Jaką rolę odgrywają łożyska w maszynach?

Niemal żaden mechanizm współczesnych maszyn nie mógłby działać poprawnie bez zastosowania w jego obrotowych elementach łożysk. To między innym one sprawiają, że sprzęty codziennego użytku, jak również te wykorzystywane na liniach produkcyjnych mogą pracować przez długi czas wydajnie i bezawaryjnie. Najpowszechniejsze zastosowanie mają te o charakterze ślizgowym oraz tocznym.

Czym jest łożysko?

Taką nazwa określa się element mechanizmu, który służy podtrzymaniu innej jego części, jednocześnie umożliwiając mu ruch obrotowy. Dzięki takiej technice możliwe jest także przeniesienie powstających obciążeń, które oddziałują na konkretny wał lub oś na wszystkie pozostałe podzespoły. Bez zastosowania łożyska uległby on bowiem znacznie szybszemu zużyciu wskutek powstającego tarcia. Od tego rodzaju podpory wymaga się konkretnych cech, aby mogła spełniać swoją funkcję. O jej wysokiej jakości świadczą między innymi: odporność na zatarcie, zużycie, korozję, dobra odkształcalność, przewodnictwo cieplne oraz stabilność geometryczna. To właśnie tym charakteryzują się materiały łożyskowe, które można odnaleźć na przykład w asortymencie firmy Wama Serivce, mającej siedzibę w Krakowie.

Jakie są rodzaje łożysk?

Wśród wszystkich elementów tego typu można wyróżnić dwie podstawowe ich grupy: ślizgowe oraz toczne. Pierwsze cechują się tym, że w swojej budowie nie mają części ruchomych, które pośredniczą w przenoszeniu obciążeń, dlatego montuje się je z reguły wszędzie tam, gdzie nie ma zbyt dużo miejsca w konstrukcji. Zdecydowanie bardziej rozpowszechnione są drugie z wymienionych. Dzielą się one na kilka podtypów, w których uwzględnia się budowę elementów pośredniczących. W związku z tym należy wymienić:

• łożyska kulkowe – zdolne do przenoszenia zarówno obciążeń promieniowych, jak i osiowych. są elementem wyjątkowo prostym w montażu, jednak należy pamiętać o ich regularnym smarowaniu;
• łożyska igiełkowe – pomimo niewielkiej wysokości przekroju mogą przejmować spore obciążenia i znajdują swoje zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymaga się precyzyjnego procesu łożyskowania, np. sprzętach wysokoobrotowych;
• łożyska baryłkowe – cechuje je duża masa, występują jako łożyska wahliwe. Nie jest to jednak przeszkodą w przenoszeniu dużych obciążeń osiowych w obydwu kierunkach. Ich smarowanie można wykonywać przy pomocy oleju lub smaru plastycznego;
• łożyska walcowe – są wrażliwe na niewspółosiowość, a ze względu na swoją rozłączną budowę można je w łatwo zamontować. Głównie stosuje się je w łożyskowaniu wrzecion obrabiarek bądź walcarek metali;
• łożyska stożkowe – mogą stanowić skuteczną alternatywę dla rodzaju kulkowego w miejscach narażonych na większe obciążenia promieniowe oraz osiowe. Ich konstrukcja wymaga jednak, aby podczas pracy były ściskane spoczynkową siłą osiową.