Czy darowizna nieruchomości wymaga sporządzenia aktu notarialnego?

Darowizna jest umową, na podstawie której darczyńca przekazuje na rzecz obdarowanego przedmiot, który od tego momentu staje się własnością osoby obdarowanej. Może to być również nieruchomość – wówczas mamy do czynienia z przeniesieniem własności nieruchomości. Czy darowizna nieruchomości wymaga sporządzenia aktu notarialnego? Jakie dokumenty są potrzebne?

Czy każda darowizna wymaga sporządzenia aktu notarialnego?

W ramach darowizny można podarować dowolną rzecz: określoną sumę pieniędzy, samochód lub inne przedmioty materialne. Rzecz przechodzi na własność osoby obdarowanej z chwilą zawarcia umowy i nie musi to być umowa pisemna, ani również sporządzona przed notariuszem. To, jakie warunki umowy przyjmą strony, zależy wyłącznie od nich samych. Może być tak, że darowany przedmiot stanie się własnością osoby obdarowanej dopiero po określonym czasie lub spełnieniu zawartych w umowie warunków.

W przypadku nieruchomości sprawa wygląda inaczej. Umowa darowizny nieruchomości jest ważna tylko wówczas, kiedy zostanie sporządzony akt notarialny poświadczający przeniesienie własności nieruchomości. Kwestię tę reguluje art. 890. § 1 kodeksu cywilnego. Więc o ile w przypadku darowizny nie zawsze konieczna jest wizyta u notariusza, o tyle w przypadku darowizny nieruchomości spisanie aktu notarialnego jest niezbędne.

Jakie dokumenty są potrzebne do sporządzenia aktu notarialnego?

Skoro wizyta u notariusza będzie niezbędna – jakie dokumenty należy zabrać ze sobą, aby przenieść akt własności nieruchomości?

• Dowody osobiste wszystkich stron umowy;
• dowód własności nieruchomości, np. akt notarialny;
• numer księgi wieczystej;
• wypis z rejestru gruntów, jeśli darowizna dotyczy działki;
• przy darowiźnie działki wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego o przeznaczeniu gruntu, zaświadczenie o jego braku lub też decyzja o warunkach zabudowy;
• w przypadku darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu zaświadczenie ze spółdzielni o przysługującym prawie do lokalu oraz o braku zadłużenia.

Darczyńca oświadcza, że przedmiot darowizny nie jest obciążony żadną formą zabezpieczenia lub zastawu – wyjaśnia specjalista z Kancelarii Notarialnej w Nysie. – W zapisie aktu notarialnego umieszcza się informacje dotyczące stron umowy, oznaczenie przedmiotu darowizny, a także określa się stronę, która ponosi koszty zawarcia umowy. Darczyńca oświadcza, że przekazuje darowiznę, natomiast obdarowany oświadcza, że ją przyjmuje. W dokumencie znajdują się również inne, ważne informacje, dotyczące m.in. daty wykonania darowizny, jeśli nie została przekazana w momencie podpisania umowy – dodaje notariusz.

Opłaty notarialne i inne

Sporządzenie aktu notarialnego przeniesienia własności nieruchomości wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty notarialnej. Dokładne koszty taksy notarialnej reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości. W tym przypadku wysokość opłaty zależy od wartości nieruchomości. Opłata nie może być wyższa niż 10 tysięcy złotych, a w przypadku darowizny pomiędzy osobami zaliczanymi do pierwszej grupy podatkowej, nie więcej niż 7500 zł.

Co ważne, od darowizny należy opłacić podatek. Na zwolnienie od podatku mogą liczyć osoby z najbliższej rodziny (małżonkowie, rodzeństwo, zstępni, wstępni). Zgłoszenia do urzędu skarbowego o zwolnieniu od podatku dokonuje notariusz. Również w przypadku, kiedy niezbędne będzie opłacenie podatku od darowizn, notariusz wyliczy i pobierze odpowiednią kwotę podczas sporządzania aktu notarialnego.