Jakie zobowiązania ulegają przedawnieniu?

O przedawnieniu słyszał zapewne każdy. Nie wszyscy jednak potrafią sprecyzować, w jakich sytuacjach do niego dochodzi. Kiedy windykator upomina się o zobowiązania, nie zawsze oznacza to, że musimy je uregulować. Mechanizm ten działa również w drugą stronę, a w jego wyniku to my możemy stracić np. prawo do spadku czy odzyskania spadku. W jakich sytuacjach obowiązuje przedawnienie, a w jakich nie?

Jakich sytuacji nie dotyczy przedawnienie?

Pojęcie przedawnienia nie pochodzi jedynie z potocznego języka, ale jest terminem prawnym, który znalazł swoje miejsce w Kodeksie cywilnym, a konkretnie w jego artykułach 117-125. Zgodnie ze znajdującymi się tam zapisami, przedawnieniu mogą ulegać wyłącznie roszczenia majątkowe. Oznacza to, że nie dotyczy ono sytuacji, w których np. osoba trzecia wygłaszała na nasz temat publiczne opinie, które zaszkodziły naszemu wizerunkowi – wówczas mamy prawo domagać się sprostowania tych opinii lub publicznych przeprosin. Takie żądanie ma charakter niemajątkowy i nie ulega przedawnieniu, a o zaspokojenie roszczenia możemy się ubiegać dożywotnio. Pomoc w takich sytuacjach oraz reprezentowanie przed sądem zapewnia Kancelaria Adwokacka Adwokat Alicja Sandomierska i inne, które specjalizują się w prawie cywilnym.

Podobnym prawom podlegają wszystkie roszczenia niemajątkowe, ale też część roszczeń majątkowych, jakie wymienia Kodeks cywilny. Do takich zalicza się między innymi:

• roszczenie negatoryjne,
• roszczenie wydobywcze,
• roszczenie o zniesienie współwłasności.

Pierwszy rodzaj roszczenia dotyczy sytuacji, w której nieruchomością zarządza inna osoba, a właściciel domaga się przekazania tejże nieruchomości do własnej dyspozycji. W drugim przypadku – również związanym z nieruchomością – podstawą jest dochodzenie przywrócenia stanu pierwotnego w przypadku naruszeń, jakich dopuściła się osoba władająca nieruchomością. Przykładem, który zilustruje ten rodzaj roszczeń, może być wykorzystanie okolicznej łąki na cele hodowlane czy też budowa baraków w sąsiedztwie budynku mieszkalnego.

Ustawowe terminy przedawnień

Jednym z pierwszych pytań, jakie pojawiają się po odebraniu wezwania do zapłaty zaległego długu, jest to dotyczące terminu przedawnienia. Większość konsumentów nie ma pojęcia, po jakim czasie może uniknąć płacenia rachunku za telefon, media czy zakup w sprzedaży wysyłkowej, jeśli sprzedawca zapomniał o wystawieniu faktury i dochodzeniu roszczeń. Jedną z częstych praktyk jest sprzedawanie długów firmom windykacyjnym, które z uporem dopominają się zapłaty zaległości od dłużnika. Monitowany, nękany telefonami i wezwaniami – płaci, aby uniknąć problemów, nie mając świadomości, że wystarczy podnieść zarzut przedawnienia. W sporządzeniu stosownego pisma, jeśli spełnione zostały warunki przedawnienia, pomoże każdy adwokat, którego specjalnością jest prawo cywilne.

Zgodnie z zapisem w Kodeksie cywilnym wszelkie roszczenia majątkowe przedawniają się po 10 latach. Od tej reguły istnieją wyjątki. Dotyczą one roszczeń powtarzalnych, takich jak np.: należność za energię elektryczną, dzierżawę, telefon, które ulegają przedawnieniu po 3 latach. Po 2 latach przedawniają się roszczenia wynikające z umowy sprzedaży, umowy o dzieło, umowy rachunku bankowego i umowy zlecenia. Po roku przedawnieniu ulega zobowiązanie z umowy najmu oraz z umowy użyczenia. Na koniec warto przypomnieć, że przedawnienie nie oznacza wygaśnięcia długu, a jedynie ustanie konieczności jego spłaty.