Pierniki bożonarodzeniowe – aromatyczny symbol świąt
Chyba każdy z nas nie wyobraża sobie Bożego Narodzenia bez tych pachnących cynamonem ciasteczek. Przygotowywane kilkanaście dni wcześniej i pieczołowicie ozdabiane są nie lada frajdą zarówno dla starszych, jak i młodszych. A jak zaczęła się ich polska historia? Jak przygotować najlepsze pierniki i jakie cuda można z nich wyczarować? O tym przeczytacie w artykule.
Skąd wziął się piernik świąteczny?
Najwcześniej smak piernika znano w regionach śródziemnomorskich – na Sycylii i w Rzymie. Początkowo do ich wyrobu stosowano pieprz, cynamon, imbir i goździki przywożone ze Wschodu przez krzyżowców. Z biegiem lat ciasto zaczęto przyprawiać także kardamonem, migdałami i cykatą.
Piernik jest obecny w polskiej tradycji od wieków. Wywodzi się on ze średniowiecznych miodowników, które wzbogacano przyprawami korzennymi. Charakteryzuje się ciemną barwą, intensywnym korzennym zapachem i smakiem, którego nie można pomylić z niczym innym. Staropolskie pierniki były wypiekane na zaczynie, który dojrzewał kilka lat. Wyrobienie ciasta było bardzo pracochłonne, dlatego najczęściej robiło się je w wyjątkowych okolicznościach. Tak było np. wtedy, gdy w domu urodziła się córka. Następnie ciasto przechowywano w piwnicy i wypiekano, dopiero gdy panna wychodziła za mąż.
Największą popularność piernik zdobył na przełomie XVII i XVIII wieku w Krakowie oraz Toruniu. W tym drugim mieście produkowano jedne z najsłynniejszych ciastek w Europie. Pierniki toruńskie były kunsztownie wykonane, a formy do ich robienia zamawiano u najzdolniejszych snycerzy. Wykonywano je z drewna lipowego lub dębiny.
Obecnie są one nieodłącznym elementem świąt Bożego Narodzenia. Dlaczego? Najprawdopodobniej ta tradycja wywodzi się jeszcze z czasów pogańskich, kiedy to miód, na którym wypiekano ciasto, był symbolem płodności a 21 grudnia uroczyście świętowano przesilenie zimowe.
Jak zrobić pierniki?
Od lat o wyjątkowym smaku piernika stanowią te same składniki – mąka, miód i przyprawy korzenne. Według różnych przepisów do ciasta dodaje się również mleko, jaja, cukier i środki spulchniające. Ciasto na pierniki świąteczne wyrabia się kilkanaście dni przed wigilią, aby w spokoju leżakowało.
Dawniej pierniki były mocno pieprzne, dzisiaj ich smak zależy od naszych upodobań. Możemy do nich dodać anyż, cynamon, kardamon, imbir i goździki. Często stosowane są również bakalie – orzechy, rodzynki, suszone owoce i kandyzowana skórka pomarańczowa. Do pierników można dodać również nadzienie z powideł śliwkowych lub masy marcepanowej. Leniwi znajdą w sklepach gotową mieszankę przypraw do piernika, jeśli jednak chcesz, aby ciastka były aromatyczne, lepiej dodać składniki samodzielnie. Upieczone pierniki bożonarodzeniowe dekorujemy polewą czekoladową lub lukrem i ozdabiamy w dowolny sposób.
Jak dekorować pierniki?
Jeśli chcesz, żeby twoje pierniki świąteczne były wyjątkowe, zadbaj o to, żeby miały one ciekawe i różnorodne kształty. Możesz wyciąć je foremkami lub zrobić szablony samodzielnie, np. z bloku technicznego. Do tworzenia wzorów z lukru wykorzystaj silikonowe strzykawki, szpryce, rękawy lub samodzielnie zrobione papierowe tutki. Lukier z łatwością zrobisz z białka i cukru pudru – najlepszy będzie tzw. lukier królewski, który nie będzie odpadał od ciasteczek.
Jak ozdobić pierniki? Dekorowanie zacznij od wzorów z cukrowej masy. Możesz obrysować kontury ciasteczka, stworzyć misterną koronkę lub np. dorysować uszy i nos do piernika w kształcie renifera. Jeśli lukier za bardzo zgęstnieje, przełóż go z powrotem do miseczki, dodaj trochę gorącej wody i rozmieszaj.
Pokryte lukrem ciasteczka możesz ozdobić złotymi i srebrnymi kuleczkami dostępnymi w każdym supermarkecie. Z łatwością zrobisz z nich bombki na piernikach w kształcie choinki, noski reniferów lub brzegi ciasteczkowych śnieżynek. Ciekawy efekt da również cukrowy maczek, czyli bardzo drobne perełki do dekorowania wypieków. Są one doskonałe do tworzenia pasów śniegu na choince czy innych kolorowych elementów – wystarczy przykleić je do lukru. Dla miłośników blasku idealnym rozwiązaniem będzie jadalny brokat. Możesz używać go na sucho – delikatnie posypując pierniki lub na mokro – wówczas rozrabiamy go z alkoholem i malujemy elementy piernikowych ozdób. Jeśli jesteś fanką naturalnych przysmaków, użyj do dekorowania wiórków czekoladowych, siekanych orzechów, żurawiny, rodzynek, skórki pomarańczowej lub kandyzowanych owoców. A gdy już udekorujesz ciasteczka, może skusisz się na wykonanie bajkowej chatki z piernika?
