Jak wydziedziczenie wpływa na prawo do zachowku?
Prawo spadkowe jest dość zawiłą dziedziną i nie zawsze osoby najbliższe dla zmarłego wiedzą jak postępować w sprawach związanych z testamentem. Bardzo często osoby wydziedziczone nie są świadome, że konsekwencje takiej instytucji nie muszą dotyczyć ich dzieci. Jak i kiedy więc można ubiegać się o wypłatę zachowku? Na tej sprawie skupiamy się w poniższym artykule.
Kto może ubiegać się o zachowek?
Tego rodzaju instytucja chroni najbliższych członków rodziny, którzy zostali pominięci w testamencie przez spadkodawcę. Choć może on dowolnie rozdysponować swój majątek, nawet na rzecz osób trzecich, to jednak zachowek zabezpiecza interesy majątkowe zstępnych, małżonka oraz rodziców spadkodawcy. Osoby, które brałyby udział w ustawowym dziedziczeniu, mają zatem prawo ubiegać się o wypłatę należnego im ekwiwalentu od wskazanych w testamencie spadkobierców. Najczęściej za decyzją o zapisaniu poszczególnych składowych majątku konkretnemu krewnemu stoją relacje i więzi rodzinne. O ile dziecko zmarłego, które zostanie po prostu pominięte w testamencie, może złożyć pozew o zachowek, na przykład z pomocą kancelarii adwokackiej Grzegorza Buby z Lubina, o tyle sytuacja komplikuje się, gdy dochodzi do wydziedziczenia.
Kogo dotyczy wydziedziczenie?
Najczęściej sytuacja pozbawienia prawa do dziedziczenia majątku po śmierci dotyczy dzieci zmarłego. Wydziedziczenia można dokonać jeszcze za życia w formie aktu notarialnego bądź właśnie w testamencie. W drugim przypadku dobrze, jeśli jest on również spisywany u notariusza. Przesłankami do zastosowania takiej instytucji może być na przykład postępowanie wbrew woli spadkodawcy bądź niedopełnianie względem niego obowiązków rodzinnych. Takie zarzuty i prawo nie przechodzi jednak automatycznie na wnuki, chyba że osoba spisująca testament wskaże bezpośrednio, że także one wykazywały taką postawę. W przeciwnym razie prawo spadkowe daje im możliwość ubiegania się o zachowek. Mogą one w związku z tym złożyć pozew do sądu o wypłatę należnej im kwoty od spadkobierców.
Jaka jest wartość zachowku?
Należy zaznaczyć, że wydziedziczenie nie musi mieć charakteru dożywotniego. Jeśli przed śmiercią osoba wybaczy zstępnym, małżonkowi czy swoim rodzicom, to te ponownie zyskują prawo do zachowku. Jego wartość wynosi połowę tego, co otrzymałyby w ramach dziedziczenia ustawowego. Z kolei, gdy wnuki nie zostały wprost pozbawione prawa do majątku spadkodawcy i jeśli są niepełnoletnie lub trwale niezdolne do pracy w chwili jego odejścia, to przysługująca im należność jest wyższa od tej, którą uzyskałby ich wydziedziczony rodzic – wynosi 2/3 udziału w spadku. Otrzymana kwota jednak przynależy wyłącznie do nich, dlatego ich opiekun ma ograniczone prawa do zaradzania nią. Natomiast, jeżeli osiągnęły pełnoletniość, zastosowanie ma poprzednie prawo, czyli jedynie połowa wysokości wartości majątku.
