Jakie są rodzaje markerów nowotworowych?

Wczesne wykrycie chorób onkologicznych często wiąże się z dużymi szansami na powrót do zdrowia. Z reguły w ich diagnostyce zleca się badanie markerów nowotworowych, czyli specyficznych substancji, których odchylenie od normy może wskazywać na takie schorzenia. Niemniej jednak poprawność wyników jest zdeterminowana właściwym przygotowaniem się pacjenta do poboru materiału biologicznego.

Czym jest badanie markerów nowotworowych?

Diagnostyka choroby nowotworowej nie może bazować wyłącznie na zwykłych badaniach krwi. Analizę pobranego materiału biologicznego (surowica krwi, mocz, żółć, ślina, płyn mózgowo-rdzeniowy, a także z jamy opłucnej lub otrzewnej) wykonuje się pod kątem konkretnych antygenów, enzymów, hormonów lub białek, których poziom w efekcie takiego schorzenia jest znacząco podwyższony lub obniżony. Wymienione substancje to właśnie markety nowotworowe, których stężenie informuje o stopniu zaawansowania choroby, jej przebiegu oraz ewentualnej reemisji. Tego rodzaju badanie jest przeprowadzane między innymi w przychodni Med-Expert w Warszawie. Należy jednak pamiętać, że poprawna diagnoza jest stawiana po kilkukrotnym przeprowadzeniu tego rodzaju analizy, która stanowi jedynie wskazówkę dla lekarza specjalisty w ustaleniu całego obrazu klinicznego konkretnego przypadku.

Jakie markery są najczęściej badane?

Należy zaznaczyć, że o fakcie ewentualnego zachorowania na nowotwór nie świadczy sama obecność danego znacznika, ale jego ilość występująca w organizmie. Istnieje kilkanaście odmiennych markerów, jednakże najczęściej analizie poddaje się następujące:

• CEA (antygen karcyno-embrionalny) – podwyższone stężenie może świadczyć o raku jelita grubego, płuc lub trzustki, ale pojawia się także w sytuacji zapalenia lub marskości wątroby. W okresie płodowym organizm także produkuje nadwyżkę tego znacznika, który później jest uwalniany między innymi przez komórki przewodu pokarmowego;
• CA 125 (wysokocząsteczkowa glikoproteina) – wyższy niż wskazuje norma poziom u kobiet, może świadczyć o nowotworze jajnika, a w innych przypadkach także o raku nerki lub płuc. Wykorzystuje się go również do kontrolowania przebiegu leczenia pooperacyjnego lub z wykorzystaniem chemioterapii;
• Beta-HCG (gonadotropina kosmówkowa) – wytwarzana jest z reguły w sytuacji guza jąder, niemniej jednak pojawia się również w dużym stężeniu we krwi u kobiet w ciąży, gdyż jest produkowana przez komórki łożyska;
• PSA (swoisty antygen sterczowy) – poziom jego normy jest zmienny i wiąże się z wiekiem mężczyzny. Odbiegające od niej stężenie może wskazywać na raka prostaty lub inne schorzenia gruczołu krokowego.

Jak przygotować się do badania?

Otrzymane wyniki mogą zostać w łatwy sposób zaburzone, jeśli zostaną przeprowadzone u pacjenta, który nie zadbał o właściwe przygotowanie się do badania markerów nowotworowych i podwyższone normy wcale nie muszą w takim przypadku świadczyć o chorobie nowotworowej. Przede wszystkim pobór materiału biologicznego powinien zostać wykonany u osoby całkowicie zdrowej, to znaczy bez objawów przeziębienia lub grypy. Na trzy dni przed udaniem się do laboratorium medycznego należy zaprzestać spożywania alkoholu, kawy oraz herbaty. Trzeba również zadbać o wyciszenie się i nie narażać się na sytuacje powodujące duży stres lub wysiłek fizyczny. Ponadto w związku z oznaczaniem markerów schorzeń okolic intymnych wskazane jest powstrzymanie się na dwa dni przed od współżycia.