Mózgowe porażenie dziecięce – co jest jego przyczyną?
Decydując się na dziecko, żaden rodzic nie zakłada, że urodzi się ono chore. Niepełnosprawność malucha bądź nieprawidłowości w funkcjonowaniu któregokolwiek z jego narządów są dla najbliższej rodziny problemem szczególnie obciążającym. W chwili, gdy u dziecka diagnozowane jest porażenie mózgowe, rodzice muszą wybierać między poświęceniem mu całej swojej uwagi i energii a pełnieniem ról społecznych, zawodowych i realizacją własnych celów życiowych. Dla wielu z nich jest to moment kryzysowy. Czym objawia się dziecięce porażenie mózgowe? Jakie są jego przyczyny? Co mogą zrobić rodzice, by zadbać o komfort życiowy chorego dziecka?
Czym jest mózgowe porażenie dziecięce?
Mózgowe porażenie dziecięce to zespół zaburzeń, które pojawiają się w następstwie uszkodzenia centralnego układu nerwowego we wczesnej fazie jego rozwoju. Do uszkodzeń tych może dojść zarówno w czasie ciąży, jak i w okresie okołoporodowym. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że mózgowe porażenie dziecięce to trwałe upośledzenie ruchowe ze współtowarzyszącymi zaburzeniami natury behawioralnej, komunikacyjnej, poznawczej, sensorycznej i percepcyjnej.
Jak informuje pani Barbara Kalemba – neurolog dziecięcy z Rybnika – nie można wskazać jednej, konkretnej przyczyny rozwoju mózgowego porażenia dziecięcego. Na wystąpienie choroby mogą mieć wpływ:
- nieprawidłowa dieta w trakcie ciąży i stosowanie używek,
- konflikt serologiczny,
- mutacje genetyczne,
- infekcje w czasie ciąży np. toksoplazmoza,
- wcześniactwo,
- wystąpienie komplikacji przy porodzie,
- urazy mechaniczne,
- wady rozwojowe np. wodogłowie.
Specjaliści zaobserwowali też, że ciąża mnoga również stanowi czynnik ryzyka rozwoju objawów o charakterze mózgowego porażenia dziecięcego.
Jak objawia się mózgowe porażenie dziecięce (MPD)?
Objawy MPD są bardzo zróżnicowane. Rolę pierwszego diagnosty spełnia zwykle pediatra, natomiast leczeniem zaburzeń zajmują się neurolodzy przy współpracy z innymi specjalistami (fizjoterapeuci, dietetycy, logopedzi, psycholodzy). MPD objawia się wzmożonym napięciem mięśniowym, co prowadzi do sztywności mięśni. Dziecko jest wiotkie, odgina się w nienaturalny sposób, nie potrafi przewrócić się z boku na bok. W późniejszym okresie życia występują problemy z chwytaniem, poruszaniem się, a ruchy dziecka są nieskoordynowane.
Porażanie mózgowe wiąże się również z niedowładem określonej części ciała. Chore dziecko uczy się nowych rzeczy znacznie wolniej niż jego rówieśnicy, jest nadaktywne, ma problemy z koncentracją. Występują u niego zaburzenia czucia, mowy, trudności w połykaniu i nieskoordynowane ruchy gałek ocznych. Objawy nasilone są tym mocniej, im bardziej uszkodzony został układ nerwowy. Każdy przypadek jest inny i przedstawia charakterystyczne dla siebie cechy.
Jak pomóc dziecku z MPD?
Mózgowe porażenie dziecięce jest nieuleczalne. Specjaliści robią jednak wszystko, by dziecko uzyskało jak najlepszą sprawność w zakresie, na jaki pozwala uszkodzenie centralnego układu nerwowego. Nieocenionym narzędziem w walce o poprawę komfortu życia dziecka jest fizjoterapia. Powinna być ona długofalowa i dostosowana do potrzeb dziecka oraz jego możliwości. Konieczne jest także zapewnienie dziecku stałej opieki doświadczonego neurologa.
Codzienne życie pacjentów uzależnione jest od stopnia samodzielności, jaki uda im się uzyskać na drodze rehabilitacji i ćwiczeń z logopedą czy psychologiem. Przy lżejszej postaci zaburzeń i niewielkim upośledzeniu intelektualnym pacjenci mają szansę na znalezienie pracy w dorosłym życiu. Niestety dzieci ciężko chore już do końca swoich dni będą wymagać pomocy osób trzecich przy wykonywaniu podstawowych czynności.
