Czy można podważyć testament sporządzony u notariusza?

Jedną z czynności dokonywanych przez notariusza jest sporządzanie testamentów. Notarialna forma tego dokumentu ma gwarantować, że nikt nie zadziała wbrew woli spadkodawcy – notariusz upewnia się bowiem podczas jego sporządzania, czy dana osoba jest w pełni świadoma, ma pełną zdolność do czynności prawnych i czy nie działa pod wpływem przymusu. Czy można podważyć testament sporządzony u notariusza?

Testament sporządzony u notariusza można podważyć

Notariusz jest osobą zaufania publicznego, a akt notarialny (jeśli został sporządzony zgodnie z prawem), ma charakter dokumentu urzędowego. Podczas sporządzania testamentu np. w Kancelarii Notarialnej, notariusz upewnia się, że spadkodawca jest świadomy i nie działa pod wpływem błędu, groźby lub przymusu. Testament zostaje również odczytany na głos, w celu upewnienia się, że jego treść jest zrozumiała i zgodna z wolą danej osoby. Z założenia testament sporządzony u notariusza ma gwarantować, że ostatnia wola zostanie spełniona w taki sposób, w jaki zażyczył sobie tego spadkodawca.

I choć znacznie łatwiej podważyć testament sporządzony ustnie lub własnoręcznie (w obydwu przypadkach, aby testament został uznany za ważny, muszą zostać spełnione określone warunki), ostatnia wola spisana w formie aktu notarialnego również może zostać podważona. Jednak w tym przypadku niezbędne jest udowodnienie przed sądem, że zapisy testamentu z różnych przyczyn mogą być nieważne.

Kiedy i w jaki sposób można podważyć testament notarialny?

Testament może zostać uznany za nieważny w trzech przypadkach:

• w sytuacji, kiedy testator działał w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli (np. w wyniku choroby),

• kiedy spadkodawca działał pod wpływem błędu (a gdyby on nie nastąpił, nie sporządziłby ostatniej woli w taki sposób),

• testament został sporządzony pod naciskiem lub pod wpływem groźby.

Co ważne, każdorazowo sprawa rozpatrywana jest indywidualnie. Niezbędne są dowody (np. dokumentacja medyczna, opinia biegłego lub zeznania świadków), że ostatnia wola testatora została podjęta bez świadomości, pod wpływem istotnego błędu lub groźby. Zakwestionowanie dokumentu odbywa się wyłącznie na drodze sądowej – a więc nawet jeśli testament został sporządzony u notariusza, podniesienia zarzutu o jego nieważności należy dokonać w sądzie. Warto jednak wcześniej zasięgnąć porady prawnika, ponieważ jak już wspomnieliśmy, choć podważenie testamentu notarialnego jest teoretycznie możliwe, w praktyce może być to bardzo trudne.