Czym są i do czego służą mapy akustyczne?

Hałas jest szkodliwy dla ludzkiego zdrowia – wiemy o tym wszyscy. Przepisy BHP zwracają szczególną uwagę na konieczność wyciszania pomieszczeń pracowniczych oraz stosowanie środków ochrony osobistej przez nadmiarem decybeli. Jedną z metod walki z tym szkodliwym czynnikiem są też mapy hałasu.

Co to jest mapa hałasu?

Pojęcie mapy hałasu jest oczywiste już przy wstępnej analizie tego pojęcia. Mapa oznacza rozkład w terenie, hałas odnosi się do natężenia decybeli na konkretnym obszarze. Oznacza to, że mapy hałasu są graficzną ilustracją rozkładu pola akustycznego, przedstawioną na wybranym obszarze. Podstawą do przygotowania takiego opracowania jest dokonanie precyzyjnych pomiarów oraz obliczenie poziomu dźwięku, który jest generowany przez rozmaite źródła na wskazanym terenie. Poza rzeczywistymi pomiarami do obliczeń wykorzystuje się też dane z innych źródeł, jak np. informacje podane przez producenta sprzętu. Przy tworzeniu mapy wykorzystywany jest model geometryczny, który uwzględnia nie tylko odległości w terenie, ale również wysokości.

Do typowych źródeł hałasu, jakie mają znaczenie przy sporządzaniu map akustycznych można zaliczyć: linie kolejowe i tramwajowe, lotniska, drogi, urządzenia techniczne, pracujące w terenie maszyny i wiele innych. Jedną z postaci map akustycznych są opracowania, które obejmują tereny zurbanizowane. Zarówno one, jak i podobne mapy terenów przemysłowych, są podstawą do oceny klimatu akustycznego. Takie opracowania umożliwiają przede wszystkim identyfikację istniejącej sytuacji związanej z hałasem, wskazanie rejonów zagrożonych jego nadmiarem oraz oszacowanie szkodliwości dla mieszkańców.

W jakim celu tworzy się mapy akustyczne?

Głównym celem, dla którego sporządza się mapy akustyczne terenu, jest ocena danego obszaru pod kątem jego przydatności do różnych inwestycji. Tego typu mapy wykonuje się na przykład w celu:

• planowania zabudowy mieszkaniowej,
• racjonalnego zagospodarowania przestrzennego oraz przygotowywania jego planów,
• oceny wpływu inwestycji przemysłowych, komunikacyjnych, miejskich na środowisko,
• określania źródeł hałasu o wartości przekraczającej dopuszczalne w środowisku normy,
• planowania zakresu i kolejności prac wyciszeniowych;
• oceny skuteczności planowanych działań wyciszeniowych na terenie zakładu.

Takie opracowania mogą mieć charakter ogólny i dotyczyć całego obszaru lub też obejmować jego konkretny wycinek, jak mapy komunikacyjne czy hałasu lotniczego.

Mapy hałasu, których tworzeniem zajmuje się firma Acoustic Associates Polska. Gil Jarosław, stanowią też podstawę dokumentacji podczas ubiegania się o pozwolenie na inwestycję, która hałas może generować. Z drugiej strony na podstawie wspomnianych opracowań można dokonywać różnych modernizacji w celu zmniejszania natężenia emitowanych dźwięków, jakie docierają do okolicznych domów. Dotyczy to szczególnie wyciszania okolic lotnisk i głośnych zakładów produkcyjnych, np. przez sadzenie pasów zieleni lub stawianie specjalnych ekranów akustycznych. Te ostatnie są też często wykorzystywane w miastach oraz wzdłuż autostrad i dróg, które przebiegają przez rejony cenne przyrodniczo.