Jak i kiedy można podważyć testament?

Testament to jedna z form dysponowania dorobkiem całego życia. Coraz więcej osób decyduje się na podział majątku jeszcze za życia, zapisując swoją ostatnią wolę w obecności notariusza lub tworząc dokument na własną rękę. Zdarzają się sytuacje, w których spadkobiercy czują się pokrzywdzeni i potraktowani niesprawiedliwie przez testatora. Pragną więc podważyć testament , czyli unieważnić jego treść. Czy jest to możliwe?
Kiedy sporządzony testament jest nieważny?
Testament- zwłaszcza ten sporządzony przez spadkodawcę bez konsultacji z prawnikiem- może zawierać wiele błędów, które ułatwią jego podważenie. Jak informuje pani Ewa Mukułowska, która od lat prowadzi Kancelarię Radcy Prawnego w Koszalinie – testament jest nieważny jeśli:
- powstał pod wpływem nacisku lub groźby,
- sporządzono go w stanie wyłączającym świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli,
- powstał w wyniku błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał po jego wpływem, treść testamentu byłaby inna;
- został sporządzony wspólnie przez małżonków,
- na dokumencie brak odręcznego podpisu spadkodawcy.
Domagając się w sądzie podważenia testamentu, należy udowodnić, że którykolwiek z wymienionych czynników miał miejsce. Pomocne w tej kwestii są zeznania świadków i opinie specjalistów. Podważenie testamentu następuje wskutek podniesienia zarzutu nieważności testamentu w sprawie sądowej. Czynności tej nie można wykonać przed notariuszem. Podważeniu podlega zarówno testament napisany własnoręcznie, jak i mający formę aktu notarialnego. Dokument sporządzony z pomocą prawnika jest jednak znacznie trudniej unieważnić.
Jak podważyć testament?
Testament można podważyć w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku albo w toku innego postępowania takiego jak np. postępowanie o uchyleniu lub zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Często dochodzi do żądania unieważnienia testamentu w trakcie trwania sprawy o zachowek, kiedy to osoba żądająca zachowku została przez testatora wydziedziczona. Podważenie testamentu może być również skuteczną linią obrony w powództwie o wykonanie zapisu testamentowego.
Co grozi za sfałszowanie lub zniszczenie testamentu?
Zdarza się, że spadkobiercy, którzy są rozczarowani zapisami w testamencie, postanawiają go zniszczyć lub ukryć. Dochodzą bowiem do wniosku, że korzystniejszy dla nich będzie podział majątku zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Na sfałszowanie testamentu decydują się nieliczni, jednak gdy proceder wyjdzie na jaw, konsekwencje prawne są bardzo dotkliwe. Przewidziana jest zarówno grzywna, jak i kara pozbawienia wolności.