Rehabilitacja dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym
Mózgowe porażenie dziecięce jest poważną grupą schorzeń, które dotyka 2,1 dzieci na 1000 żywych urodzeń. Rodzicom jest trudno zauważyć objawy u bardzo małych dzieci, ponieważ na chorobę składa się grupa chorób o różnorodnych objawach. Jednak bardzo ważne jest, aby jak najszybszej zdiagnozować MPD i rozpocząć rehabilitację. Jak wyglądają ćwiczenia usprawniające dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym?
Czym jest mózgowe porażenie dziecięce?
Mózgowe porażenie dziecięce, które inaczej określane jako MPD, to zespół różnorodnych schorzeń, które charakteryzują się zaburzeniami dotyczącymi układu ruchowego. Wynikają z trwałego, niepostępującego uszkodzenia mózgu dziecka, do którego może dojść w okresie ciąży, porodu lub w krótkim czasie po urodzeniu. Uszkodzenie tkanki mózgowej we wczesnym etapie jej rozwoju może być spowodowane przez niedotlenienie, niedokrwienie, urazy, infekcje lub wady wrodzone. Jednak nie zawsze można określić dokładny czynnik, który wywołał chorobę. Zniszczona tkanka nie działa prawidłowo, dlatego pojawiają się zaburzenia napięcia mięśni i postawy.
Objawy, które są najwcześniej zauważane przez rodziców to nieprawidłowa stabilizacja głowy, czy brak umiejętności siadania i chodzenia dziecka. Dodatkowo mogą towarzyszyć temu przykurcze, asymetria ciała i ułożenia kończyn oraz kręcz szyi.
MPD może mieć różne postaci, dlatego niektórzy chorzy mogą być w znacznym stopniu samodzielni, a inni wymagają stałej opieki i pomocy w każdej czynności. Mózgowe porażenie dziecięce klasyfikuje się poprzez rodzaj zaburzeń i ograniczeń ruchu kończyn. Wyróżnia się postać spastyczną, pozapiramidową, móżdżkową oraz mieszaną. Taka klasyfikacja odzwierciedla, które obszary mózgu zostały uszkodzone.
Jak wygląda rehabilitacja dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym?
Po dokładnej diagnostyce planuje się szczegółowy program rehabilitacji. Usprawnianie psychoruchowe musi być dobrane indywidualnie w zależności od potrzeb i możliwości pacjenta. Rehabilitacja dziecka pozwala nie tylko na stymulację ruchową, ale też na rozwój psychiczny dziecka.
Jak mówi lekarz z Kliniki Rehabilitacji Indywidualnej Nasza Klinika: Mózgowe porażenie dziecięce powoduje nieodwracalne zmiany, ale szybkie wdrożenie rehabilitacji umożliwia przejęcie zadań narządów uszkodzonych przez zdrowe tkanki. Jest to możliwe dzięki plastyczności dziecięcego mózgu. Jedną z zalecanych terapii jest kinezyterapia, która polega na leczeniu ruchem, dzięki czemu hamuje się odruchy patologiczne. Kinezyterapia pozwala na normalizację napięcie mięśniowego, osłabienie spastyczności oraz pionizację ciała. Pomaga w tym przyjmowanie prawidłowej pozycji, aby obniżyć napięcie mięśniowe w danych częściach ciała. Pionizacja dziecka jest szczególnie ważna u pacjentów niechodzących, dlatego wykonuje się u nich dodatkowo specjalne ćwiczenia rehabilitacyjne.
Przykłady zabiegów
Do kinezjoterapii zalicza się terapię NDT - Bobath, która ma za zadanie zlikwidować nieprawidłowe odruchy dziecka i znormalizować napięcie mięśniowe. Opiera się na stosowaniu wielu odruchów, aby wykształcić prawidłowe reakcje. Specjalista wyzwala u dziecka ruchy, które zdrowa osoba wykonywałaby naturalnie i spontanicznie. Umożliwia to prawidłowy rozwój oraz usprawnienie mięśni.
Jednym z ważnych elementów rehabilitacji jest także masaż. Pozwala on na normalizację napięcia mięśniowego oraz dostarczenie odpowiedniej ilości bodźców czuciowych, których brakuje dziecku, ponieważ ma ograniczone możliwości poruszania się. Masaż powinien obejmować całe ciało wraz z twarzą.
Rehabilitacja dzieci z MPD powinna obejmować krioterapię oraz światłolecznictwo. Krioterapia polega na stymulowaniu układu nerwowego i krwionośnego przy pomocy niskich temperatur. Z kolei światłoleczenie to terapia światłem, którym naświetla się dane miejsca, aby pod wpływem ciepła się rozluźniły.