Co warto wiedzieć o naliczaniu składek ZUS?

Prowadzenie firmy wymaga nie tylko obowiązkowego prowadzenia ksiąg podatkowych, ale również naliczania i odprowadzania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Obliczenie ich prawidłowej wysokości wymaga znajomości zasad, które określają stosowne przepisy. Konieczna jest także wiedza na temat wysokości podstawy i jej odniesienia do rocznych dochodów.

Zasady naliczania składek ZUS a ustawa

Zakład Ubezpieczeń Społecznych to instytucja, która istnieje od kilkudziesięciu lat. Jej powołanie miało na celu zabezpieczenie świadczeń socjalnych – medycznych, rentowych i emerytalnych – dla wszystkich osób objętych obowiązkiem pracy oraz dla ich rodzin. ZUS do obecnej chwili pełni taką funkcję, a odprowadzanie do niego składek przez pracodawców jest obowiązkowe. Przymus ten nakłada ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zasady naliczania składek są skomplikowane, a dodatkowo w każdym kolejnym roku ulegają niewielkim zmianom. Wynika to między innymi ze zmiany wysokości podstawy, która jest ustalana w stosunku do prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W przedsiębiorstwach, w których nie funkcjonuje samodzielna księgowość, rolę organu rozliczającego składki ZUS może przyjąć firma zewnętrzna. Do takich zalicza się Accountant Sp. z o.o. Licencjonowane biuro rachunkowe. Oferuje ono przedsiębiorcom prowadzenie pełniej księgowości, kadr, rozliczenia podatkowe oraz rozliczanie wspomnianych składek na ubezpieczenia społeczne i emerytalne.

Ubezpieczenie emerytalno-rentowe i zdrowotne

Składki, które każdy pracodawca ma obowiązek odprowadzić do ZUS-u to środki, które zapewniają dwa rodzaje świadczeń.

• Ubezpieczenie społeczne, którego częścią jest ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Zapewnia ono wypłatę emerytury od momentu zakończenia pracy zawodowej do śmierci lub też rentę w przypadku utraty zdolności do pracy. Podstawą do obliczenia tej składki jest kwota, która stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W roku 2017 podstawa ta wynosi 2557,80 zł, a kwota składki to 812,61 zł. Kwota ta obejmuje również dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. W skład ubezpieczenia społecznego wchodzi ubezpieczenie wypadkowe, które wynosi 1,80% podstawy.
• Ubezpieczenie zdrowotne obliczane jest na podobnych zasadach, ale kwotą bazową jest 9% podstawy wymiaru. W 2017 roku jest to kwota 297,28 zł. Obowiązkowo trzeba ją zapłacić w każdym miesiącu i nie jest ona podzielna.

Powyższe stałe kwoty bazowe składek ZUS nie dotyczą wszystkich obywateli naszego kraju, a jedynie osób, które są zatrudnione lub prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą. Ważny jest też roczny próg dochodowy oraz dolna granica składki. Obie te kwoty określają stosowne przepisy.

Limity w naliczaniu składek ZUS

Poza obowiązkowymi ubezpieczeniami na emerytury, renty i świadczenia zdrowotne, pracodawcy mogą odprowadzać do ZUS-u także inne składki. Do takich zalicza się między innymi ta na Fundusz Pracy czy Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Te dwie składki, podobnie jak ubezpieczenie zdrowotne, wypadkowe czy chorobowe, nie są uzależnione od wysokości rocznych dochodów.

Do pilnowania limitów zobowiązany jest płatnik, czyli pracodawca. W przypadku, gdy księgowość prowadzi zewnętrzne biuro rachunkowe, to ono trzyma rękę na przysłowiowym pulsie. Kontrola prowadzona jest na podstawie dokumentacji płacowej. Podstawa liczona jest narastająco od początku roku i po jego zakończeniu powinna pozostawać poniżej pułapu granicznego. Po jego osiągnięciu od nadwyżki składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie są naliczane.

Limity w składkach ZUS nie będą obowiązywać od 2018 roku.