Stal – od produkcji do zastosowania w praktyce

Stal to materiał bardzo popularny, szeroko wykorzystywany do produkcji zarówno elementów surowych, przeznaczonych do dalszej obróbki, jak i gotowych wyrobów. Pojęcie stali jest ogólnie znane, jednak niewiele osób wie, że jest jej wiele odmian o różnym składzie i zastosowaniach.

Kiedy stal staje się stalą?

Stal jest stopem uzyskiwanym w tzw. procesie świeżenia, w wielkich piecach hutniczych, a do jej wyprodukowania potrzebny jest wypalony w wielkim piecu koks i ruda żelaza. Oba te surowce trafiają do innego wielkiego pieca, gdzie spalany w temperaturze 2000 stopni Celsjusza koks powoduje topienie i redukcję żelaza. Powstała w ten sposób surówka w postaci płynnej transportowana jest do konwertora – specjalnego urządzenia, w którym poddawana jest działaniu wdmuchiwanego pod ciśnieniem tlenu. Na tym etapie dodaje się też do surówki trochę złomu stalowego i innych dodatków, które mają na celu utrzymanie określonej temperatury. W procesie tym wytwarzana jest duża ilość gazów, które są wykorzystywane w innych procesach technologicznych lub oczyszczane i wypuszczane do atmosfery. Konwertory nie są stosowane w hutach, w których wykorzystuje się elektryczne piece łukowe. Natleniona surówka to produkt gotowy do formowania przez wylewanie do specjalnych form. Ostatnim, odbywającym się w stalowni, procesem jest walcowanie na zimno lub na gorąco.

Stal stali nierówna

W procesach produkcyjnych wykorzystuje się elementy stalowe wykonane z surówki, poddane wstępnej obróbce. Nie bez powodu słyszymy, że produkt wykonany jest ze stali nierdzewnej, kwasoodpornej, narzędziowej lub innej. W rzeczywistości nazwy te potwierdzają istnienie wielu odmian tego materiału, różniących się przede wszystkim ilością i rodzajem domieszek. Tworzenie odmian stali przypomina genetyczną modyfikację roślin, którym dodaje się określone geny innych gatunków mające na celu zmianę ich właściwości i uzyskanie pożądanych parametrów. W przypadku stali te właściwości uzależnione są od przeznaczenia, bowiem jedne produkty wymagają większej miękkości materiału, inne odporności na środki chemiczne itp. Przede wszystkim o stali możemy mówić wówczas, gdy surówka nie zawiera więcej niż 2% domieszki węgla. Powyżej tej normy stal staje się już żeliwem. Podstawowy podział rozróżnia stal niestopową i stopową. Ta druga wyróżnia się lepszą jakością z powodu domieszek takich składników stopowych, jak nikiel, chrom, kobalt, mangan, wanad, molibden, krzem, dzięki którym produkt jest bardziej wytrzymały, odporny na korozję, żaroodporny czy podatny na obróbkę termiczną.

Stal jakościowa i jej zastosowanie

Klasyfikacja rodzajów stali jest bardzo szeroka, a różne podziały uwarunkowane są jej składem, właściwościami, przeznaczeniem czy jakością. Oczywistym jest, że każdy rodzaj stali będzie miał inne zastosowanie, zależnie od tego, jakie są jej wiodące cechy. Firma MTM Stal s.c. oferuje między innymi wyroby z tzw. stali jakościowej – wyróżniającej się lepszymi parametrami, choć nie stanowi ona kryterium oficjalnej klasyfikacji – do których zaliczają się pręty i rury grubościenne stosowane powszechnie w wielu procesach technologicznych i w zewnętrznych konstrukcjach rurociągów. Pręty to doskonały materiał podstawowy wykorzystywany w procesie przetwarzania na obrabiarkach do stali, w procesie produkcji różnych detali konstrukcyjnych. Z kolei rury grubościenne mają bardzo szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach działalności, począwszy od energetyki, w której spełniają funkcje ochronne dla końcówek kabli, złączy energetycznych i wyjść z gruntu, po przemysł okrętowy czy budowę maszyn i urządzeń.