Jąkanie wczesnodziecięce – na czym polega? Jak je rozpoznać?

U kilkuletnich dzieci dość często pojawia się problem jąkania. Nie zawsze jednak oznacza to powód do poważniejszych zmartwień. Może to być zwykła niepłynność mówienia, która dotyczy dość dużej grupy dzieci. Jak ją odróżnić od jąkania wczesnodziecięcego? Czym jest jąkanie wczesnodziecięce? Kiedy powinniśmy zabrać dziecko na wizytę do logopedy? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w naszym krótkim poradniku.

Objawy jąkania

Jąkanie dość łatwo rozpoznać – to mimowolne powtarzanie sylab, ale także przedłużanie głosek czy problemy z wypowiedzeniem słowa – blokowanie w trakcie mówienia. Obok głównych objawów jąkania, logopedzi wyróżniają także tak zwane objawy towarzyszące. To między innymi zmiany sposobu mówienia, startery, zakłócenia oddechowe, ale też wstyd, strach, czy unikanie tematu jąkania w rozmowach z otoczeniem. Czym od zwykłej niepłynności mowy różni się jąkanie wczesnodziecięce? Zwykła niepłynność mowy objawia się nieco inaczej, dominują powtórzenia całych słów bez napięcia, powtórzenia fragmentów zdań, wtrącenia (np. eee, yyy lub słowa typu: no wiesz, no ten, i ten, no), poprawianie wypowiedzi itp. Jąkaniu wczesnodziecięcemu natomiast mogą towarzyszyć: napięcie, grymasy, współruchy w obrębie całego ciała czy też rezygnowanie z wypowiedzi, np. gdy objawy są bardzo nasilone. Ten typ jąkania dotyczy małych dzieci – od 2,5 latków do 7-latków. Najczęściej jąkanie wczesnodziecięce zaczyna się około 33 miesiąca życia dziecka. Objawy często pojawiają się nagle. Zdarza się też, że kiedy dziecko się rozwija, problem jąkania sam ustępuje. Wśród dzieci problem ten mniej więcej w takim samym stopniu dotyczy obu płci, u dorosłych znacznie częściej jąkają się mężczyźni niż kobiety.

Dlaczego dziecko zaczyna się jąkać?

Nie ma jednoznaczniej odpowiedzi na tak postawione pytanie. Na jąkanie wczesnodziecięce składa się zwykle wiele czynników t.j. genetyczne, neurofizjologiczne, psychologiczne i językowe. Ważne jest jednak to, że odpowiednio wcześnie rozpoczęta terapia logopedyczna pozwala na złagodzenie trudności w mówieniu, dlatego, kiedy zauważymy, że ten problem może dotyczyć naszego dziecka, powinniśmy od razu udać się do logopedy – najlepiej do Gabinetu Logopedycznego Aleksandra Boroń. Terapeuta pomoże nam rozstrzygnąć, czy to rzeczywiście jąkanie, a jeśli tak, podpowie sposoby postępowania. Jeśli jednak okaże się, że problem zmniejszył się, ale nie ustępuje, logopeda pomoże dziecku i jego otoczeniu radzić sobie z nim, tak, by wszyscy mogli w pełni korzystać z życia.

Jakie są metody terapii?

Sposobów na poradzenie sobie z problemem jąkania jest kilka. W oddziaływaniu pośrednim nie pracuje się z objawami jąkania, lecz zapewnia się dobre warunki do ich ustępowania. Natomiast poprzez oddziaływanie bezpośrednie terapeuta stara się uzyskać jąkanie bardziej płynne, lub mówienie bardziej płynne. Najważniejsze jest jednak, by osoba zajmująca się terapią jąkania u dziecka ściśle współpracowała z rodzicami, bo praca z logopedą nie wystarczy – terapię trzeba prowadzić także w domu i poza nim. Dobry logopeda powinien umieć odpowiedzieć na wszystkie pytania i wątpliwości rodziców, tak, by wiedzieli oni, jak właściwie postępować z jąkającym się dzieckiem.