Gazy techniczne i ich zastosowanie w praktyce
Procesy produkcyjne obejmują setki różnych czynności wymagających zastosowania specjalistycznych narzędzi lub materiałów – zarówno tych podstawowych, jak i pomocniczych. Szczególną rolę w tych procesach odgrywają tzw. gazy techniczne stosowane między innymi w spawalnictwie.
Czym jest gaz techniczny?
Pojęcie gazu technicznego w zasadzie nie wymaga wyjaśnienia, bowiem już sama jego nazwa wskazuje, że jest to substancja w stanie gazowym przeznaczona do wykorzystania przemysłowego. Gazy techniczne produkowane na potrzeby różnych procesów oferowane są w specjalnych butlach w postaci skroplonej, dzięki czemu charakteryzują się o wiele większą wydajnością. Oferta firm zajmujących się produkcją takich gazów jest stosunkowo szeroka, a wśród gazów pojawiających się w standardzie można znaleźć między innymi acetylen, tlen i azot, wodór, argon, krypton, ksenon, neon, hel, dwutlenek węgla, propan i propan-butan. Poza czystymi, jednolitymi gazami w niektórych procesach stosuje się specjalne mieszanki.
Uzyskiwanie ich w procesach produkcyjnych wiąże się z dużym ryzykiem wypadków, dlatego producenci gazów technicznych wykonują takie produkty na zamówienie. To przede wszystkim mieszanki kalibracyjne, chłodziwa oraz inne mieszaniny o specjalistycznym zastosowaniu. Poza różnymi rodzajami gazów i ich mieszaninami dostępne są też różne klasy czystości gazów zależnie od potrzeb ich zastosowania. Najwyższa klasa czystości niezbędna jest w procesach laboratoryjnych oraz w technice laserowej.
Zastosowanie gazów technicznych
Podobnie jak szerokie jest pojęcie gazów technicznych, tak i bardzo urozmaicone bywa ich zastosowanie. Głównym odbiorcą jest oczywiście przemysł, w którym wykorzystuje się je do różnych procesów produkcyjnych, jednak istnieją też inne zastosowania niektórych związków gazowych w butlach. Podstawowym zastosowaniem są przemysłowe syntezy chemiczne, dzięki którym powstają nowe związki i zarazem produkty użytkowe. W syntezach wykorzystuje się m.in. acetylen, dzięki któremu powstaje aldehyd octowy, akrylonitryl, chlorek i octan winylu, a także alkohol etylowy. Większość z nich to baza do powstawania tworzyw sztucznych. Z kolei helowce, znane też jako gazy szlachetne, są wykorzystywane w laserach, wypełniają żarówki i jarzeniówki, stosowane są w kriotechnice. Z metanu powstaje amoniak, alkohol metylowy i acetylen stosowany między innymi w spawalnictwie.
Poza syntezami chemicznymi, których jest wiele, gazy techniczne wykorzystuje się również w chłodnictwie. Mieszanki pozwalające na utrzymywanie niskich temperatur wykonywane są bezpośrednio w firmach takich jak Gazy techniczne, specjalizujących się w ich produkcji i sprzedaży. Do chłodzenia stosuje się między innymi ciekły azot, ditlenek wodoru oraz wycofywane już z użycia freony. Kolejny odbiorca gazów technicznych to spawalnictwo. W tej dziedzinie zastosowanie gazów uwarunkowane jest rodzajem spawania, od palników acetylenowych, po tlen i wodór. Tlen jest również powszechnie stosowany w medycynie. Nie można też zapomnieć o energetyce, gdzie szczególnie przydatne w pozyskiwaniu energii są etan, propan i butan. Warto również wspomnieć o etylenie, który stanowi jeden z najważniejszych półproduktów w przemyśle chemicznym.
