Co robić z kłopotliwym spadkiem?
Otrzymanie spadku nie zawsze jest związane z dziedziczeniem dużej sumy pieniędzy czy dóbr materialnych. Wręcz przeciwnie, często przychodzi nam zmierzyć się ze skutkami błędnych decyzji finansowych spadkobiercy. Spadek to bowiem nie tylko aktywa, ale też wszelkie zobowiązania zmarłego, chociażby niespłacone pożyczki. Na szczęście przepisy prawa przewidują kilka rozwiązań, dzięki którym nie będziemy musieli odpowiadać za spłatę zadłużenia.
Korzystne zmiany w prawie
W przypadku braku chęci przyjmowania przypadających udziałów, bądź wszelkich wątpliwości związanych np. z istniejącymi długimi, można zdecydować się na odrzucenie spadku w całości. Warto jednak pamiętać, że zmierzający do tego celu wniosek należy złożyć w kancelarii notarialnej w ciągu sześciu miesięcy od uzyskania informacji o dziedziczeniu. Co się stanie, jeśli przekroczymy wskazany termin? Jeszcze przed 2015 r. brak działań był traktowany jako przyjęcie spadku wprost, co oznaczało, iż spadkobiercy oprócz środków finansowych czy mienia zmarłego, przejmowali również jego zobowiązania. Wielokrotnie dochodziło do sytuacji, kiedy to o odziedziczeniu kłopotliwego spadku dowiadywano się dopiero w związku z wizytą komornika. Obecnie obowiązujące przepisy są jednak mniej restrykcyjne, znacznie zwiększając ochronę spadkobierców. Niezłożenie oświadczenia w przewidywanym okresie czasowym jest równoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W praktyce oznacza to, że nie dziedziczymy automatycznie wszystkich jego elementów i nie odpowiadamy za długi, które przewyższają wartość majątku. Rzecz jasna z takiej opcji można skorzystać również przed upłynięciem ustawowego terminu składania oświadczenia, chociaż nie obędzie się bez dodatkowych działań.
Spis a wykaz inwentarza
W szybszym rozstrzygnięciu sprawy pomaga wskazanie aktywów i pasywów zmarłego, do wysokości których ponosi się odpowiedzialność za ewentualne zobowiązania. Zabezpieczyć majątek spadkobiercy pozwalają wykaz oraz spis inwentarza. Dokumenty te, mimo takiego samego celu, różnią się między sobą co do formy prawnej.
Wykaz inwentarza jest szczególnie przydatny, gdy osoba objęta spadkiem posiada dokładną wiedzę o odziedziczonym majątku i na tej podstawie z powodzeniem wypełni formularz określony przez Ministra Sprawiedliwości. Możliwości jest jednak więcej. Przepisy dopuszczają bowiem również protokół notarialny sporządzenia wykazu. Warto jednak wiedzieć, że specjaliści tacy jak Magdalena Wypierowska Kancelaria Notarialna nie posiadają kompetencji do formułowania składników majątku, lecz jedynie przesyłają gotowy wykaz do odpowiedniego sądu.
W przypadku problemów z odzwierciedleniem sytuacji finansowej spadkodawcy, dobre rozwiązanie stanowi złożenie wniosku o wykonanie spisu inwentarza. Takie postępowanie ma charakter sformalizowany, co w dużym stopniu odciąża spadkobierców od obowiązków. Prowadzenie spisu spoczywa bowiem na komorniku, który w swej pracy często korzysta z pomocy biegłych, chociażby przy wycenie nieruchomości czy dzieł sztuki. To z kolei pociąga za sobą dodatkowe koszty, które i tak nie należą do najniższych. Z drugiej strony zyskujemy pewność prawidłowości i rzetelności przeprowadzonych czynności.
