Jakie są metody terapii jąkania?
Jąkanie to jedno z tych zakłóceń mowy, które może wprawić w zakłopotanie zarówno mówcę z taką cechą, jak i jego słuchaczy. Bywa ono niekomfortowe i osoby, które się jąkają, mogą z tego powodu unikać sytuacji, w których miałyby zabrać głos.
Istnieją rozmaite metody terapii jąkania, które – stosowane we współpracy ze specjalistą zaburzeń płynności mowy – mogą skutecznie osłabić wpływ jąkania na życie danej osoby i sprawić, że uzyska ona możliwość panowania nad swoją mową. Osoby dorosłe mogą też skorzystać z autoterapii, np. metodą opracowaną przez Malcolma Frasera.
Współczesne metody terapii jąkania
Obecnie istnieją dwa główne nurty w terapii jąkania u dzieci: podejścia pośrednie i bezpośrednie.
W podejściach pośrednich objawy jąkania w mowie dziecka nie są poddawane oddziaływaniom terapeutycznym. Program terapii koncentruje się na zmianach w otoczeniu dziecka. Rutyna dnia, tempo życia, rozwiązywanie trudności w zakresie snu, jedzenia, radzenia sobie z emocjami, a także zasady dobrej komunikacji w relacji rodzic – dziecko to jedne z głównych zagadnień, poruszanych podczas sesji terapeutycznych. Przykładem podejścia pośredniego jest np. pierwszy etap terapii metodą interakcyjną rodzic – dziecko, znaną pod nazwą Palin PCI.
Podejścia bezpośrednie natomiast nakierowane są głównie na objawy jąkania w mowie. Istotne są również: nastawienie klientów do problemu, ich emocje i myśli, jakie pojawiają się w związku z jąkaniem oraz aktywność komunikacyjna i uczestniczenie w życiu społecznym.
Rodzaje podejść bezpośrednich:
1. Mówienie bardziej płynne (upłynnianie mowy)
Jest to popularna metoda terapeutyczna, polegająca na zmianie sposobu mówienia poprzez stosowanie technik upłynniających mowę, by uniknąć zająknięć. Jest wiele odmian tej metody, dlatego też stosuje się rozmaite sposoby uzyskiwania mowy bardziej płynnej, np. mówienie rytmiczne, mówienie śpiewne, wykorzystywanie gestów upłynniających, echokorekcję i in. Wyjątkiem od tej reguły jest metoda Lidcombe, skierowana do dzieci w wieku 3-6 lat, w której nie stosuje się technik upłynniających mowę, lecz nagradza płynne wypowiedzi, sprawiając tym samym, że pojawiają się one coraz częściej.
2. Jąkanie bardziej płynne (modyfikacja jąkania)
W tej metodzie nie uczy się mówienia pozbawionego objawów jąkania, lecz oswaja z nim, poznaje i zdobywa się nad nim kontrolę, by móc zmienić moment zająknięcia na lżejszy. Celem jest uzyskanie płynności spontanicznej i/lub jąkania akceptowalnego – lżejszej formy jąkania, która nie przeszkadza mówcy, ani słuchaczowi. Metody z nurtu modyfikacji jąkania opierają się na podstawach opracowanych przez Charlesa Van Ripera. Przykładem metody z tego nurtu przeznaczonej dla dzieci jest np. metoda KIDS autorstwa Patrici Sandrieser i Petera Schneidera.
Kto prowadzi terapię jąkania?
Terapię jąkania prowadzą specjaliści zaburzeń płynności mowy – balbutologopedzi, czasem także psychologowie, którzy przebyli szkolenia w tym zakresie. Nie każdy logopeda specjalizuje się w terapii tych zaburzeń mowy. Warto więc zapytać terapeutę, którego porady zdecydowaliśmy się zasięgnąć, o jego doświadczenie zawodowe. Mieszkańcy Sycowa lub Zgorzelca i okolic mogą skierować się np. do Gabinetu Logopedycznego Aleksandry Boroń. Logopeda prowadząca ten gabinet posiada bogate doświadczenie w obszarze zaburzeń płynności mowy. Sesje terapeutyczne prowadzone są również online, więc mogą z nich skorzystać zainteresowane osoby z całego kraju a nawet z zagranicy.
