magnetyczno-proszkowe. To jedna z podstawowych metod wykrywania wad powierzchniowych oraz podpowierzchniowych w materiałach ferromagnetycznych. Inną metodą z tej grupy badań nieniszczących są badania ACFM®. Metoda ta znajduje szerokie zastosowanie w wykrywaniu i określaniu rozmiarów pęknięć powierzchniowych w metalach, głównie pęknięć tzw. zmęczeniowych.
Popularną metodą badań objętościowych są badania ultradźwiękowe, które wykorzystują zjawisko rozchodzenia się drgań o częstotliwościach ultradźwiękowych w różnych materiałach. Metoda UT wykorzystywana jest w procesie produkcji i eksploatacji do wykrywania wad w objętości materiału badanego detalu.
