Jak wygląda żmija? Co robić w przypadku ukąszenia?
Żmija zygzakowata to jedyny jadowity wąż w Polsce. Latem możemy ją spotkać w ogrodzie, na obrzeżach lasów czy na górskiej ścieżce, kiedy gad wygrzewa się na słońcu. Mimo że żmije nie są agresywne w stosunku do człowieka, w przypadku nadepnięcia mogą ukąsić. Co robić w takim przypadku? Jak rozpoznać żmiję? Na te i wiele innych pytań odpowiadamy w poniższym artykule. Zapraszamy do lektury!
Gdzie można spotkać żmiję?
Żmije zygzakowate występują w całej Polsce. Można je spotkać na torfowiskach, w gęstych zaroślach, szczelinach skalnych, na obrzeżach lasów czy górskich ścieżkach.
Gady te żywią się gryzoniami, zjadają jaszczurki, pisklęta ptaków i owady. W październiku zapadają w sen zimowy, z którego budzą się w marcu.
W kwietniu i maju żmije mają okres godowy. To właśnie wtedy mamy zazwyczaj największą szansę, że spotkamy je podczas wycieczki. Z kolei latem węże te lubią wygrzewać się w słońcu, np. na kamieniach. Dlatego warto zachować czujność podczas wakacyjnych wędrówek.
Jak wygląda żmija zygzakowata?
Zastanawiasz się, jak rozpoznać żmiję zygzakowatą? Grzbiet węża może mieć różne zabarwienie - stalowosrebrzyste, szare, brązowe lub czarne, o różnej intensywności barw. Jej charakterystyczną cechą jest ciemny zygzak na grzbiecie, tzw. wstęga kainowa. Trzeba jednak pamiętać, że nie jest on zawsze widoczny - nie zobaczymy go np. u odmiany melanistycznej o czarnej barwie.
Ciało żmij zygzakowatych zwęża się w kierunku głowy. Głowa jest trójkątna, sercowata, oddzielona od reszty ciała. Na niej można zobaczyć widoczny wzór z łusek, który przypomina literę X, Y lub V. U węża występuje też pionowa źrenica oka.
Ukąszenie przez żmiję
Żmija jest płochliwa, zwykle atakuje odruchowo, gdy nie ma możliwości ucieczki. Niesprowokowana nie powinna zaatakować człowieka. Do ukąszenia dochodzi najczęściej podczas przypadkowego jej nadepnięcia.
Aby uniknąć ukąszenia, wybierając się do lasu, warto zadbać o odpowiednie obuwie, najlepiej z wysoką cholewką. Warto zachować ostrożność przy zbieraniu grzybów, owoców leśnych, a także podczas biwakowania w miejscach, w których można spotkać żmije.
Zatrucie jadem związane z ukąszeniem przez żmiję zależy m.in. od ilości wprowadzonego do organizmu jadu w stosunku do masy ciała, stanu zdrowia, kondycji i miejsca ukąszenia. Jest ono szczególnie niebezpieczne dla dzieci, osób starszych i pacjentów z chorobami układu krążenia. Zdrowy, dorosły człowiek powinien przeżyć ukąszenie bez komplikacji.
Objawy ukąszenia przez żmiję
Po ukąszeniu na ciele widoczne są dwa niewielkie, symetryczne i przekrwione punkty – ślady po zębach jadowych. Występuje również:
ból w miejscu ukąszenia, drętwienie, narastający obrzęk i zasinienie,
zawroty i ból głowy,
obrzęk obejmujący całą kończynę,
spadek ciśnienia krwi,
wymioty, biegunka,
gorączka,
senność,
obrzęk węzłów chłonnych.
Pierwsza pomoc w przypadku ukąszenia
Najważniejsze jest wezwanie służb ratowniczych (nr 112 lub numer TOP/GOPR 985 lub 601 100 300) w celu jak najszybszego przewiezienia poszkodowanego do szpitala, gdzie zostanie podana antytoksyna.
Następnie należy opóźnić wchłanianie się jadu żmii zygzakowatej. Unieruchomić ukąszoną kończynę i ułożyć ją poniżej poziomu serca. Z ręki należy zdjąć zegarek i biżuterię. Miejsce ukąszenia należy przemyć wodą z mydłem i założyć jałowy opatrunek. Warto też uspokoić poszkodowanego - stres pogłębia bowiem skutki ukąszenia.
Niewskazane jest:
nacinanie rany, wyciskanie i wysysanie jadu - może to spowodować uszkodzenie naczyń, krwawienie i zakażenie,
zakładanie opaski uciskowej - może zwiększyć ryzyko martwicy kończyn.
Latem należy uważać również na kleszcze. Już teraz sprawdź, jak rozpoznać i leczyć boreliozę.
