Artykuły złączne i ich zastosowanie

Sklepy i hurtownie metalowe wychodzą naprzeciw oczekiwaniom nawet najbardziej wymagających klientów i poszerzają swoją ofertę o coraz bardziej wymyślne artykuły złączne. Nic nie zastąpi jednak tych, które znane i stosowane są od lat – nie zapowiada się na to, żeby śruby i wkręty zostały kiedykolwiek wyparte przez inne elementy złączne. W naszym artykule przyjrzymy się im bliżej, postaramy się je scharakteryzować i omówić ich zastosowanie.

Śruby – elementy połączeń śrubowych

Śruby to jeden z najbardziej znanych i najbardziej powszechnych rodzajów artykułów złącznych, które możemy podzielić na mnóstwo przeróżnych kategorii. To elementy połączeń śrubowych, do których potrzebne są jeszcze nakrętki i często dodatkowo podkładki. Śruba to gwintowany element łączący, natomiast nakrętki w połączeniu śrubowym określa się jako łączniki. Podkładki to pomocnicze elementy złączy, które mają za zadanie izolować nakrętkę od łączonego materiału, zabezpieczać połączenie przed odkręceniem albo zwiększać powierzchnię nacisku na łączone ze sobą materiały. Śruby możemy podzielić ze względu na kształt łba – wyróżniamy na przykład śruby z łbem sześciokątnym, czworokątnym i grzybkowym, które są najbardziej popularne. Śruby mogą mieć także łby skrzydełkowe, czy łby z uchem. Na łbie śruby znajduje się gniazdo, na przykład sześciokątne, czy w formie rowka do wkrętaka. Trzpień śruby charakteryzuje jego średnica, która może być równa średnicy gwintu, zbliżona do średnicy gwintu lub pasowana. Śruby mają też różne zakończenia, na przykład płaskie, ścięte, czy stożkowe. Elementem dodatkowym śruby może być tzw. nosek, wieniec, podsadzenie, czy osadzenie. Jeśli mówimy o zastosowaniu śrub, warto dodać ciekawostkę: z punktu widzenia fizyki śruba jest maszyną prostą. Maszyna prosta nie zmniejsza pracy, ale ułatwia jej wykonanie – pozwala na to, by mniejszą siłą działać na dłuższej drodze i wykonać taką samą pracę jak przy działaniu dużą siłą na krótkiej drodze. Gdzie stosowane są śruby? - Są stosowane do budowy przeróżnych maszyn, urządzeń, których używamy na co dzień (niewielkie śrubki są przecież nawet w pilotach do telewizorów, czy naszych smartfonach), do budowy mebli, w przemyśle samochodowym, rowerowym, w budownictwie i przemyśle ciężkim.

Wkręty

Obok omówionych już śrub wkręty to jedne z najczęściej stosowanych elementów złącznych. Służą nam przede wszystkim do łączenia elementów drewnianych, metalowych oraz do mocowania płyt kartonowo-gipsowych, które ukrywają mankamenty ścian i sufitów. Każdy wkręt jest zbudowany podobnie jak śruba: ma gwintowany trzon i łeb z nacięciem. 

- Były już próby sformułowania definicji wkręta, tak by można było łatwo odróżnić go od śruby, jednak jak do tej pory nie ujęły tego w sposób oczywisty żadne normy – mówi nam przedstawiciel hurtowni artykułów złącznych Metalex z Dąbrowy Górniczej. 

Możemy jedynie scharakteryzować poszczególne rodzaje wkrętów: do drewna, metalu i płyt GK. Wkręty do drewna pozwalają na łączenie elementów drewnianych lub drewnopochodnych z innymi materiałami – najprostszy przykład to metalowy zawias zamocowany do drewnianych drzwi. Niektóre wkręty do drewna mają ostre zakończenie, dzięki czemu nie jest konieczne nawiercanie otworu przed wkręcaniem ich w materiał. Wkręty do drewna dzielimy na uniwersalne z łbem stożkowym lub walcowym, konfirmanty, które najczęściej stosowane są w meblarstwie i eurowkręty, które mogą być stosowane do mocowania i regulacji. Wkręty do metalu najczęściej mają łby stożkowe, walcowe i podkładkowe. Ich trzon ma taką samą średnicę na całej długości. Najczęściej wykorzystywane wkręty do metalu to blachowkręty, które, jak wskazuje nazwa, służą do łączenia elementów z blachy. Podobnie wyglądają wkręty do płyt GK, jednak odznacza je kolor – są fosforanowane na czarno.

Wybór śrub i wkrętów jest więc bardzo szeroki, a na temat wszystkich artykułów złącznych, które są dostępne na rynku, można byłoby stworzyć naprawdę solidny podręcznik.