Badania psychologiczne kierowców
Posiadanie prawa jazdy niektórych kategorii wymusza obowiązek przejścia testów psychologicznych dla kierowców. Badania tego typu może także zlecić każdemu kierowcy lekarz medycyny pracy. Dziś przedstawiamy szczegółowe informacje na temat badań psychologicznych dla kierowców i zdradzamy, co dokładnie jej podczas nich oceniane.
Czemu służą badania psychologiczne kierowców? Kto musi poddać się badaniu?
Kierowców bada się pod kątem wykluczenia ewentualnych przeciwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami. Wedle obowiązujących przepisów prawa, obowiązkiem przejścia testów psychologicznych objęte są osoby, które ubiegają się o uzyskanie uprawnień do prowadzenia pojazdów w kat. C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D i D+E. Wykonanie badania jest również obowiązkowe dla osób, które prowadzą tramwaje lub pracują na stanowisku kierowcy.
Wedle prawa, badaniom psychologicznym muszą zostać poddani kierowcy, którzy prowadzili pojazd pod wpływem alkoholu lub środków odurzających. Do przejścia badań kwalifikują się również osoby, które przekroczyły liczbę 24 punktów karnych za przekroczenie przepisów ruchu drogowego.
Ostatnią grupą są osoby, które kierują pojazdami w ramach obowiązków służbowych. W tym przypadku wymóg przeprowadzania testów psychologicznych może być narzucany przez pracodawcę lub wewnętrzne przepisy danej instytucji. Bardzo często praktykowane jest rozszerzanie badań z zakresu medycyny pracy właśnie o testy psychologiczne.
Jakie elementy składają się na sprawność psychiczną kierowcy?
Psychologowie wyodrębniają 4 podstawowe elementy, które ocenia się, podejmując decyzję o zdatności do wykonywania zawodu kierowcy. Pierwszym z nich jest wiedza z zakresu przepisów ruchu drogowego. Znajomość zasad obowiązujących na drodze oraz znaków drogowych jest podstawą do dopuszczenia badanego za kierownicę. Kierowca musi sobie też zdawać sprawę z tego, jak warunki atmosferyczne wpływają na sposób prowadzenia pojazdu. Drugim elementem są umiejętności i wprawa – kierowca powinien mieć opanowane wszystkie manewry. Dużą rolę odgrywa tu także wiek kierowcy – im większe doświadczenie w prowadzeniu pojazdów, tym większa wprawa. Trzecim elementem jest motywacja i postawa, czyli brak agresywnych i lekceważących zachowań względem pozostałych uczestników ruchu drogowego. Ostatnim elementem są predyspozycje. Kierowcy zawodowi muszą przejść testy psychofizyczne, które wykluczą przeciwskazania do kierowania pojazdami.
Okiem eksperta
– Liczne badania wykazały, że najwyższy wpływ na bezpieczeństwo na drodze ma czynnik ludzki, czyli wiedza oraz umiejętności kierowcy. Fizyczna niesprawność bądź niepożądane cechy charakteru mogą przyczyniać się do generowania przez niego niebezpiecznych sytuacji. Zagrożenia mogą wynikać zarówno z błędów technicznych, jak i nieodpowiedzialnego zachowania – powiedział specjalista z Ośrodka Badań Psychologicznych w Wałbrzychu.
