Prawne aspekty wywozu dzieł sztuki
Posiadanie dzieł sztuki od zawsze było wyznacznikiem prestiżu, ale też przejawem świadomości zachowania dób kultury. Obecnie już nie tylko muzea, ale również osoby prywatne decydują się na zakup rzeźb, obrazów lub innych dzieł znanych artystów. Wraz z ich kupnej pojawia się kwestia transportu z galerii do miejsca przeznaczenia. Wtedy warto skorzystać z usług wyspecjalizowanych firm, które mają doświadczenie w przewozie dzieł sztuki.
Warunki wywozu dzieł sztuki
Firmy transportowe świadczące przewóz dzieł sztuki muszą być na bieżąco w kwestiach uregulowań prawnych związanych z ich wywozem, a także warunkami, w jakich możliwe jest ich transportowanie. W Polsce przepisy dotyczące wywozów zabytków za granicę reguluje Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 roku i jej nowelizacje i Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 2011 roku. Zgodnie z nimi zabytki ruchome dzieli się na trzy kategorie, w tym między innymi na zabytki objęte pozwoleniem na ich wywóz. Jest to uzależnione od przedziału wieku oraz wartości określonego dzieła sztuki, a tych jest wiele. W zależności od wspomnianego przedziału niezbędne jest uzyskanie dokumentów pozwalających na wywóz zabytków za granicę.
Kontrola celna
W przypadku wywozu dzieła sztuki za granicę funkcjonariusz celny w trakcie trwania kontroli granicznej dokonuje oceny czy obiekt spełnia kryterium pozwalające na wywóz bez zezwolenia. W przypadku, jeśli cechy przedmiotu sugerują, że określony zabytek wymaga pozwolenia na wywóz należy okazać celnikowi dokument wyceny lub fakturę za jego zakup. Dzięki wprowadzeniu w Ustawie przepisów rozszerzających kompetencje strażników granicznych wywóz dzieł sztuki poza teren Polski jest znacznie bardziej uproszczony. Nie ma sytuacji, w których firmy transportowe dzieł sztuki musiały udowadniać, że przewożony towar posiada zgodę na wywóz lub jego wartość nie stanowi przeszkody do jego wywozu. Teraz celnik ma prawo ocenić wartość dzieła sztuki i podjąć decyzję o jego dalszym transporcie. Taka sytuacja znacznie usprawniła działania firm transportowych, a także jeszcze bardzie otworzyła polski rynek sztuki na zagranicznego odbiorcę.
Czego nie wywieziemy za granicę?
Nie każdy zabytek można wywieźć poza teren kraju. Dotyczy to szczególnie zabytków, które mają szczególną wartość dla polskiego dziedzictwa kulturowego. Zakupiony zabytek pozostanie w kraju, a wyjątek stanowią eksponaty muzealne, które mają być częścią czasowych, międzynarodowych wystaw.
