Co to jest akt poświadczenia dziedziczenia?
W związku ze śmiercią bliskiej osoby istnieje duże prawdopodobieństwo, że staniemy się spadkobiercami całości lub części spadku zapisanego przez zmarłego w testamencie. Istnieje wiele regulacji prawnych dotyczących dziedziczenia, jednym z nich jest przepis nakazujący urzędowe poświadczenie prawa do spadku. To konieczność, jeżeli chcemy legalnie korzystać z zapisanych nam dóbr. Są dwie drogi do stwierdzenia nabycia spadku – orzeczenie sądowe oraz akt poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Czym różnią się od siebie te dwie opcje i którą z nich warto wybrać?
Poświadczenie dziedziczenia – wygodne i oszczędne rozwiązanie
– Urzędowe poświadczenie prawa do spadku jest konieczne, jeżeli spadkobiercy chcą z niego korzystać. Kiedyś jedynym sposobem uzyskania tego dokumentu było tzw. sądowe stwierdzenie nabycia spadku. To z kolei wymagało złożenia wniosku do sądu i dużych pokładów cierpliwości, bo czas oczekiwania na stosowną rozprawę wynosił czasem nawet kilka miesięcy – tłumaczy specjalista jednej z kancelarii notarialnych. Dzisiaj istnieje alternatywne rozwiązanie, z którego chętnie korzysta coraz więcej osób. Chodzi o notarialne poświadczenie dziedziczenia. Zaletami tego rozwiązania są oszczędność czasu i komfort przy załatwianiu wszystkich formalności.
Notarialne poświadczenie może skrócić proces nawet do kilku dni, natomiast cała nasza rola polega na wizycie w kancelarii celem dostarczenia wszystkich dokumentów. Nie trzeba stresować się wezwaniem sądu, natomiast notariusz nawet podczas rozmowy telefonicznej dokładnie powie nam, co będzie potrzebne przy sporządzeniu aktu. Wymagane dokumenty to akt zgonu spadkodawcy, akty urodzenia spadkobierców, którzy nie są w związku małżeńskim i akty małżeństwa osób, które przebywają albo przebywały już w takim związku. Konieczny jest także numer PESEL spadkodawcy oraz testament (jeżeli taki został sporządzony).
Jak wygląda postępowanie?
Na samo postępowanie przed notariuszem składają się kolejne czynności: pierwsza z nich to sporządzenie protokołu dziedziczenia, czyli szeregu oświadczeń składanych przez spadkobierców, które są w pewnym zakresie odpowiednikiem zapewnienia spadkowego składanego przed sądem. Do drugiej z nich należy zaliczyć sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia czyli dokumentu, który odpowiada postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku w postępowaniu przed sądem. Trzecią czynnością (która ma miejsce jedynie w przypadku notarialnego poświadczenia dziedziczenia) jest zarejestrowanie aktu w systemie informatycznym do wprowadzania rejestru aktów poświadczenia dziedziczenia, utworzonym przez Krajową Radę Notarialną. Ta czynność leży w obowiązku notariusza i dopiero jej dopełnienie stwierdza nabycie spadku w świetle prawa. W przypadku dziedziczenia na podstawie testamentu dochodzi dodatkowa czynność, jaką jest jego otwarcie i odczytanie.
– Po uzyskaniu aktu poświadczenia dziedziczenia należy dodatkowo pamiętać o złożeniu go w urzędzie skarbowym – przypomina specjalista z profesjonalnej kancelarii notarialnej – Trzeba także pamiętać o dokonaniu w stosownym terminie zeznania podatkowego z tytułu podatku od spadku i darowizn.
Kiedy nie można wykonać aktu poświadczenia dziedziczenia?
Warto pamiętać, że notarialny akt poświadczenia dziedziczenia nie zawsze może zostać wykonany. Testamenty szczególne oraz sprawy związane ze sporami pomiędzy spadkobiercami są rozstrzygane wyłącznie przez sąd. Notariusz nie podejmie się sporządzenia aktu także wtedy, kiedy w stosunku do spadku został już wcześniej sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia, okaże się, że przy jego sporządzaniu nie ma obecnych wszystkich ewentualnych spadkobierców lub wtedy, kiedy spadkodawca był cudzoziemcem lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał w Polsce, albo w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości za granicą.
