Co warto wiedzieć o nietolerancji glutenu?

Wiele osób rezygnuje z glutenu ze względów zdrowotnych. Niestety niektórzy wyłączają gluten z jadłospisu bez wcześniejszego zgłębienia wiedzy na ten temat. Dużym błędem jest stosowanie diety bezglutenowej u osób, które wcale nie są uczulone. Sprawdź, czym charakteryzuje się celiakia i jakie badania powinno się wykonać, by potwierdzić nietolerancję glutenu. Dowiedz się, jakie produkty zawierają gluten.

Co to jest gluten?

Gluten jest białkiem naturalnie występującym w niektórych ziarnach zbóż. Gluten znajdziemy m.in. w pszenicy, życie czy jęczmieniu oraz produktach z nich otrzymywanych. U niektórych osób występuje alergia na gluten lub trwała nietolerancja glutenu, czyli celiakia.

Uwaga na szkodliwy gluten

Celiakia jest chorobą genetyczną, która związana jest z nietolerancją glutenu. U osób dotkniętych tym schorzeniem gluten prowadzi do poważnych zmian w układzie pokarmowym – powoduje zanik kosmków jelita cienkiego. Prowadzi to do zaburzenia wchłaniania składników odżywczych. Jedynym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest całkowite wyeliminowanie produktów z zawartością glutenu.

Kiedyś uważano, że choroba dotyczy wyłącznie wieku dziecięcego i z której po prostu się wyrasta. Okazuje się jednak, że z powodu celiakii cierpi 1% polskiej populacji, a choroba może się pojawić w każdym wieku. Warto wiedzieć, że nietolerancja glutenu częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn i niestety wciąż wielu chorych nawet nie wie, że może mieć celiakię!

Najważniejsza właściwa diagnoza

Jeśli zauważyłeś objawy nietolerancji glutenu, nie przechodź od razu na dietę bezglutenową. Przede wszystkim udaj się do lekarza pierwszego kontaktu, od którego otrzymasz skierowanie do gastroenterologa. 

Do postawienia właściwej diagnozy niezbędne są badania serologiczne z krwi oraz biopsja jelita cienkiego. Można wykonać również testy genetyczne, które wykrywają obecność antygenów. Są szczególnie zalecane dla osób z cukrzycą, zespołem Downa lub gdy ktoś z rodziny jest chory na celiakię.

Całe życie bez glutenu

Jeśli badania potwierdzą diagnozę, jedynym sposobem leczenia jest stosowanie diety bez glutenu przez całe życie. Dodatkowo przez jakiś czas wprowadza się dietę bez laktozy. Po zmianie nawyków żywieniowych samopoczucie chorego poprawia się, a zniszczone kosmki jelitowe się regenerują.

Najpoważniejszym błędem jest przechodzenie na dietę bezglutenową z powodu panującej mody i bez konsultacji z gastroenterologiem. Utrudnia to postawienie właściwej diagnozy.

Co nie zawiera glutenu?

Glutenu naturalnie nie zawierają m.in. kukurydza, ryż, ziemniaki, soja, miód, mleko i produkty mleczne, kawa naturalna, soczewica, fasola, orzechy, mięso, ryby, jaja, owoce, warzywa, proso, gryka, tapioka, amarantus, maniok.

W sklepach ze zdrową żywnością dostaniesz również specjalne produkty bezglutenowe. W tego typu przetworzonych produktach glutenu nie może być więcej niż 20 mg na kg. Szukaj opakowań z międzynarodowym oznaczeniem przekreślonego kłosa.

Co zawiera gluten?

Gluten znajduje się w pszenicy, orkiszu, jęczmieniu, życie, a także wszystkich produktach z nich wytworzonych, a więc w kaszach, mące, makaronach czy pieczywie. Osoby, u których stwierdzono uczulenie na gluten muszą zrezygnować z tradycyjnej pizzy, naleśników czy słodkich drożdżówek. Alternatywą jest pieczywo bezglutenowe.

Warto pamiętać, że gluten znajdziesz również w produktach przetworzonych, które naturalnie go nie zawierają. Trzeba uważać na dodatki i zagęstniki. Gluten zawierają m.in. jogurty owocowe z ziarnami zbóż, panierowane kotlety, smażone warzywa z bułką tartą czy zupy zagęszczane mąką. Warto zwrócić uwagę również na skład niektórych leków. Pełną listę produktów z glutenem i bez można znaleźć tutaj.

Niektórzy zastanawiają się, czy owies zawiera gluten? Okazuje się, że zwykły owies jest niestety zanieczyszczony  pszenicą, żytem i jęczmieniem, dlatego w diecie bezglutenowej można stosować wyłącznie certyfikowany owies wolny od zanieczyszczeń. 

Źródło: Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej