Co należy widzieć o podatku VAT przy zakładaniu firmy?
Podatek od towarów i usług, czyli VAT, obecny jest w każdej sferze naszego życia. Jego rozliczenie to dość ważny aspekt prowadzenia działalności gospodarczej, dlatego tak istotne znaczenie dla przedsiębiorcy ma znajomość mechanizmu jego działania. Osobom zakładającym firmę kwestia ta może wydawać się skomplikowana, jednak dzięki lekturze naszego artykułu dowiecie się wszystkiego, co niezbędne, by prawidłowo go opłacić.
Zasady działania podatku VAT
Podatek VAT w Europie zaczął funkcjonować w połowie lat 50. ubiegłego wieku i rozpowszechnił się wraz z rozwojem współpracy w Unii Europejskiej. W Polsce obowiązuje od 1993 roku i stał się obecnie standardowym elementem wszelkiego rodzaju transakcji związanych z zakupem towarów oraz usług. Co ważne, dotyczy on zarówno nabywców, jak i sprzedawców, a jego wartość doliczana jest na każdym etapie produkcji przez kolejne podmioty łańcucha. Sprawia to, że wysokość podatku przerzucona zostaje na konsumenta, przy czym dla przedsiębiorcy, który nie jest ostatecznym odbiorcą, powinien być neutralny. Prawidłowe obliczenie VAT, jaki firma winna Skarbowi Państwa, następuje poprzez pomnożenie ceny netto przez podstawę podatku VAT. Wśród czynności podlegających opodatkowaniu VAT wyróżniamy:
- odpłatną dostawę towarów w kraju,
- odpłatne świadczenie usług w kraju,
- import i eksport towarów,
- towary objęte remanentem likwidacyjnym,
- wewnątrzwspólnotowe nabycie oraz dostawę towarów.
Warto zwrócić uwagę, że istnieją dwa rodzaje podatku od towarów i usług: należny oraz naliczony. Pierwszy stanowi zobowiązanie powstające w momencie wystawienia faktury sprzedaży i podlega wpłacie do urzędu skarbowego. Drugi natomiast jest wartością, którą nabywca może odjąć od VAT należnego w deklaracji podatkowej. Oznacza to, że ta sama kwota dla sprzedawcy będzie podatkiem należnym, a dla nabywcy – naliczonym. VAT zalicza się do podatków pośrednich, czyli płaconych podczas nabycia towaru lub usługi. Rozliczenie czynnych podatników VAT następuje miesięcznie lub kwartalnie. Od października 2020 w tym celu stosuje się nową strukturę JPK, która wprowadza podział na części ewidencyjną i deklaracyjną.
Błędy początkujących przedsiębiorców
Mówiąc o VAT, warto wspomnieć też o błędach, jakie popełniają osoby dopiero wchodzące na rynek z własną działalnością. Mało kto przed założeniem firmy ma wystarczająco rozległą wiedzę o finansach czy systemie podatkowym, by dopełnić wszystkich formalności bez przeszkód. Oczywiście, zadanie to powierzyć możemy specjalistom, na przykład z gdyńskiego biura rachunkowego Księgownia. Jeśli jednak decydujemy się załatwiać wszystkie sprawy samodzielnie, zwróćmy uwagę na kilka kwestii. Pierwsza to przede wszystkim obowiązek rejestracji. Brak zgłoszenia oznacza bowiem dla urzędu skarbowego, że przedsiębiorca korzysta z prawa do zwolnienia z VAT. Wówczas faktury wystawiane są bez podatku naliczonego. Umieszczenie jego wartości powoduje powstanie obowiązku odprowadzenia należności na rzecz państwa. Źle wystawiona faktura stanowi również problem dla nabywcy przy rozliczaniu. Ponadto bez rejestracji nie można także odliczyć podatku od zakupów.
Kolejna rzecz to wysyłka plików za okres rozliczeniowy. Termin ich przekazywania, czyli dwudziesty piąty dzień miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym, jest nieprzekraczalny. Jego niedotrzymanie skutkować będzie naliczeniem dodatkowego zobowiązania. Konsekwencji tej uniknąć można poprzez złożenie czynnego żalu wraz z zaległym rozliczeniem VAT. Natomiast opóźnienie w zapłacie należności prowadzi do naliczenia odsetek, przy czym to przedsiębiorca musi samodzielnie je ustalić i opłacić wraz z główną kwotą. Ogromnie ważne jest także klasyfikowanie wydatków jako kosztów podatkowych, jakie stanowią podstawę do odliczenia VAT. Do usług, które uznaje się za wydatki przy podatku dochodowym, a wobec których nie rozlicza się VAT, zaliczamy usługi noclegowe oraz gastronomiczne.
