Rodzaje gaśnic
Bezpieczeństwo pożarowe w zakładach pracy wiąże się z obecnością na jego terenie gaśnic, które zaliczane są do podstawowego sprzętu gaśniczego. Można je podzielić na przenośne i przewoźne, ale w tym artykule skupimy się na rozróżnieniu ich rodzajów z uwagi na zastosowany środek gaśniczy. W takim przypadku najpopularniejsze są gaśnice proszkowe, śniegowe oraz pianowe. Zapraszamy do zapoznania się z ich charakterystyką.
Przepisy dotyczące gaśnic
Zastosowanie gaśnic uwarunkowane jest ilością środka gaśniczego – jeżeli jest go niewielka ilość, znajdują zastosowanie w gaszeniu małych ognisk pożarów. Gaśnice znajdują zastosowanie praktycznie w każdym miejscu – w samochodach osobowych, autobusach, budynkach użyteczności publicznej i straży pożarnej. Zgodnie z przepisami muszą mieć kolor czerwony i posiadać etykietę, która opisuje ich przeznaczenie i sposób użycia. Każda gaśnica co roku przechodzi również test sprawności, który potwierdzany jest naklejką z datą jego przeprowadzenia. Jest ona także wyposażona w zawór samozamykalny, który umożliwia przerwanie w dowolnym momencie wypływu środka gaśniczego. Ponadto gaśnice zawierające więcej niż 3 kg środka gaśniczego powinny być wyposażone w odpowiedniej długości wąż.
Konstrukcja gaśnicy
Na ogólną konstrukcję gaśnic składają się takie elementy, jak:
- zbiornik cylindryczny na środek gaśniczy (w niektórych typach wraz z wyrzutnikiem),
- głowica, gdzie umieszczony jest zawór dźwigniowy (z przebijakiem lub bez) bądź grzybkowy wraz z dyszą wylotową lub podłączonym do niej wężem gumowym i zakończonym pyszczkiem albo prądowniczką pistoletową,
- rurka syfonowa do wynoszenia przez czynnik napędowy substancji gaśniczej ze zbiornika,
- uchwyt służący do przenoszenia i trzymania gaśnicy,
- zabezpieczenie przed przypadkowym uruchomieniem w postaci zawleczki i plomby.
W niektórych typach znajdują się ponadto: rurka zaburzeniowa i nabój z gazem oraz manometr, zwany też wskaźnikiem ciśnienia. Przejdźmy do charakterystyki poszczególnych rodzajów gaśnic.
Gaśnica proszkowa i śniegowa
Gaśnica proszkowa uruchamiana jest dwufazowo – przez odkręcenie kółka lub podniesienie dźwigni zabezpieczającej, aż do zerwania plomby oraz przez naciśnięcie dźwigni uruchamiającej, która umieszczona jest w małych gaśnicach w głowicy, natomiast w większych (z dyszą na elastycznym wężu) – przy dyszy. W każdej chwili można przerwać jej działanie zwalniając dźwignię uruchamiającą lub zakręcając zawór. Gaśnica proszkowa znajduje zastosowanie przy gaszeniu rozlanych cieczy palnych, urządzeń oraz maszyn elektrycznych pod napięciem, silników spalinowych, pojazdów mechanicznych, a także drewna i tkanin. Należy pamiętać, że podczas gaszenia może powstać bardzo szkodliwy dla urządzeń i kabli elektrycznych kwas solny.
Aby uruchomić gaśnicę śniegową, należy ująć ją za uchwyt, podbiec z nią do ognia, uchwycić dyszę za rękojeść, a następnie odkręcić zawór butli w lewo, a dyszę nakierować na ogień możliwie skośnie w dół. Podczas gaszenia trzeba uważać, żeby trzymać gaśnicę i dyszę jedynie za uchwyty, ponieważ wytrąca się z niej mający postać śniegu zestalony dwutlenek węgla, który silnie się oziębia i naraża na odmrożenie rąk. Jej działanie można przerwać zamykając zawór butli. Gaśnica śniegowa wykorzystywana jest do gaszenia żywności, lekarstw, urządzeń elektrycznych niskiego i wysokiego napięcia oraz sprzętu precyzyjnego.
Gaśnica pianowa
Do gaszenia cieczy palnych, a także, choć z mniejszą skutecznością, ciał stałych, takich jak: tkaniny i drewno, służy także gaśnica pianowa. Aby jej użyć, należy zdjąć ją z wieszaka chwytając lewą ręką za górny, a prawą za dolny uchwyt. Następnie zerwać plombę, podbiec do miejsca pożaru, odwrócić do góry dnem i poprzez uderzenie o twardy przedmiot – wbić zbijak. Teraz wystarczy, trzymając gaśnicę dnem do góry, skierować strumień na ogień. Niestety, gaśnica pianowa po uruchomieniu wyładowuje się całkowicie, co oznacza, że brak jest możliwości zatrzymania wypływu środka gaśniczego.
Tego rodzaju gaśnicy nie należy używać do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem, a także rzeczy drogocennych lub wrażliwych na zamoczenie – przestrzega specjalista z firmy Iskron z Gliwic, która oferuje m.in. sprzedaż i serwis gaśnic.
