Badania, które warto wykonać w celu wczesnego wykrycia cukrzycy
Liczba pacjentów chorujących na cukrzycę wyniosła w 2019 roku 463 miliony. Eksperci z Międzynarodowej Federacji szacują, że do 2045 roku wzrośnie ona do 700 milionów. Cukrzyca stanowi poważny problem zdrowotny i ekonomiczny. Nie bez przyczyny zyskała miano choroby cywilizacyjnej. Jakie badania należy wykonać, by wykryć cukrzycę w początkowej fazie rozwoju? Zapraszamy do lektury!
Cukrzyca – charakterystyka choroby
Cukrzyca jest chorobą metaboliczną o nieustalonej etiologii. Występuje pod różnymi postaciami, charakteryzuje się różnym przebiegiem i przez to wymaga indywidualnego podejścia terapeutycznego. Specjaliści dokonali podziału cukrzycy na cztery podstawowe rodzaje, które również zostały zróżnicowane na podstawie określonych wytycznych. Wszystkie postaci choroby łączy jednak jedno – podwyższony poziom glukozy we krwi wywołany zaburzonym wydzielaniem bądź nieprawidłowym działaniem insuliny. Specjaliści podają wiele czynników predysponujących do rozwoju cukrzycy. Należą do nich:
siedzący tryb życia,
nadwaga/otyłość,
stres,
źle zbilansowana dieta,
występowanie cukrzycy w rodzinie,
przebyte infekcje wirusowe.
Cukrzyca coraz częściej diagnozowana jest u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych. Według danych NFZ z 2019 roku w Polsce na cukrzycę choruje aż 9,1 % populacji dorosłych. Niestety wiele osób, których nie uwzględniono w owej statystyce, nie wie nawet, że cierpi na tę chorobę. Początkowo nie daje ona żadnych objawów i bardzo często diagnozowana jest przez przypadek.
Metody diagnozowania cukrzycy
Jak informuje internista ze specjalistycznej przychodni Medan – rozpoznanie cukrzycy następuje na podstawie wyników badań laboratoryjnych i objawów klinicznych zgłaszanych przez pacjenta. Wśród wczesnych objawów cukrzycy można wymienić:
wzmożone pragnienie,
częstomocz,
przewlekłe zmęczenie i senność,
częste infekcje i problemy skórne,
skurcze mięśni.
Podstawowym badaniem w kierunku cukrzycy jest pomiar glukozy we krwi. Taki test przynajmniej raz na trzy lata powinna wykonać każda osoba, która przekroczyła 45 rok życia. Niektóre grupy pacjentów zobligowane są do tego, by mierzyć poziom cukru we krwi częściej, zgodnie z zaleceniami lekarza pierwszego kontaktu. Mowa tu o:
osobach, których krewni chorują na cukrzycę,
pacjentach, którzy mają zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi,
osobach przyjmujących insulinę,
kobietach w ciąży,
kobietach cierpiących na zespół policystycznych jajników.
Prawidłowy poziom glukozy we krwi powinien wynosić 70-90 mg/dL. O stanie przedcukrzycowym mówimy, gdy wynik badania wskaże 100–125 mg/dL, a cukrzycę stwierdza się przy wartości 126 mg/dL lub powyżej. Dla pełnej diagnostyki wykonuje się też doustny test tolerancji glukozy. Polega on na spożyciu roztworu glukozy i zmierzeniu jej stężenia we krwi po 30-60 minutach od wypicia. Wynik jest w normie, jeśli poziom cukry we krwi nie przekroczy 140 mg/dl. Do innych badań ułatwiających rozpoznanie cukrzycy zaliczamy też badanie moczu i test hemoglobiny glikowanej.
Jak zmierzyć poziom cukru we krwi w warunkach domowych?
Dzięki glukometrom każdy pacjent może samodzielnie zmierzyć sobie poziom glukozy we krwi. Warto robić to regularnie, a wszelkie wątpliwości konsultować z lekarzem POZ. Nawet niewielkie odchylenia od normy mogą wskazywać na początki choroby. Jak obsługuje się glukometr? Nowoczesne urządzenia działają w sposób intuicyjny. W zasadzie same informują pacjenta o kolejności działań. Krew do badania pobiera się po 12 godzinach od ostatniego posiłku. W tym celu należy nakłuć opuszek palca i pozwolić krwi swobodnie wypłynąć. Następnie krwią nasącza się papierek testowy umieszczony w glukometrze. Po krótkiej analizie próbki urządzenie pokaże wartość poziomu glukozy we krwi. Należy porównać ją z obowiązującymi normami.
Jak leczy się cukrzycę?
Leczenie cukrzycy uzależnione jest od postaci choroby. Cukrzyca typu 1, czyli insulinozależna, wymaga stałego podawania insuliny w celu ustabilizowania poziomu cukru we krwi. Jeśli pacjent nie dostarczy organizmowi insuliny z zewnątrz, może to doprowadzić do rozwinięcia się kwasicy ketonowej, śpiączki, a nawet śmierci. Cukrzyca typu 2 to cukrzyca insulinoniezależna. Ta postać cukrzycy diagnozowana jest u pacjentów najczęściej. W tym wypadku leczenie opiera się na zwiększeniu aktywności fizycznej i wprowadzeniu diety cukrzycowej. Uzupełnieniem leczenia jest farmakoterapia polegająca na podawaniu leków przeciwcukrzycowych. Nie zmienia to faktu, że po jakimś czasie część pacjentów może potrzebować terapii insuliną. Specjaliści wyróżniają jeszcze cukrzycę ciążową, której leczenie wymaga współpracy kilku specjalistów z różnych dziedzin – ginekologa-położnika, diabetologa i dietetyka.
