Władze, struktura, zadania i obowiązki gmin - Gmina Brzeźnica
Podział administracyjny wewnątrz kraju opiera się na zasadzie samorządności, a co za tym idzie daje on prawo poszczególnym grupom ludności, zamieszkującym określone obszary do podejmowania decyzji dotyczących ich życia. W okresie powojennym podział terytorialny zmieniał się kilkukrotnie, przy czym obowiązujący do końca 1998r, dwustopniowy podział, zastąpiono podziałem trójstopniowym. Poza województwami oraz powiatami podstawową i zarazem najmniejszą jednostkę samorządu terytorialnego stanowią gminy, takie jak Brzeźnica. Odgrywają niezwykle istotną rolę w funkcjonowaniu poszczególnych społeczności.
Samorząd ”pierwszego kontaktu”
Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego była znana w Polsce już w XII w. Dziś stanowi ona wspólnotę samorządową osób zamieszkujących określone terytorium. W chwili obecnej na terenie kraju funkcjonuje ponad 2400 gmin, takich jak np. Gmina Brzeźnica, przy czym o ich tworzeniu, nazwach, znoszeniu i ustaleniu ich granic decyduje Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Warto przy tym pamiętać, że wyróżniamy trzy rodzaje tego typu jednostek. Są to:
gminy miejskie – gdzie granice pokrywają się z granicą miasta tworzącego gminę. Jednostki te mogą być także miastami na prawach powiatu,
gminy miejsko – wiejskie - obejmujące zarówno miasta w granicach administracyjnych, jak i obszary poza ich granicami,
gminy wiejskie – na terenie których nie występują miasta (m.in. Brzeźnica).
Na czele gmin miejskich lub miejsko – wiejskich stoi burmistrz, zaś w przypadku gmin wiejskich jest to wójt. Dodatkowo jeśli jest to gmina będąca dużym miastem - prezydent miasta. Warto przy tym pamiętać, że zarówno prezydent, burmistrz, jak i wójt wybierani są w wyborach bezpośrednich. Organem stanowiącymi i kontrolnym w gminie wiejskiej jest Rady Gminy. Rada Miejska w jednostkach miejsko-wiejskich oraz Rada Miasta w gminach miejskich, które obejmują tylko miasta.
Podstawowe zadania gminy
Gmina odpowiada za wszystkie sprawy o zasięgu lokalnym, które mogą przysłużyć się zaspokojeniu zbiorowych potrzeb wspólnoty. Co za tym idzie, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Dodatkowo wykonuje ona zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, na zasadach określonych przez ustawy, korzystając z samodzielności chronionej na drodze sądowej.
Do podstawowych zadań i obowiązków gminy zaliczyć należy działania z zakresu:
porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
budownictwa i gospodarki nieruchomościami,
utrzymania czystości i porządku oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych i oczyszczania ścieków,
ochrony środowiska i przyrody,
ładu przestrzennego (gospodarka terenami i planowanie przestrzenne),
infrastruktury drogowej (dróg, mostów, ulic).
Nie można zapominać o kwestii wodociągów, kanalizacji, a także zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.
Kolejne zadania gmin takich jak Brzeźnica w której skład wchodzi 13 wsi to:
organizacja lokalnego transportu zbiorowego,
ochrona zdrowia (szpitale, przychodnie),
pomoc społeczna, socjalna i prorodzinna
edukacja publiczna,
kultura (np. biblioteki, kina, teatry itp.),
działania związane z szeroko pojętą kulturą fizyczną i turystyką, a także utrzymaniem obiektów o charakterze sportowo – rekreacyjnym.
Trzeba też wspomnieć o funkcjonowaniu i utrzymaniu gminnych obiektów użyteczności publicznej oraz administracyjnych, jak również terenów zielonych. I promocji gminy oraz współpracy z innymi gminami i społecznościami, a także organizacjami pozarządowymi. Podsumowując, gmina to jednostka administracyjna realizująca swoje zadania poprzez Jednostki Organizacyjne oraz urzędy. Jest to jednak przede wszystkim organ będący najbliżej mieszkańców i lokalnej społeczności, a co za tym idzie najlepiej znający ich potrzeby oraz sposoby na ich realizację.