Choroby nadnerczy - czym objawia się zespół Cushinga? Gabinet endokrynologa MedArt JM

Choroby nadnerczy to grupa schorzeń, które dotyczą tych małych gruczołów umiejscowionych tuż nad nerkami. Jednym z najbardziej znanych i poważnych schorzeń nadnerczy jest zespół Cushinga, który charakteryzuje się nadmiarem kortyzolu - hormonu stresu - w organizmie. W niniejszym artykule omówimy przyczyny, objawy oraz metody leczenia zespołu Cushinga.

Przyczyny zespołu Cushinga

Zespół Cushinga to rzadkie zaburzenie hormonalne, które występuje w wyniku nadmiernego stężenia kortyzolu we krwi. Kortyzol to hormon wydzielany przez nadnercza, które są umiejscowione tuż nad nerkami. Hormon ten pełni ważne funkcje w organizmie, takie jak regulacja ciśnienia krwi, przyspieszenie przemiany materii, kontrola odpowiedzi immunologicznej oraz zarządzanie stresem. W sytuacjach stresowych poziom kortyzolu wzrasta, ale gdy zagrożenie minie, jego stężenie powinno wrócić do normy. W przypadku zespołu Cushinga stężenie kortyzolu pozostaje na podwyższonym poziomie przez dłuższy czas, prowadząc do różnych problemów zdrowotnych. Leczeniem chorób nadnerczy zajmuje się endokrynolog, np. Specjalistycznego Gabinetu Lekarskiego MedArt JM w Opolu.

Zespół Cushinga może mieć różne przyczyny, ale najczęściej jest wynikiem długotrwałego stosowania leków kortykosteroidowych, takich jak prednizon czy hydrokortyzon. Leki te są często stosowane w leczeniu chorób autoimmunologicznych, astmy czy reumatoidalnego zapalenia stawów. W przypadku zespołu Cushinga na tle jatrogennym (spowodowanym przez leki), objawy mogą ustąpić po stopniowym odstawieniu leków.

Inną przyczyną zespołu Cushinga są guzy przysadki mózgowej, które wydzielają nadmiar hormonu adrenokortykotropowego (ACTH). ACTH pobudza nadnercza do produkcji kortyzolu, co prowadzi do hiperkortyzolemii. Zespół Cushinga spowodowany guzami przysadki nosi nazwę choroby Cushinga.

Rzadziej zespół Cushinga może być spowodowany przez guzy nadnerczy, które samodzielnie produkują kortyzol, lub przez guzy innych narządów wydzielające ACTH. W tych przypadkach mówimy o zespole Cushinga na tle pozaprzysadkowym.

Objawy zespołu Cushinga

Objawy zespołu Cushinga są różnorodne i mogą się różnić u poszczególnych osób. Niektóre z najbardziej charakterystycznych objawów to zmiany w wyglądzie ciała, zaburzenia psychiczne oraz problemy ze zdrowiem ogólnym.

Zmiany w wyglądzie ciała obejmują tzw. "księżycowate oblicze", czyli zaokrąglenie twarzy, oraz "garb potyliczny" - nagromadzenie tkanki tłuszczowej na karku i górnej części pleców. Ponadto pacjenci z zespołem Cushinga mogą doświadczać nadmiernego przyrostu wagi, zwłaszcza w okolicy brzucha, a także cienką i łatwo uszkadzającą się skórę. Zaburzenia psychiczne to kolejny aspekt objawów zespołu Cushinga. Osoby dotknięte tym schorzeniem często doświadczają depresji, lęków, drażliwości oraz problemów z koncentracją i pamięcią. W niektórych przypadkach może wystąpić także mania.

Wśród problemów ze zdrowiem ogólnym warto wymienić nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu 2, osteoporozę, zwiększone ryzyko zakrzepów oraz zaburzenia miesiączkowania u kobiet i impotencję u mężczyzn. Ponadto zespół Cushinga może prowadzić do osłabienia mięśni, co utrudnia wykonywanie codziennych czynności.

Leczenie zespołu Cushinga

Leczenie zespołu Cushinga zależy od przyczyny schorzenia. W przypadku jatrogennego zespołu Cushinga konieczne jest stopniowe odstawienie leków kortykosteroidowych pod kontrolą lekarza. Jeśli przyczyną są guzy przysadki, nadnerczy lub innych narządów, zwykle stosuje się leczenie chirurgiczne, mające na celu usunięcie guza. W niektórych przypadkach może być konieczne podanie leków hamujących produkcję kortyzolu lub radioterapia.

Ważne jest wczesne rozpoznanie i właściwe leczenie zespołu Cushinga, gdyż niewłaściwie leczony może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak choroby serca, udar mózgu czy złamania kostne spowodowane osteoporozą. Dlatego też, jeśli zaobserwujemy u siebie objawy sugerujące zespół Cushinga, powinniśmy zgłosić się do lekarza endokrynologa w celu postawienia diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.