Jak zmieniały się skoki narciarskie?

Skoki narciarskie od zawsze wzbudzały emocje. Ich historia zaczęła się już w XIX wieku, kiedy to pierwszy skok na nartach oddał legendarny Norweg Sondre Nordheim. Przez lata ta dyscyplina sportu stawała się coraz bardziej popularna – zmieniały się techniki skoku i zasady punktacji konkursów. Chcesz wiedzieć, jak dawniej wyglądały skoki narciarskie i jakie zmiany zaszły w nich na przestrzeni lat? Sprawdź w naszym artykule!

Pierwszy skok na nartach

Uznaje się, że pierwszy skok na nartach oddał  w 1860 roku norweski skoczek Sondre Nordheim. Ta dyscyplina sportu zyskała w Norwegii dużą popularność już w drugiej połowie XIX wieku. Rywalizacja miała początkowo formę zabawy organizowanej głównie na festynach ludowych. Dopiero w 1892 r. król Szwecji i Norwegii – Oskar II z dynastii Beradotte ufundował tzw. „Puchar Króla” dla najlepszego skoczka w organizowanych co roku zawodach. Wówczas sport ten zyskał status oficjalnej konkurencji. Pierwsza duża skocznia została zbudowana w Holmenkollen. 31 stycznia 1892 r. rozegrano na niej pierwszy konkurs. Wygrał go Arne Ustvedt, który skoczył 21,5 m.

Jeszcze w XIX wieku skoki narciarskie zaczęły być znane także Ameryce Północnej. Pierwsze zawody w USA zostały zorganizowane 8 lutego 1887 roku. Ta dyscyplina sportu szybko zdobyła również popularność w Finlandii i Szwecji oraz krajach alpejskich – Austrii, Szwajcarii i Niemczech.

W 1924 r. we francuskim Chamonix zostały rozegrane pierwsze Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Wówczas w konkurencji skoków narciarskich zwyciężył Jakob Tullin Thams. Na drugim miejscu uplasował się Narve Bonna. Obaj skoczkowie reprezentowali Norwegię, która wówczas była potęgą, jeśli chodzi o tę dyscyplinę. Skoki narciarskie na Mistrzostwach Świata pojawiły się dopiero w 1933 roku. Wtedy też kolejny norweski skoczek – Ullard – po raz pierwszy pokonał granicę 100 metrów, oddając skok na odległość 103,5 metra.

Początek skoków narciarskich w Polsce

Początek skoków narciarskich w naszym kraju to rok 1908, kiedy przeprowadzony został pierwszy konkurs w Sławsku. Wygrał go reprezentant drużyny „Czarnych Lwów” – Leszek Pawłowski. Pierwsza duża skocznia na terenie Polski powstała w dolinie Jaworzynce. Została ona oficjalnie otwarta 8 marca 1921. To właśnie na tym obiekcie trenowali tacy skoczkowie, jak Aleksander Rozmus, Bronisław Czech i Stanisław Marusarz.

Cztery lata po otwarciu skoczni w Jaworzynce, dzięki staraniom działacza sportowego i architekta Karola Stryjeńskiego, powstał nowoczesny obiekt w Zakopanem. Pierwszy konkurs, rozegrany 22 marca, wygrał Stanisław Gąsienica-Sieczka, skacząc na odległość 36 metrów i ustanawiając tym samym nowy rekord Polski.

Pierwsze sukcesy naszych skoczków na arenie międzynarodowej pojawiły się w 1936 roku na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Garmisch-Partenkirchen. Wówczas Stanisław Marusarz skoczył na odległość 73 i 75,5 metra, zajmując 5 pozycję. W 1972 r. pierwszy złoty medal igrzysk olimpijskich dla Polski zdobył Wojciech Fortuna. Na następne podium musieliśmy czekać aż 30 lat. Kolejne lata to świetne skoki Adama Małysza. Później wielkie sukcesy zaczął odnosić Kamil Stoch, zdobywając m.in. w Soczi dwa złote medale olimpijskie.

Jak zmieniała się technika skoku?

Skoki narciarskie to dyscyplina, w której w ciągu ostatniego wieku zmieniło się prawie wszystko. Najważniejszą zmianą jest jednak technika skoku. Na początku zawodnicy skakali w tzw. stylu kucznym. Po odbiciu skoczek podkurczał nogi i wymachiwał rękoma. Dopiero norweski skoczek Sondre Nordheim zaczął po odbiciu prostować kolana, a w końcu całe ciało. Wówczas styl ten nazwano telemarkowym, po którym dzisiaj pozostało jedynie lądowanie telemarkiem.

W latach dwudziestych XIX wieku skoczkowie zaczęli przyjmować bardziej aerodynamiczną sylwetkę, pochylając się do przodu. Po wojnie, w latach pięćdziesiątych, zaczęto trzymać ręce wyciągnięte przed siebie, by po jakimś czasie układać je wzdłuż tułowia – tak, jak jest to do dzisiaj. To zaś pozwoliło na oddawanie jeszcze dłuższych skoków.

Największą rewolucją w technice skakania była jednak zmiana ustawienia nart w czasie lotu. Zapoczątkował ją Szwed Jan Boklov w 1985 roku. Styl, polegający na tym, że narty w czasie lotu tworzą kształt litery V (a nie tak, jak do tej pory pozostają równolegle do siebie) pozwalał na jeszcze dalsze i bezpieczniejsze skoki. Jednym z pierwszych zwolenników nowej techniki był reprezentant NRD - Jens Weissflog.

Współczesne skoki narciarskie

Skoki narciarskie zmieniają się z każdym rokiem. W 2009 r. w program mistrzostw świata weszły zawody przeznaczone dla kobiet. Od sezonu 2011/2012 panie mogą również startować w ramach Pucharu Świata. W 2014 skoki kobiece zadebiutowały na igrzyskach olimpijskich.

Regulamin konkursów skoków narciarskich zmieniał się kilka razy. Na początku lat sześćdziesiątych zawodnicy skakali w trzech seriach, zawodów nie poprzedzała seria kwalifikacyjna, a w rywalizacji brało udział zazwyczaj 80-90 skoczków. Na przestrzeni lat czas trwania zawodów został skrócony – obecnie w konkursie startuje tylko 50 skoczków, którzy skaczą w dwóch seriach. Jedynie na igrzyskach olimpijskich i mistrzostwach świata dopuszcza się wszystkich zgłoszonych przez poszczególne kraje zawodników.

Zmianie uległa również punktacja. Obecnie skoczek może otrzymać punkty rekompensujące niekorzystne warunki atmosferyczne czy obniżoną belkę startową.

Co roku pojawiają się również turnieje, w których mogą rywalizować zawodnicy. Technika lotu i nowoczesny sprzęt pozwala także skoczkom na dużo dalsze skoki, dzięki czemu możemy podziwiać także rywalizacje na skoczniach mamucich w ramach lotów narciarskich. Kto by kiedyś pomyślał, że skoczkowie będą osiągać wyniki przekraczające 200 metrów?

Więcej ciekawostek na temat skoków znajdziesz pod tym linkiem.