Dlaczego nadciśnienie w ciąży jest groźne dla rozwijającego się płodu?
Nadciśnienie tętnicze (NT) u kobiet w ciąży stanowi istotny problem kliniczny. Szacuje się, że dotyczy ono 5-6% pacjentek. W ostatnich latach zaobserwowano znaczny wzrost występowania NT u ciężarnych, co w dużym stopniu powiązane jest z tym, że kobiety coraz później podejmują decyzję o macierzyństwie. Jak wysokie ciśnienie tętnicze krwi wpływa na zdrowie pacjentki i jej dziecka? Zapraszamy do lektury!
Kiedy mówimy o ciążowym nadciśnieniu tętniczym?
Ciążowe nadciśnienie tętnicze najczęściej rozwija się po 20 tygodniu ciąży i trwa do 6 tygodni po porodzie, po czym ustępuje samoistnie. Rozpoznaje się je na podstawie dwukrotnego pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Jeśli pomiar ten wykaże wartość RR równą lub wyższą niż 140/90 mmHg, stwierdza się, że ciężarna cierpi na ciążowe nadciśnienie tętnicze. Choroba może mieć postać łagodną i ciężką, kiedy to wartości pomiarów RR przekraczają 160/110 mmHg. Jest to oczywiście podział umowny. Ciężarne z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym powinny być pod stałą opieką ginekologa-położnika.
Mieszkanki Trójmiasta mogą w tym celu skorzystać z usług Prywatnego Gabinetu Ginekologicznego Danuty Kardzis w Gdańsku. Pacjentki z nadciśnieniem indukowanym ciążą zobligowane są do samodzielnego pomiaru RR w warunkach domowych i regularnego wykonywania badań krwi i moczu. Wysokie ciśnienie krwi można modyfikować przy pomocy leków hipotensyjnych. Jednak jeżeli chorobie zacznie towarzyszyć białkomocz, pacjentka powinna trafić na obserwację na oddział Patologii Ciąży.
Czym jest stan przedrzucawkowy?
Stan przedrzucawkowy u ciężarnej można zdefiniować jako występowanie podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi wraz z białkomoczem na poziomie 0,3 g na dobę. Jest to poważne zaburzenie wielonarządowe, które może wywołać duże komplikacje zdrowotne zarówno u ciężarnej, jak i płodu. Nieustabilizowany stan przedrzucawkowy może doprowadzić do rzucawki, czyli wystąpienia drgawek wraz z utratą przytomności. Jest to stan zagrażający życiu kobiety. Na szczęście, dzięki dobrej opiece okołoporodowej, do takich sytuacji dochodzi rzadko. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że podwyższone ciśnienie tętnicze krwi w ciąży, nie jest objawem, który można ignorować.
Objawy ciążowego nadciśnienia tętniczego
Jeśli nadciśnienie tętnicze ma postać łagodną, najczęściej nie daje żadnych niepokojących objawów, a można je wykryć tylko podczas rutynowego pomiaru RR. W przypadku, gdy wartości RR są wysokie, objawy choroby są łatwiejsze do zauważenia przez samą pacjentkę. Mogą wystąpić u niej:
silne bóle głowy,
zaburzenia widzenia,
nudności i wymioty,
obrzęki.
Pacjentki skarżą się też na ogólne złe samopoczucie oraz słabiej odczuwalne ruchy dziecka. Wysokie ciśnienie tętnicze krwi u matki ma negatywny wpływ na rozwój płodu. Ginekolodzy-położnicy wskazują, że prowadzi ono do opóźnienia wzrostu wewnątrzmacicznego, niedotlenienia oraz przedwczesnego oddzielenia się łożyskach. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do obumarcia płodu.
Jak leczy się ciążowe nadciśnienie tętnicze?
Oprócz leków dobranych przez lekarzy, stosuje się także metody niefarmakologiczne. Bardzo ważna jest zmiana stylu życia i stosowanie odpowiednio zbilansowanej diety ubogiej w sól i wysoko przetworzoną żywność. Ciężarna powinna bezwzględnie odstawić wszystkie używki (alkohol, papierosy, kawa) i uprawiać aktywność fizyczną dostosowaną do swoich możliwości. Pacjentki z otyłością, u których rozwinęło się ciążowe nadciśnienie tętnicze, muszą pilnować masy ciała. W ich przypadku waga w ciąży nie powinna wzrosnąć o więcej niż 7 kg. Jeżeli chodzi o leki stosowane przy nadciśnieniu tętniczym, to złotym standardem jest metyldopa o przedłużonym uwalnianiu. Preparat ten w bezpieczny sposób obniża RR. Kiedy zaordynowane leczenie nie przynosi oczekiwanych skutków, zaleca się zakończenie ciąży w wyniku cesarskiego cięcia. Decyduje o tym lekarz prowadzący.
