Sposoby wykorzystania materiałów pozłotniczych
Pozłotnictwo jest sztuką dekoracyjną praktykowaną od tysiącleci. Na przestrzeni dziejów ewoluowały zarówno techniki nakładania powłok pozłotniczych, jak i sposoby wykorzystania takich zdobień. Starożytni Egipcjanie za pomocą pozłoty upiększali wnętrza grobowców i świątyń, a także kamienne oraz drewniane ozdoby, natomiast w Rzymie sprzed naszej ery pozłota udoskonalała wnętrza pałaców najzamożniejszych.
Sposoby wykorzystania materiałów pozłotniczych zmieniały się na przestrzeni dziejów, zgodnie ze zmianami, jakie zachodziły w mentalności i hierarchii wartości społeczeństw – zauważa ekspert z krakowskiej firmy EDAN. Podczas gdy w czasach starożytnych elementy pozłacane podkreślały przede wszystkim status jednostki, już w średniowieczu spotykamy je głównie w sztuce sakralnej.
Klasyczne zastosowania pozłotnictwa
Techniki pozłotnicze nie należą do najpopularniejszych sposobów dekorowania przedmiotów, co wynika ze stosunkowo wysokiej ceny używanych tu materiałów. Właśnie dlatego zdobieniem złotem i srebrem zajmują się wyłącznie najbardziej precyzyjni, wytrwali i doświadczeni rzemieślnicy, a również miejsce ich wykorzystania nie bywa przypadkowe.
Powłoki złotnicze stosowano niegdyś szeroko w malarstwie, tworząc za ich pomocą tła obrazów oraz detali, takich jak części szat, aureole świętych, ornamenty czy herby, a także w rzeźbie, głównie sakralnej. Innym ważnym obszarem wykorzystania pozłotnictwa było introligatorstwo, a nawet kaligrafia. Współcześnie pozłotnictwem parają się głównie osoby pracujące przy rekonstrukcji i konserwacji takich dzieł sztuki, ale nie tylko.
Kolejną dziedziną, w której dużą rolę odgrywały właśnie pozłota, było zdobnictwo wnętrz, zwłaszcza w czasach baroku. Właśnie w tym okresie pozłotnictwo przeżywało swój rozkwit, a jego technikami zdobiono m.in. ramy obrazów i zwierciadeł, sztukaterie, freski, a nawet elementy mebli. Co ciekawe, obecnie pozłotnictwo cieszy się znów rosnącym zainteresowaniem architektów wnętrz, którzy za pomocą szlagmetalu tworzą dekoracje nawet bezpośrednio na ścianach.
Pozłotnictwo współcześnie
Jak wspomnieliśmy wcześniej, klasyczne pozłotnictwo jest przede wszystkim domeną konserwatorów sztuki. Jednocześnie zdumiewać może inwencja artystów, zajmujących się rozmaitymi rzemiosłami, którzy w swojej pracy inspirują się pozłotnictwem i starają się adaptować je na własne potrzeby.
Aranżacja wnętrz jest tutaj tylko jednym, najbardziej oczywistym przykładem. Po materiały pozłotnicze sięgają również współcześni ikonopisarze, malarze i rzeźbiarze, a nawet kamieniarze. Jednak zdecydowanie najciekawszym sposobem wykorzystania złotych i srebrnych zdobień jest cukiernictwo i gastronomia w ogóle.
Olbrzymie zainteresowanie możliwościami sztuki pozłotniczej wymusiło udoskonalenie dostępnych materiałów pozłotniczych. Dlatego obecnie dostępne są nie tylko metale szlachetne w postaci folii, płatków i proszku, ale także rozmaite pasty pozłotnicze, farby, a nawet złoto i srebro jadalne.
