Co warto wiedzieć o umowach o dożywocie?

Umowy o dożywocie są coraz bardziej popularne wśród seniorów, którzy w ten sposób chcą zagwarantować sobie komfortowe życie. Istotną takich umów jest bowiem przekazanie własnej nieruchomości na rzecz innej osoby, w zamian za dożywotnie utrzymanie. Za to rozumie się pełną opiekę Nabywcy nad tzw. Dożywotnikiem. Co warto zatem wiedzieć o tego typu umowach? Jak bezpiecznie je zawierać?

Na czym polega umowa o dożywocie?

Umowa dożywotnia dotyczy przeniesienia prawa własności nieruchomości na inny podmiot w zamian za dożywotnie utrzymanie. Najczęściej takie umowy podpisywane są przez osoby starsze, które przekazują swój dobytek komuś bliskiemu. Podkreślić przy tym warto to, że nie musi to być tylko i wyłącznie członek rodziny. Niekiedy nawet tzw. nabywcą staje się instytucja, która zobowiązuje się w zamiast za korzyść materialną, sprawować opiekę nad swoim dożywotnikiem. Nim może być tylko i wyłącznie osoba fizyczna.

Przedmiotem umowy o dożywocie może być zaś nieruchomość w pełnym tego słowa znaczeniu. Stanowi ją zarówno dom i mieszkanie, jak i też lokal użytkowy czy też grunt rolny i budowlany.

Jaką treść zawiera umowa o dożywocie?

Umowa o dożywocie znacznie różni się od darowizny, mimo iż jest nadal z nią mylona. Tego typu dokument przede wszystkim określa bowiem dwie sprawy. Pierwszą – podobnie jak w przypadku darowizny – jest uregulowanie przeniesienia praw własności nieruchomości, drugą – nie zachodzi ona przy darowiźnie – jest sprawa zobowiązań nabywcy wobec dożywotnika. Tu, aby zabezpieczyć swoje interesy, przekazujący nieruchomość powinien jasno wskazać zakres sposobów utrzymania oraz opieki, które powinien zagwarantować przejmujący. Oczywiście podstawowe zobowiązania są zapisane w przepisach kodeksu cywilnego. Umowę można rozszerzyć jednak o dokładniejsze zapisy.

Na czym zatem polega dożywotnia opieka? Zbywca ma pełne prawo zamieszkiwać przekazany dom czy mieszkanie, a ponadto należy zapewnić mu wyżywienie, ubrania, elektryczność, media, ciepło, wodę, a także pomoc w codziennym funkcjonowaniu. Opieka tyczy się także pielęgnowania w czasie choroby i gwarantowania pomocy medycznej. W przypadku śmierci nabywca musi zaś zorganizować na własny koszt godny pochówek według zwyczajów, które odpowiadają wierzeniom dożywotnika czy wedle tzw. zwyczajów miejscowych.

Umowa o dożywocie – wybór renty

Obecnie zapisy prawa gwarantują osobom decydującym się na przekazanie nieruchomości w ramach umowy o dożywocie również na otrzymywanie od nabywcy renty. W takim przypadku, zamiast pełnej opieki strona przekazująca uzyskiwać musi odpowiednie środki dla godnego życia. Warto jednak wiedzieć, że opcja renty najczęściej dotyczy sądowej modyfikacji umowy w przypadku konfliktu między stronami, który pojawił się po podpisaniu dokumentu i wejściu jego postanowień w życie.

Wiedzieć zatem należy, że zerwanie umowy o dożywocie jest bardzo trudne. Wymaga przejścia przez wiele rozpraw sądowych, w które zaangażowani są również biegli sądowi. Koszty takiej batalii są bardzo wysokie, więc decyzja o zawarciu umowy dożywotniej musi być przez obie strony dobrze przemyślana. Najlepiej w tym zakresie o pomoc prosić prawników. Radca prawny Jacek Cędrowski dokładnie objaśnia każdy element takiej umowy i pomaga ją sporządzić. Jej zawarcie musi zaś odbyć się u notariusza.

Umowa tylko w formie aktu notarialnego

Umowa o dożywocie wymaga przygotowania aktu notarialnego, który ma taką samą moc prawną, co orzeczenie sądowe. Jest to ważne dla obu stron tak, by nie zachodził konflikt związany z chęcią podważenia zapisów umownych. W przypadku umów bez poświadczenia notarialnego nie można zatem mówić o jej zawarciu. Prawo stanowi, iż umowa o dożywocie każdorazowo musi być sporządzona jako akt notarialny pod rygorem nieważności.

Koszty notarialne, a także kwestie podatkowe powinno się zaś zawsze określić już w kancelarii radcy prawnego.