Czy wiesz, co jesz? Sprawdź, jak czytać etykiety produktów spożywczych

Świadomość konsumentów rośnie z roku na rok. Polacy coraz częściej podczas zakupów szukają informacji o składzie i dacie ważności czy oznaczeń dotyczących pochodzenia towarów. Wszystkie najważniejsze dane dostarcza etykieta produktu spożywczego – pod warunkiem, że wiemy jak ją czytać. Właśnie, o tym jest poniższy artykuł. Przedstawiamy w nim zasady analizy opisów na opakowaniach artykułów żywnościowych. Sprawdź, jak nie dać się wprowadzić w błąd i kupować mądrzej.

Dlaczego warto czytać etykiety spożywcze podczas zakupów? 

Zdarza Ci się robić zakupy odruchowo? Często po prostu chwytasz produkt, sprawdzasz cenę, wrzucasz do koszyka i pędzisz do kasy w sklepie lub hipermarkecie? To błąd!

Jeżeli chcesz się zdrowo i mądrze odżywiać, to musisz więcej czasu poświęcić na czytanie etykiet produktów spożywczych. Weź przykład z bardziej świadomych kupujących – według raportu „Nastroje i postawy konsumentów 2022” firmy Open Research już co trzeci badany czyta informacje zawarte na opakowaniach artykułów żywnościowych.

Zastanawiasz się, czego klienci szukają na etykietach? Jak potwierdza badanie, klienci najczęściej zainteresowani są pochodzeniem produktu, składem oraz w mniejszym stopniu również datą ważności. Rosnąca świadomość konsumentów cieszy, ale warto zachęcić także nieprzekonanych do wyrobienia w sobie zdrowego nawyku. Oto 6 powodów, dla których warto:

• będziesz robić bardziej racjonalne zakupy,
• zaczniesz się mądrze i zdrowo odżywiać, 
• poznasz najważniejsze właściwości produktów,
• zaczniesz unikać towarów niskiej jakości,
• możesz zmniejszyć wydatki na żywność,
• przestaniesz ulegać treściom reklamowym.

Przede wszystkim jednak dowiesz się, z czego składa się wybrany artykuł spożywczy i podejmiesz świadomą decyzję o jego zakupie. Sprawdź, jakie informacje wyczytasz z etykiety na produkcie. 

Etykiety produktów spożywczych – o czym nas informują?

Czy wiesz, że oznaczenia na etykietach stanowią podstawowe i najważniejsze źródło wiedzy o produktach dla konsumentów? Na opakowaniu powinien znaleźć się katalog obowiązkowych informacji przewidzianych w przepisach prawa żywnościowego. Co do zasady, czytanie etykiety nie może sprawić trudności kupującym, więc powinna być ona czytelna, przejrzysta i łatwo dostępna.

Jednak co powinna zawierać prawidłowa etykieta produktów spożywczych? Producenci mają obowiązek umieszczenia na opakowaniach takich informacji jak:

• nazwa produktu,
• masa netto,
• pochodzenie towaru,
• dane umożliwiające identyfikację producenta,
• wykaz wykorzystanych składników,
• termin przydatności do spożycia lub data minimalnej trwałości,
• wartość odżywcza artykułu spożywczego,
• rekomendowane warunki przechowywania (inne niż standardowe),
• spis występujących alergenów oraz dozwolonych dodatków,
• inne obowiązkowe informacje wynikające ze specyfiki towaru.

Na opakowaniach możemy więc znaleźć trzy kategorie oświadczeń: informację żywieniową, oświadczenie żywieniowe oraz oświadczenie zdrowotne. Pamiętaj, że opis etykiety nie może nigdy wprowadzać konsumenta w błąd, a zamieszczona przez producenta deklaracja musi zostać zweryfikowana przed wprowadzeniem towaru na rynek.  

Jak czytać etykiety na produktach spożywczych? Praktyczne porady

Wiesz już, co powinna zawierać etykieta. Czas dowiedzieć się więc, jak właściwie odczytywać informacje podawane na opakowaniach. Podczas zakupów kieruj się poniższymi zasadami:

1. Nie daj się zwieść nazwie

Chcesz prawidłowo czytać etykiety? W takim razie musisz zdać sobie sprawę, że duża część nazw artykułów spożywczych została ściśle zdefiniowana. Co to oznacza? Taka żywność musi mieć określony proces produkcji i skład, dzięki czemu klienci zyskują gwarancję jakości. Dlatego też „nektar” to coś innego niż „sok”, a „wyrób czekoladopodobny” nie jest „czekoladą”.

Zwróć uwagę również na to, że nazwa może informować o sposobie przetworzenia np. mrożony czy wędzony.

2. Pamiętaj, że kolejność ma znaczenie

Czy wiesz, że kolejność składników na etykiecie nie jest przypadkowa? Producenci podają bowiem kolejne elementy malejąco. Oznacza to, że jeśli na pierwszym miejscu znajdzie się np. cukier, to jest go w wybranym produkcie najwięcej. Po zapoznaniu się z taką informacją z pewnością odłożysz tego rodzaju towar z powrotem na półkę.

3. Zawsze sprawdzaj skład

Podczas zakupów spożywczych sprawdza się zasada, że im krótsza lista składników na etykiecie, tym lepiej. Oczywiście nie zawsze! Dlatego warto dokładnie zapoznać się z informacjami podanymi przez producenta na opakowaniu – w końcu w wielu artykułach znajdziemy mnóstwo witamin, minerałów czy przypraw. Warto więc przede wszystkim wybierać jak najmniej przetworzoną żywność i kupować produkty wysokiej jakości.

4. Zwróć uwagę na różnicę między datą przydatności a datą trwałości

Jeśli często robisz zakupy i zależy Ci na tym, aby nie marnować jedzenia, to musisz wiedzieć, jaka jest różnica między datą przydatności do spożycia a datą trwałości podaną na etykiecie. 

Informacja „należy spożyć przed” to data minimalnej trwałości, ale nie ostatecznej. To zaś oznacza, że produkt nie stracił przydatności do spożycia i można zjeść go nawet kilka dni po terminie podanym na opakowaniu.

Komunikat „należy spożyć do” informuje natomiast o dacie, po której produkt nie nadaje się już do zjedzenia, ponieważ może spowodować różne konsekwencje zdrowotne. Taki artykuł należy wyrzucić.

5. Porównuj produkty

Zanim podejmiesz decyzję o zakupie produktu konkretnej firmy, warto porównać go z jego konkurencją. Po pierwsze zwróć uwagę na masę netto – często w przypadku dwóch jednakowych artykułów ilość głównego składnika jest zupełnie różna. Po drugie zestawiaj ceny za kilogram, dzięki czemu wybierzesz opcję korzystniejszą cenowo. Po trzecie sprawdzaj wartość odżywczą podaną na etykietach towarów i wybieraj te, które mają np. mniej cukru na 100 g.  

6. Wybieraj mądrze

Pamiętaj, że podczas zakupów zwykle nie warto kierować się ceną. Dużo lepszym wyznacznikiem są informacje zawarte na etykiecie żywności. Dlatego też staraj się unikać produktów, które mają w składzie:

• wzmacniacze smaku,
• sztuczne aromaty,
• dużo emulgatorów,
• słodziki,
• zagęstniki,
• konserwanty.

Oczywiście należy wystrzegać się również produktów zawierających dużo cukru, soli i tłuszczy trans. Uważaj na hasła typu „fit”, „bio” czy „light” – nie zawsze świadczą one bowiem o zdrowszym wyborze. Zapamiętaj, że informacje z przedniej strony produktu, nie pokrywają się w każdym przypadku z tymi na tyle opakowania.

Wiesz już, jak czytać etykiety. Pamiętaj, że to dobry nawyk, jeśli chcesz dbać o zdrowie swoje i swoich najbliższych. Sprawdź więc również, jak wybierać zdrową żywność.