Metody amortyzacji środków trwałych
Amortyzacja to nic innego jak zmniejszanie się wartości środka trwałego w pewnym okresie, spowodowane jego użytkowaniem lub starzeniem się. Amortyzacja nie niesie z sobą wydatków w okresie bieżącym. Nie obejmuje również całego majątku, jaki posiada przedsiębiorca. Amortyzacji podlega część majątku, będąca własnością bądź współwłasnością podatnika, oraz wytworzona we własnym zakresie lub nabyta. Środki te muszą być zdatne do użytku i kompletne. To, jaki rodzaj amortyzacji do rozliczenia środków trwałych wybierze przedsiębiorca, zależy wyłącznie od niego. W wyborze może pomóc sprawdzone biuro rachunkowe, jak Kancelaria podatkowo-księgowa Abacus. Jakie zatem metody amortyzacji mają do wyboru właściciele firm?
Amortyzacja liniowa
Amortyzacja liniowa to najprostszych metod. Odpisy amortyzacyjne nalicza się w niej od wartości początkowej środków trwałych albo od wartości niematerialnych i prawnych, zaczynając od pierwszego miesiąca, następującego po miesiącu, kiedy środek trwały został wprowadzony do ewidencji, do końca miesiąca, w którym zrównuje się sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową, bądź w którym zostały przekazane do likwidacji, zbytu lub stwierdzono ich niedobór. W metodzie liniowej koszty amortyzacji są wyliczane indywidualnie przez każdego podatnika. Jeśli przedsiębiorca chce wiedzieć, jaki będzie koszt rocznej amortyzacji, powinien zastosować ten wzór: WARTOŚĆ ŚRODKA TRWAŁEGO x USTALONA PROCENTOWO ROCZNA STAWKA AMORTYZACJI. Jeśli zaś chce poznać kwotę miesięczną, wystarczy, że podzieli otrzymany wynik przez 12. Wybierając metodę liniową przedsiębiorca może zmieniać stawkę amortyzacji wielokrotnie. Ustawa bowiem nie określa poziomu, do jakiego można obniżyć stopę amortyzacji.
Amortyzacja liniowa- stawki ustalane indywidualnie dla środków trwałych używanych i ulepszonych
Każdy przedsiębiorca ma możliwość skorzystania z przyspieszonej amortyzacji dla środków trwałych ulepszonych i używanych. Metoda ta pozwala na szybkie rozliczenie w kosztach podatkowych wydatków inwestycyjnych. Podatnik może zastosować indywidualne stawki amortyzacyjne, ale pod warunkiem, że środek trwały był używany przed nabyciem albo ulepszony przed wprowadzeniem do ewidencji. Środki trwałe z grupy od 3 do 8 wraz z samochodami osobowymi Klasyfikacji Środków Trwałych, uważa się za używane, jeśli przedsiębiorca udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez okres co najmniej pół roku. Zaś budynki i lokale (bez budynków i lokali niemieszkalnych) oraz budowle powinny być wykorzystywane przez poprzedniego właściciela przez przynajmniej 60 miesięcy. Z kolei jeżeli chodzi o ulepszone środki trwałe, to te z grup od 3 do 8 KŚT, uznawane są za ulepszone, jeśli przed wprowadzeniem ich do ewidencji, wydatki na nie stanowiły przynajmniej 20 procent wartości początkowej. Natomiast wydatki na budynki, lokale (z wyjątkiem niemieszkalnych) i budowle powinny wynosić co najmniej 30 procent wartości początkowej. Wprowadzenie indywidualnych stawek jest opłacalne w momencie, kiedy firma przynosi zyski.
Amortyzacja degresywna
Tym rodzajem amortyzacji są objęte środki trwałe należące do 3 (kotły i maszyny energetyczne), 4 (maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania), 5 (specjalistyczne urządzenia, maszyny i aparaty), 6 (urządzenia techniczne) i 8 (narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie) grupy Klasyfikacji Środków Trwałych, jak też środki transportu (grupa 7) z wyłączeniem samochodów osobowych. Metoda degresywna, zwana też metodą malejących odpisów amortyzacyjnych, umożliwia na przyspieszenie amortyzacji wybranych środków trwałych w początkowym okresie. Metoda ta zakłada, iż środki trwałe szybciej zużywają się, a ich wartość spada, w początkowym okresie ich użytkowania. W związku z tym odpisy amortyzacyjne są tu najwyższe na początku, po czym ich wartość zmniejsza się, aż do momentu zrównania z odpisem amortyzacji liniowej. Dalej przedsiębiorca dokonuje odpisów zgodnie ze stawką amortyzacji liniowej.
Metoda amortyzacji jednorazowej
W amortyzacji jednorazowej całkowita cena nabycia środków trwałych jest wliczana w koszty uzyskania przychodów. Jednorazowo do koszyka z kosztami można wrzucić wydatki na zakup środków trwałych z grup od 3 do 8 KŚT z wyłączeniem samochodów osobowych. W tej metodzie podatnik może dokonać odpisów amortyzacyjnych najwcześniej w miesiącu, w których wprowadził środki trwałe do ewidencji środków trwałych. Amortyzacja jednorazowa jest idealna dla przedsiębiorstw z dużymi dochodami, które są małym podatnikiem (są nowe na rynku), jak też dla firm, które zajmują się dużymi inwestycjami, a dopiero co rozpoczęły swoją działalność gospodarczą. Firmy takie w momencie nabycia środka trwałego mogą cały zakup wrzucić w koszty, co pozwala im na zmniejszenie podstawy opodatkowania o wartość inwestycji. Stosując amortyzację jednorazową bardzo ważne jest przewidzenie dochodów swojej działalności, z tego względu, gdyż duży koszt inwestycji może spowodować stratę podatkową, która ma wpływ na zdolność kredytową i obniża też szanse na leasing.
Art. 22, ust. 1s ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie jednorazowej amortyzacji dla fabrycznie nowych zakupionych środków trwałych z grupy 3-6 i 8 KŚT. Do fabrycznie nowych środków trwałych zalicza się taki sprzęt, który przed zakupem nie był używany przez przedsiębiorcę, który go zakupił, ani przez nikogo innego. Limit amortyzacji jednorazowej dla nowych środków trwałych wynosi 100 000 zł. By przedsiębiorca mógł skorzystać z amortyzacji jednorazowej do kwoty 100 000 zł musi spełnić pewne warunki. Początkowa wartość jednego środka trwałego nabyta w danym roku podatkowym powinna wynosić najmniej 10 000 zł bądź łączna wartość dwóch środków trwałych zakupionych w ciągu roku podatkowego wynosi 10 000 zł, a wartość początkowa każdego z nich to 3 500 zł. W ustawie o podatku dochodowym, a dokładnie w art. 22f ust.3 unormowana jest również kwestia amortyzacji jednorazowej dla niskocennych środków trwałych. Zapis ten mówi, iż przedsiębiorca może zastosować amortyzację jednorazową dla środków trwałych, których wartość początkowa jest niższa lub równa 10 000 zł (w miesiącu kiedy środek trwały został oddany do użytku albo w miesiącu następnym). Dotyczy on wszystkich środków trwałych, których wartość nie przekracza 10 000 zł. Należy zaznaczyć, że limit jednorazowej amortyzacji w 2019 roku w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w podatku od osób prawnych wynosi 214 000 zł.
Amortyzacja jednorazowa w ramach pomocy de minimis
Przedsiębiorcy, którzy w danym roku podatkowym rozpoczęli działalność gospodarczą, jak też ci o statusie małego podatnika mają możliwość skorzystać z amortyzacji jednorazowej w ramach pomocy de minimis. Dotyczy to płatników podatku dochodowego od osób fizycznych oraz od osób prawnych. Dzięki tej uldze przedsiębiorca może wykonać odpisy amortyzacyjne w wysokości do 50 tys. euro. Jest to górna granica amortyzacji jednorazowej.
Małym podatnikiem jest przedsiębiorca, którego przychód ze sprzedaży brutto w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 1 200 000 euro.
By skorzystać z pomocy de minimis przedsiębiorca musi złożyć wniosek wraz z odpowiednimi dokumentami: potwierdzenie zakupu środka trwałego oraz dowód zapłaty, ewidencję środków trwałych, potwierdzenie dokonania odpisów amortyzacyjnych, oświadczenie o przyjętej metodzie amortyzacji środków trwałych jaka zostałaby wybrana gdyby nie zastosowano amortyzacji jednorazowej, kopie zaświadczeń bądź oświadczenia o uzyskanej pomocy de minimis w okresie bieżącego roku kalendarzowego oraz dwóch poprzedzających go lat kalendarzowych, wszelkie niezbędne informacje dotyczące wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej potrzebne do otrzymania pomocy de minimis.
Istotną informacją jest to, iż podatnik może, ale nie musi, wystąpić do Urzędu Skarbowego o wydanie zaświadczenia o pomocy de minimis. Jeśli przedsiębiorca nie posiada takiego zaświadczenia nie musi obawiać się, że pozbawi to go prawa do korzystania z amortyzacji jednorazowej. Jednak jeżeli podatnik chce po raz kolejny skorzystać z pomocy de minimis takie zaświadczenie na pewno mu się przyda. Brak tego dokumentu może utrudnić uzyskanie innej pomocy w ramach pomocy de minimis. Należy go przedłożyć organom, które udzielają wsparcia w tej dziedzinie, by miały dowód na to, że pomoc de minimis była udzielana przedsiębiorstwu już wcześniej.
Warte zapamiętania jest, iż podczas amortyzacji podatnik nie ma możliwości zmiany jednej metody na inną. Może jedynie zmienić stawkę amortyzacyjną w ramach wybranej metody.
