Kruszywa mineralne w budownictwie

Kruszywa są szeroko stosowane w wielu obszarach budownictwa. Przeznacza się je do wzmacniania podłoża pod budowę dróg czy do zwiększania wytrzymałości wylewek betonowych i innych tego typu konstrukcji. Materiał ten dostępny jest w wielu odmianach, które różnią się parametrami i zastosowaniem.

Rodzaje kruszyw budowlanych

Podstawową cechą, która decyduje o możliwości wykorzystania kruszywa, jest jego skład mineralny. Chodzi nie tylko o rodzaj skały, z jakiej pozyskano surowiec, ale też o jej właściwości fizyczne i chemiczne. Nie wszystkie kruszywa będą się kwalifikowały jako podłoże pod autostradę czy wypełniacz konstrukcji wiaduktu. Wiele zależy od parametrów wytrzymałościowych oraz takich cech, jak: odporność na zgniatanie czy ściskanie, nasiąkliwość, porowatość, mrozoodporność, zawartość pyłów mineralnych czy zanieczyszczenia.

Powyższe cechy dotyczą głównie kruszyw naturalnych, które są pozyskiwane z wietrzejących skał lub w procesie ich kruszenia specjalistycznymi maszynami.

Powszechnie stosowany podział pozwala wyróżnić trzy grupy kruszyw naturalnych, które różnią się między sobą ziarnistością. W tej kategorii wyróżnia się:

• kruszywa drobne, których ziarno nie przekracza 4 mm średnicy,
• kruszywa grube – o ziarnach od 4 do 63 mm,
• kruszywa bardzo grube – o ziarnach od 63 do 250 mm.

Poza tym kruszywa mineralne dzieli się też pod kątem surowca skalnego i sposobu jego obróbki. Tu klasyfikacja pozwala wyróżnić:

• kruszywa naturalne, które zawierają mieszaninę drobin skał magmowych i osadowych w różnych proporcjach,
• kruszywa łamane, otrzymywane na drodze mechanicznego rozdrobnienia skał.

Do produkcji tych drugich wykorzystuje się lite skały magmowe lub osadowe - kwarcyt, bazalt, granit, wapień, melafir, dolomit, a także diabaz, porfir, marmur i inne.

Cechy kruszyw skalnych

Zastosowanie kruszyw naturalnych w różnych obszarach budownictwa wymaga ścisłego określenia ich własności fizycznych. Każdy projekt budowlany wymaga szczegółowego obliczania parametrów materiałów i dostosowania ich do planowanego obciążenia w gotowym obiekcie. Jeśli budowana droga przeznaczona jest dla transportu ciężarowego, jej wytrzymałość musi być znacznie większa niż wiejskiej drogi lokalnej. Stąd też kruszywa, jakie oferuje przedsiębiorcom firma Niziński. PPHU, wyróżniają określone cechy fizyczne, które pozwalają na dobranie ich do konkretnego zastosowania.

W praktyce wyróżnia się, niezależne od działalności człowieka, cechy klasowe kruszyw skalnych:

• kwasowość uzależniona od zawartości krzemionki SiO2,
• ścieralność,
• nasiąkliwość,
• mrozoodporność, czyli odporność na wielokrotne zamrażanie i rozmrażanie,
• zawartość związków siarki,
• reaktywność alkaliczną.

Drugą grupę stanowią zależne od działań człowieka cechy gatunkowe. Są one efektem procesu wydobycia, przetwarzania lub składowania kruszyw. Zalicza się do nich np. wielkość ziaren nieforemnych czy zapylenie. Wśród cech określających przydatność kruszyw na placu budowy znajduje się jeszcze wiele innych wyróżników, jak: zawartość związków chemicznych, stopień wietrzenia czy lekkość materiału, jak również obróbkę termiczną, dzięki której otrzymuje się takie odmiany kruszyw, jak: keramzyt, glinoporyt, perlitoporyt i wiele innych.