Linie kablowe i napowietrzne - instalacje energetyczne do zadań specjalnych.
Słupy energetyczne z przeciągniętymi pomiędzy nimi przewodami to widok, do którego przywykliśmy i który na stałe wpisał się w nasz krajobraz. Niemniej jednak warto pamiętać, że istnieje również sieć, którą przesyłany jest prąd, niewidoczna zazwyczaj dla naszego oka i bardzo często ukryta pod ziemią, a niekiedy nawet pod wodą, w specjalnych kanałach. Czym zatem różnią się oba te rozwiązania i jakie są ich zadania?
Gdy prąd płynie nad ziemią
Elektroenergetyczne linie napowietrzne to instalacje przeznaczone do przesyłania energii elektrycznej. Aby dostarczyć ją do naszych domów potrzebna jest potężna infrastruktura sieciowa, której tworzeniem zajmują się wyspecjalizowane firmy działające w branży usług elektroinstalacyjnych, takie jak Elektroeco sp. z o.o. z miejscowości Skrzyszów. Linie napowietrzne stanowią zdecydowaną większość wśród linii przesyłowych. Składają się one przede wszystkim z przewodów (miedzianych, aluminiowych lub stalowych), izolatorów stojących oraz wiszących (ze szkła hartowanego i porcelany), konstrukcji wsporczych (popularnych słupów stalowych lub betonowych) oraz osprzętu do mocowania, ochrony i łączenia poszczególnych elementów, a także, w miarę potrzeby, z innych elementów wynikających z przeznaczenia linii. Jednym z najważniejszych wskaźników, które należy wziąć pod uwagę już na etapie planowania jest zachowanie się przewodów w różnych warunkach, co można opisać matematycznie poprzez tzw. równanie stanu. Obliczenia te pozwalają uzyskać wartość zwisu przewodu w zadanym przęśle, dla określonej temperatury i naprężenia przewodu, który jest również jednym z kluczowych czynników, jakie należy wziąć pod uwagę w celu zapewnienia wymaganych przez normy odległości przewodów od ziemi i obiektów krzyżowanych. Warto pamiętać, że prowadzenie linii napowietrznych przez rozległe tereny naraża je na liczne czynniki klimatyczne oraz atmosferyczne (szadź, upał), topograficzne i środowiskowe, które także należy uwzględnić w procesie projektowania, budowy i eksploatacji linii napowietrznej. Dodatkowo należy uwzględnić także jej rozwój na przestrzeni lat wraz z potencjalną zmianą uwarunkowań środowiska naturalnego tj. chociażby rozrost drzew, stwarzający późniejsze zagrożenie dla linii napowietrznych.
A może pod ziemią
Alternatywą dla przesyłu napowietrznego są linie kablowe. W tym przypadku kabel zbudowany jest z jednej lub więcej żył izolowanych, osłoniętych powłoką wykonaną z metalu lub niemetalową oraz, w zależności od wymaganych warunków eksploatacji, zaopatrzony
w osłonę ochronną i pancerz. Zasadniczymi elementami kabla są: żyły przewodzące robocze, powrotna i neutralna; izolacja żył; ekrany, wkładki wypełniające; powłoki i osłony ochronne. Linie tego typu stosuje się zazwyczaj w uzasadnionych ekonomicznie przypadkach
i w sytuacjach gdzie wybudowanie linii ponad ziemią jest praktycznie niemożliwe - na przykład wtedy, gdy istnieje konieczność poprowadzenia ich na dnie dużych zbiorników wodnych. Wykonywanie linii kablowych stosuje się tez w sytuacji gdy planowana jest rozbudowa i zwiększony w przyszłości pobór energii (dołożenie kabla jest łatwiejsze niż cała przebudowa linii napowietrznej). Dodatkowo w miejscach gdzie linia napowietrzna koliduje z obszarami zamieszkanymi to, ze względów estetycznych, krajobrazowych i urbanistycznych, kable chowa się pod ziemię. Zajmują one także mniej terenu niż linie napowietrzne
Rodzaje napięć
Sieci elektroenergetycznych w Polsce można podzielić także ze względu napięcie znamionowe przesyłanego prądu. Podział ten obejmuje:
- sieci najwyższych napięć, (NN) - 220 kV, 400 kV i 750 kV,
- sieci wysokich napięć, (WN): 60 kV i 110 kV,
- sieci średnich napięć, (SN): 3 kV, 6 kV, 10 kV, 15 kV, 20 kV, 30 kV, 40 kV,
- sieci niskich napięć (nN): 0.4 kV, 0.5 kV, 0.66 kV i 1 kV.
Zarówno linie napowietrzne, jak kablowe mają swoich przeciwników i zwolenników. Dlatego też na decyzję o wyborze konkretnego rozwiązania wpływa wiele czynników, które sprawiają że za każdym razem winna to być indywidualna kalkulacja i obiektywna decyzja inwestycyjna.
