Kto wymyślił guziki? Historia, typy, zastosowanie guzików
Guzik to zwykle zupełnie niepozorna część garderoby, jednak bardzo przydatna. Ciężko wyobrazić sobie bez nich współczesną modę, mimo obecności zamków błyskawicznych, rzepów i innych zapięć. Kto wymyślił guziki? Jakie są ich rodzaje? Kto je produkuje? Jak nazywa się kolekcjoner guzików? Odpowiedzi na te i inne pytania przedstawiamy w poniższym artykule.
Guziki – skąd się wzięły?
Historia stosowania guzików jest niejasna. Prawdopodobnie używano ich już wiele tysięcy lat temu. W tamtych czasach najczęściej wykonywano je z muszli. Pełniły one głównie funkcję dekoracyjną. W średniowieczu z kolei do spinania odzieży używano głównie wstążek, haftek i spinek, ale zapewne właśnie w tym czasie historia guzików poniekąd narodziła się na nowo. Ozdobne guziki, wykonane z drogocennych kruszców i kamieni ozdabiały szaty możnowładców. W tym samym czasie prosty lud zaczął kopiować stroje władców i wytwarzaniem guzików z drewna lub kości zajęli się krawcy.
Od mniej więcej połowy XVIII wieku masową produkcją guzików zaczęły zajmować się wprowadzone wówczas manufaktury. Ich głównymi odbiorcami stało się zaś wojsko. Guziki przy mundurach pełniły nie tylko funkcję praktyczną, ale też informowały o stopniu żołnierza i przynależności do konkretnej jednostki.
Przez lata guziki przyjmowały najrozmaitsze formy, dlatego stały się przedmiotem zainteresowań kolekcjonerów. Zbieranie różnego rodzaju guzików określa się mianem filobutonistyki. Dziś produkuje się je głównie maszynowo, wciąż jednak powstaje wiele rodzajów, kształtów i kolorów guzików wykonanych z najrozmaitszych materiałów. Ich produkcja działa również w Polsce – zajmuje się tym przedsiębiorstwo o ponad 40-letniej tradycji – Galmex 2. Producent guzików garniturowych, płaszczowych. Klamry.
Rodzaje guzików – do płaszcza, do koszuli, do marynarki
Guzik, mimo że tak drobny, występuje w ogromnej ilości rodzajów, kolorów i wzorów. Guziki w znacznej mierze są okrągłe, mogą też jednak przyjmować inne kształty. Podzielić je można ze względu na przeznaczenie, materiał, z którego są wykonane lub sposób mocowania. I tak wyróżniamy:
- guziki standardowe – przede wszystkim wykonane z tworzyw sztucznych, zwykle okrągłe, o różnej liczbie dziurek,
- guziki metalowe – odznaczające się większą wytrzymałością, mocowane za pomocą dziurek lub ze specjalną nóżką,
- guziki ozdobne – przede wszystkim metalowe, ozdobione wzorem, obszyte materiałem lub nawet wykonane ze złota i kamieni szlachetnych.
Każdy producent guzików zwykle produkuje ogromny ich asortyment. Świadczy to o tym, jak duże znaczenie mają te drobne elementy w tworzeniu ubrań i komponowaniu stroju. To przedmiot nie tylko praktyczny, ale i ozdobny. Zmiana guzików w starej i niemodnej części garderoby może całkowicie odmienić jej charakter.
Niekiedy przy ubraniach znajdują się też guziki, które wydają się nie pełnić żadnej funkcji. Tak jest na przykład z tymi przyszytymi na rękawach eleganckich marynarek. Skąd się wzięły? Podobno kazał je przyszyć żołnierzom do mundurów sam Napoleon Bonaparte, zniesmaczony zwyczajem wycierania nosów w rękawy służbowego odzienia. Obecność tego elementu na ubraniach także w dzisiejszych czasach stanowi dowód na to, że niepozorny guzik to znacznie więcej niż mogłoby się wydawać.
