Zabytki architektury we Wrocławiu

Datowana na wiek XIII, jeden z najstarszych elementów wrocławskich obwarowań. Częściowo zniszczona w 1945 roku. Odrestaurowana w latach 1957-1958. Autorem projektu odrestaurowanej baszty był Mirosław Przyłęcki. Do baszty przylegają fragmenty murów obronnych. Baszta usytuowana na tyłach Hali Targowej. Baszta Niedźwiadka w XIX wieku utraciła swoją funkcję militarną, dlatego też w czasie rozbiórki murów obronnych, w 1807 roku, zachowano ją. Obecnie siedziba Zrzeszenia Studentów Polskich oraz restauracji Abrams Tower. Wcześniej użytkowana była jako winiarnia Baszta, później La Luz.

Brama łącząca budynki kościoła św. Idziego oraz Domu Kapituły. Zwana również Bramą Kluszczaną. Z bramą wiąże się jedna z najbardziej popularnych legend Wrocławia. Opowiada ona o chłopie, którego żona robiła pyszne kluski śląskie. Gdy żona zmarła, chłop bardzo źle znosił żałobę po niej i po kluskach. Pewnego upalnego dnia, strudzony wyprawą na zatłoczony targ, zasnął w cieniu bramy przy kościele św. Idziego. Mężczyźnie przyśniła się jego żona, która powiedziała mu, że przez jego rozpacz nie może zaznać szczęścia w niebie. Na pocieszenie podarowała mu zaczarowany garnek pełen klusek, których nigdy miało nie brakować. Jednak warunek był jeden - po posiłku chłop musiał pozostawić jedną kluskę na dnie, by przez noc garnek się napełnił. Gdy się zbudził, ujrzał przed sobą zaczarowany garnek pełen klusek. Zabrał się do jedzenia. Kiedy ostatnia kluska pozostała na dnie, chłop z zachłanności chciał zjeść i ją. Jednak ostatnia kluska ześliznęła mu się z łyżki, zamieniła w kamień i przywarła do zwieńczenia bramy. Tak tłumaczona jest obecność na daszku bramy kamiennej kuli, która zdobi zabytek.

Powstała w XIV wieku, zastępując Bramę Ruską i starą Bramę Mikołajską. Rozbudowana w 1427 roku o przedbramie oraz czterokondygnacyjną basteję od południa i mniejszą od północy. Bardzo ucierpiała podczas wojen napoleońskich w 1806 roku, jednak oficjalnie została zburzona w 1820. Obecnie zarys fundamentów jest słabo widoczny w przejściu podziemnym pod placem Jana Pawła II.

Powstała w XIV wieku, przebudowywana co najmniej dwa razy. Wieża bramna o podstawie na planie prostokąta z przejazdem pośrodku. Zburzona podobnie jak inne bramy w XIX wieku po kapitulacji pruskiego garnizonu przed wojskami napoleońskimi. Zlokalizowana na przedłużeniu ulicy Odrzańskiej.

Zlokalizowana we wschodniej części fortyfikacji Wrocławia. Składała się z bramy wewnętrznej i zewnętrznej. Brama wewnętrzna powstała na początku II połowy XIII w. Składała się z wieży bramnej o podstawie prostokątnej zbliżonej do kwadratu oraz przedbramia. Znajdowała się w okolicy dzisiejszego Urzędu Statystycznego. Zburzona w 1792 roku. Brama zewnętrzna powstała w 1299 roku, w miejscu, w którym dziś stoi Galeria Dominikańska. W XV wieku powiększona o przedbramie oraz nową wieżę, zastąpiona później bramą o podstawie półkolistej z działem na szczycie. Zburzona została dopiero w 1807 roku podczas burzenia wrocławskich fortyfikacji przez Francuzów. Obecnie zachowały się jedynie jej fundamenty, które wyeksponowane zostały w przejściu podziemnym pod placem Dominikańskim.

Zlokalizowana nad Czarną Oławą pełniącą funkcję fosy miejskiej. Wieża z podstawą na planie kwadratu i przedbramia z blankami. Przez bramę przebiegał trakt, czyli dzisiejsza ulica Ruska. Rozebrana w XVIII wieku. Zastąpiła ją nowa Brama Mikołajska.

Składała się z bramy wewnętrznej i zewnętrznej. Przebiegał przez nią trakt z południowego wschodu w stronę Świdnicy. Brama wewnętrzna powstała w latach 1260-1274. Miała wieżę o podstawie na planie kwadratu o boku 8 metrów. O pracach budowlanych nad bramą zewnętrzną wzmiankują źródła z 1318 roku. Wzniesiona w stylu wczesnogotyckim. Sześciokondygnacyjna, zwieńczona blankami i czterospadowym hełmem. Przejazd przez bramę znajdował się na jej osi. Zlokalizowana w pobliżu dzisiejszej Opery Wrocławskiej. Wzniesione w 1693 roku tzw. Dzieło Nowe, mające formę łuku triumfalnego z herbem Wrocławia, było kolejną odsłoną bramy. Brama Świdnicka przestała istnieć wraz z rozbiórką murów obronnych Wrocławia w 1807 roku. Zachował się jedynie budynek odwachu, w 1844 roku został przebudowany w neorenesansowym stylu. Obecnie mieści się w nim galeria sztuki. Tuż przy odwachu stoi XIX-wieczna wieżyczka z barometrem i zegarem.

Budynek w kształcie stożka. Powstał w XIV wieku jako budowla sakralna. Od 1810 roku był tam szpital. Obecnie mieści się tam przedszkole Sióstr Salezjanek. Oprócz tego pełni on funkcję mieszkalną.

Znany pod nazwą Dom Panien Trzebnickich. Wybudowany na początku XIII wieku. Pierwotnie była to wrocławska rezydencja cysterek z Trzebnicy. To najstarszy zachowany budynek mieszkalny we Wrocławiu. Dawne wejście do posesji znajduje się obecnie na głębokości ponad 2 metrów pod powierzchnią dzisiejszego chodnika. Aktualnie mieści tam się galeria Dolnośląskie Centrum Fotografii.