Likwidacja przedsiębiorstwa – czy pracownikom przysługuje odprawa?

Ogłoszenie upadłości firmy i jej likwidacja wśród pracowników zawsze wywołuje niepokój. Kwestią wzbudzającą wiele wątpliwości jest odprawa. Czy osobom zatrudnionym w likwidowanym przedsiębiorstwie przysługuje wypłata środków?

Kwestię odpraw pieniężnych reguluje Ustawa z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 ze zm.). Zgodnie z art. 8, odprawa przysługuje osobie zatrudnionej, z którą została rozwiązana umowa o pracę z przyczyn niezależnych od pracownika. Dotyczy to więc także sytuacji, w której likwidowane jest nie tylko stanowisko pracy, ale również cała firma.

Odprawa dla pracowników podlegających szczególnej ochronie

Jako że w przypadku ogłoszenia upadłości firmy, nie mają zastosowania przepisy kodeksu pracy, kobiety w ciąży, osoby przebywające na zwolnieniu chorobowym czy urlopie macierzyńskim oraz osoby w wieku przedemerytalnym tracą szczególną ochronę. Oznacza to możliwość zwolnienia takich pracowników w ramach zwolnienia grupowego. Będzie jednak należeć się im odprawa – tak jak pozostałym osobom zatrudnionym w firmie podlegającej likwidacji.

Gdy przedsiębiorca zatrudnia mniej niż 20 osób...

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, odprawa należy się pracownikom z firm zatrudniających co najmniej 20 osób. Jeśli likwidowane jest przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 20 osób, wówczas pracodawca nie ma obowiązku wypłacić odprawy. Oznacza to więc, że wypłata odprawy pieniężnej będzie wynikać wyłącznie z "dobrej woli".

Prawo do odprawy a własna działalność gospodarcza

Pracodawca jest zobowiązany do wypłaty odprawy także temu pracownikowi, który prowadził własną działalność gospodarczą. Dodatkowe źródło dochodu nie stanowi przeszkody do uzyskania rekompensaty za utracone zatrudnienie.

Od czego zależy wysokość odprawy?

Wysokość odprawy zależna jest wyłącznie od stażu pracy u tego samego pracodawcy. Im jest on dłuższy, tym wyższych kwot można oczekiwać.

Jeśli staż pracy wynosi:

• mniej niż 2 lata – pracownikowi przysługuje odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia,
• od 2 do 8 lat – odprawę stanowi kwota będąca równowartością 2-miesięcznego wynagrodzenia,
• powyżej 8 lat – pracownik może liczyć na odprawę odpowiadającą równowartości trzymiesięcznego wynagrodzenia.

Warto przy tym podkreślić, że na "podwójną" wysokość odprawy mogą liczyć osoby, które nabyły prawo do przejścia na emeryturę. Jedną równowartość jednomiesięcznego wynagrodzenia otrzymają w ramach zwolnienia grupowego, a drugą – w ramach osiągnięcia wieku emerytalnego.