Podstawowe rodzaje badań nieniszczących
Akredytowane Laboratoria Badawcze przeprowadzają badania przedmiotów z przeróżnych dziedzin, które podzielić możemy na grupy na kilka sposobów. W naszym artykule przyjrzymy się jednej wyodrębnionej przez nas grupie badań – badaniom nieniszczącym, które służą do wykrywania nieciągłości materiałowych, wykonywania pomiarów, czy oceny właściwości materiałów. Badania nieniszczące nie powodują zmian właściwości użytkowych badanych obiektów.
Przykłady najprostszych badań nieniszczących
Badania nieniszczące konstrukcji i urządzeń, nazywane często jako NDT (od angielskiego not destructive testing) dostarczają informacji o własnościach materiału, z którego wykonany jest obiekt, bez istotnego wpływu na jego właściwości powierzchniowe i strukturalne. Najprostsze badania nieniszczące to badania wizualne (VT – visual testing), które polegają na bezpośrednim wykryciu i ocenie nieciągłości na powierzchni obiektu. Okiem nieuzbrojony, czy przy użyciu prostych przyrządów optycznych wykryć można np. wklęśnięcia, pęknięcia, braki przetopu, ubytki korozyjne. Kolejne proste badania nieniszczące to badania penetracyjne (PT – penetration testing), które wykorzystują zjawisko kapilarności cieczy w głąb defektów badanej powierzchni jak szczeliny, pory, rysy.
Badania ultradźwiękowe i radiograficzne
Kolejny rodzaj badań nieniszczących to badania bardziej skomplikowane. O pierwszych z nich, czyli badaniach ultradźwiękowych (UT – ultrasonic testing), opowiadają nam przedstawiciele Centrum Badawczo-Rozwojowego PALAB z Poznania. Badania ultradźwiękowe należą do tzw. metod badań objętościowych. Fale ultradźwiękowe wprowadzane do obiektu są odbijane przez nieciągłości, uginają się i rozpraszają na ich krawędziach, co pozwala na wykrywanie różnych nieciągłości od pęknięć po nieciągłości wewnątrz elementów. Metodą ultradźwiękową można również dokonywać pomiarów grubości materiałów. Wykrywanie powierzchniowych, podpowierzchniowych i wewnętrznych nieciągłości umożliwiają kolejne badania – badania radiograficzne (RT – radiographic testing). Jak sugeruje nazwa, badanie polega na naświetlaniu obiektów promieniowaniem rentgenowskim lub promieniowaniem gamma i na rejestracji obrazu prześwietlanego obiektu.
Badania magnetyczno-proszkowe
Na koniec przyjrzyjmy się badaniom magnetyczno-proszkowym (MT – magnetic testing), które są jedną z najbardziej czułych metod nieniszczących. Trzeba przy tym zaznaczyć, że badania magnetyczno-proszkowe mogą być wykorzystywane wyłącznie do kontroli powierzchni materiałów ferromagnetycznych. W dużym uproszczeniu badanie możemy opisać następująco: strumień magnetyczny oddziałuje na cząsteczki ferromagnetyczne aplikowane na powierzchnię badanego obiektu i jeśli jego powierzchni są wady, zmienia się układ zaaplikowanego proszku, a strumień magnetyczny się rozprasza.
W naszym artykule omówiliśmy podstawowe badania nieniszczące, które oferowane są przez Akredytowane Laboratoria Badawcze. Oprócz nich w ofertach laboratoriów znaleźć możemy na przykład badania makrograficzne połączeń spawanych, badanie szczelności metodą pęcherzykowo próżniową, pomiary twardości twardościomierzem przenośnym i wiele innych.
