Zabytki architektury w Krakowie

Sanktuarium Bożego Miłosierdzia jest miejscem poświęconym św. Faustynie Kowalskiej, która propagowała kult Bożego Miłosierdzia. Znajduje się tu klasztor z XIX w., nowoczesna bazylika oraz kaplica z cudownym obrazem Jezusa Miłosiernego i grobem św. Faustyny. Miejsce to związane jest z Janem Pawłem II, który dokonał konsekracji bazyliki w 2002 roku. W pobliżu świątyni znajduje się także austro-węgierski cmentarz wojenny z czasów I wojny światowej.

W samym sercu Krakowa, na Rynku Głównym, znajduje się zabytkowy budynek Sukiennic. Dzisiejsza forma nie przypomina oryginału, to wynik szeregu przebudowań, które miały miejsce od XIV wieku. W poł. XIII w. powstał podwójny rząd straganów, które przetrwały do XIV wieku. Wtedy zbudowano drewniane kramy, które są pierwowzorem dla dzisiejszych Sukiennic. Kramy były zadaszone, dzięki czemu powstała swego rodzaju hala targowa. Nowe Sukiennice wystawił Kazimierz Wielki przed 1358 rokiem. Zachowane były w stylu gotyckim i przetrwały do pożaru w 1555 roku. Kolejne renesansowe Sukiennice były dziełem wielu mistrzów, między innymi Jana Marii Padovano, który zaprojektował dobudowane loggie. Dzisiejszy wygląd Sukiennice zawdzięczają przebudowom, jakie przeprowadzono w latach 1875-1979, oraz remontowi w latach 2009-2010. Dzisiaj wewnątrz Sukiennic mieszczą się drewniane kramy, gdzie można zakupić różnego rodzaju regionalne i lokalne pamiątki, m.in. ozdoby z bursztynu czy rękodzieło. W arkadach od strony zachodniej również umieszczone zostały sklepiki oraz kawiarnie. W północnym krańcu Sukiennic znajduje się wejście do zabytkowych podziemi Rynku Krakowskiego. Można tam podziwiać średniowieczne założenia kramów w otoczeniu multimedialnych rozwiązań. Na piętrze Sukiennic znajduje się Galeria Polskiego Malarstwa i Rzeźby XIX wieku, gdzie koniecznie trzeba obejrzeć dzieła Siemiradzkiego czy Malczewskiego. Tam też znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać Rynek Główny z nieco innej perspektywy.

Synagoga Stara najprawdopodobniej została zbudowana przez Żydów czeskich już w XV wieku. Dzisiaj jest jedną z najcenniejszych świątyń żydowskich w Europie. Do wybuchu II wojny światowej pełniła rolę synagogi centralnej krakowskiej gminy żydowskiej. W XIX w. była parokrotnie przebudowywana, również obie wojny światowe odcisnęły na niej swoje piętno. Państwo polskie ufundowało odbudowę i renowację tego, co zostało z bożnicy. Synagoga Stara jest gotycko-renesansową, prostokątną, dwunawową budowlą z krzyżowo-żebrowym sklepieniem, wspartym na dwóch smukłych kolumnach toskańskich. Z II poł. XVI w. pochodzi napis w języku hebrajskim "To jest brama Jahwe (Jehowy), sprawiedliwi przez nią wchodzić będą", który mijamy wchodząc do środka przez renesansowy portal. Jednym z ważniejszych wydarzeń w historii synagogi było wygłoszone w niej podczas Insurekcji przemówienie Tadeusza Kościuszki, nawołującego ludność żydowską do walki o ojczyznę.

Synagoga Tempel, zwana również Synagogą Postępową, powstała w latach 1860-1862. Zaprojektował ją Ignacy Hercok w stylu mauretańsko-neorenesansowym. Budynek został zniszczony przez nazistów w trakcie II wojny światowej. Wyremontowano go w latach 1994-2000. Synagoga jest otwarta bez przerwy, jednak nabożeństwa odbywają się tylko w związku ze specjalnymi okazjami, np. w trakcie trwania Festiwalu Kultury Żydowskiej czy podczas największych świąt religijnych.

Teatr Słowackiego otwarto w październiku 1893 roku. Budowa trwała zaledwie dwa lata i była to największa inwestycja ówczesnego Krakowa. Teatr Słowackiego był pierwszym krakowskim budynkiem, który posiadał oświetlenie elektryczne. Ciężka bryła teatru utrzymana jest w stylu eklektycznym, w którym przeważają elementy neobaroku i neorenesansu. Żeby nadać jej lekkości, podzielono ją na trzy wyraziste części, podobnie zrobiono z Operą Paryską. Wewnątrz teatru znajduje się słynna kurtyna autorstwa Henryka Siemiradzkiego. Jest to olejny obraz na płótnie, działający jako kurtyna, jednak nie jest zwijana, tylko podnoszona w całości do góry.

Tetmajerówka, drewniany dworek o dachu pokrytym gontem, wraz z otaczającym go ogrodem jest przykładem klasycystycznego, podmiejskiego założenia mieszkalnego z końca XIX wieku. Wzniesiony został na terenie dawnego folwarku w roku 1863. W 1902 r. stał się własnością poety Włodzimierza Tetmajera, obecnie należy do jego spadkobierców.

Ulica Grodzka to jedna z najpopularniejszych i najstarszych ulic Krakowa. W tym miejscu przebiegał trakt handlowy z południa na północ. Także dzisiaj ulica ta pełna jest różnorodnych sklepów i knajp. W 1850 r. w wyniku wybuchu pożaru lewa strona ulicy uległa zniszczeniu. Nowe budynki cofnięto nieco w głąb w taki sposób, że ulica poszerzyła się o jedną trzecią. To znacznie ułatwiło komunikację. Prócz licznych sklepów i restauracji znajdują się tu także historyczne kamienice, place i kościoły. Przy ulicy Grodzkiej 22 w 1840 r. urodziła się aktorka Helena Modrzejewska, pod numerem 38 stoi Dom Pod Elefanty, w którym zachowały się polichromie z XVIII wieku. Prawdopodobnie w jednej z kamienic tworzył Wit Stwosz, autor ołtarza w Kościele Mariackim. Ulica Grodzka wyróżnia się z pewnością budowlą kościoła św. Piotra i Pawła, który jest pierwszą barokową konstrukcją w Krakowie. Wewnątrz znajdują się krypty, w których pochowany jest m.in. ks. Piotr Skarga.

Stojąca na Rynku Głównym Wieża Ratuszowa powstała w XIV wieku. Była częścią Ratusza, który został zburzony w 1820 roku. Do tego czasu pełnił rolę głównego budynku administracyjnego w Krakowie. Mieściły się tutaj również spichlerze, Izba Pańska, Izba Ławnicza, a w podziemiach więzienna sala tortur - udostępniona do zwiedzania. Wieża Ratuszowa w stylu gotyckim ma 70 metrów wysokości. Wejścia do wieży strzegą dwa kamienne lwy, postawione tu w XIX wieku. Zbudowana została na planie kwadratu, z ciosów wapiennych i cegły. Trzy ściany są bogato zdobione, czwarta natomiast, ponieważ przylegał do niej Ratusz, jest uboga. Zachował się tu jednak późnogotycki zdobiony portal, pozostałość po przejściu do hali ratuszowej. Widnieją na niej do dzisiaj herby Krakowa i Rzeczypospolitej. Dawny hełm wieży niestety nie zachował się, ponieważ spłonął w 1556 roku. Dzisiaj wieża zwieńczona jest hełmem barokowym i wraz z wieżami Kościoła Mariackiego góruje nad krakowskim Rynkiem, stanowiąc charakterystyczny punkt na mapie Krakowa.

Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej, znane również pod nazwami Metropolitalne Seminarium Duchowne w Krakowie oraz Arcybiskupie Seminarium Duchowne w Krakowie. Do stanu duchownego przygotowywał się tutaj Karol Wojtyła. Seminarium założono w 1601 roku. Na ul. Podzamcze mieści się główna siedziba, zbudowana w latach 1899-1902. Jest to neogotycki budynek zaprojektowany przez Gabriela Niewiadomskiego.