Czym zajmuje się lekarz endokrynolog?
Specjalizacji lekarskich jest wiele, a każda z nich poświęcona jest wybranemu obszarowi ludzkiego ciała. Dzięki wąskim kwalifikacjom lekarze mogą zdobywać pogłębioną wiedzę i większe doświadczenie, a w efekcie skuteczniej leczyć. Większość specjalności lekarskich nie wymaga wyjaśniania, ale istnieją też takie, o których wiemy niewiele. Jedną z nich jest endokrynologia.
Endokrynologia – nauka o gruczołach dokrewnych
Endokrynologia to słowo, które powstało na skutek połączenia trzech cząstek znaczeniowych - „endon”, czyli „wewnątrz”, "krino", czyli „wydzielam" i „logos" czyli „słowo" lub „nauka".
W takim rozumieniu jest to dziedzina medycyny, która zajmuje się mechanizmami wydzielania wewnętrznego. W myśleniu potocznym specjalność ta odnoszona jest najczęściej do samych hormonów, jednak obszar jej działania jest znacznie szerszy. Obejmuje też gruczoły wydzielania wewnętrznego. Zalicza się do nich: trzustka, tarczyca, przytarczyce, przysadka mózgowa, nadnercza, jądra i jajniki, szyszynka oraz grasica.
Lekarz endokrynolog, który przyjmuje np. w specjalistycznej poradni w centrum medycznym Specjalistyka Czechów Sp. z o.o., bada nie tylko prawidłowość wydzielania hormonów przez te gruczoły, ale również poszukuje przyczyn ich niewłaściwego funkcjonowania i – w miarę możliwości – przywraca im pełną sprawność.
Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u endokrynologa?
Ponieważ wymienione gruczoły produkują hormony odpowiedzialne za bardzo zróżnicowane procesy organiczne, długa jest też lista objawów, z jakimi należy udać się na konsultację do endokrynologa. Zalicza się do nich takie symptomy, jak:
- niewytłumaczalne, nagłe zmiany masy ciała,
- nadmierne owłosienie,
- nadmierna potliwość,
- uderzenia gorąca,
- obfity trądzik,
- nadmierna senność,
- częste bóle głowy,
- zaburzenia libido,
- obrzęki rąk i stóp,
- nadpobudliwość,
- wypadanie włosów.
Kobiety powinny wybrać się do poradni endokrynologicznej również, jeśli cierpią na zaburzenia miesiączkowania, bóle piersi, nadmierne wydzielanie mleka czy krwawienia z dróg rodnych. Lekarz pomoże też, jeśli pojawią się problemy z donoszeniem ciąży. Z kolei dziecko warto zaprowadzić do specjalisty, jeśli zbyt szybko lub zbyt późno dojrzewa, albo gdy jego wzrost jest nieprawidłowy w stosunku do wieku.
Choroby endokrynologiczne
Wśród chorób, które leczy endokrynolog można wymienić:
- nadczynność i niedoczynność tarczycy,
- nadczynność przytarczyc,
- chorobę Hashimoto,
- cukrzycę,
- choroby przysadki mózgowej – nadczynność, niedoczynność, chorobę Cushinga, akromegalię,
- tężyczkę,
- nadczynność i niedoczynność nadnerczy,
- nadciśnienie hormonalne,
- zaburzenia dojrzewania,
- zaburzenia miesiączkowania,
- menopauzę i andropauzę,
- depresję o podłożu hormonalnym,
- niepłodność,
- nadmierny trądzik,
- łysienie,
- ginekomastię,
- nowotwory gruczołów wydzielania wewnętrznego.
Podstawą diagnozowania nieprawidłowości w funkcjonowaniu gruczołów wydzielania wewnętrznego jest wywiad oraz analiza laboratoryjna płynów ustrojowych. Wykonywane badania są uzależnione od występujących objawów. To one sugerują lekarzowi możliwość wystąpienia nieprawidłowości w pracy konkretnego gruczołu. Przykładowo nadczynność lub niedoczynność tarczycy można potwierdzić badaniem stężenia tyreotropiny TSH lub stężenia hormonów tarczycy fT4 i fT3. W uzasadnionych przypadkach wykonuje się również USG tarczycy.
